પ્રતિબંધિત કાર્ગોનું જોખમ: ઈરાન અને વેનેઝુએલાના ઝેરી તેલવાળા ડાર્ક ફ્લીટ ટેન્કરો અલંગના કામદારો માટે જીવલેણ
ડાર્ક ફ્લિટ ઓઇલ ટેન્કરો અલંગ માટે ખતરો ઉભો કરી રહ્યા છે કારણ કે આ ટેન્કરો જર્જરિત, બિસ્માર અને ખખડધજ, જૂના થઈ ગયા છે, નબળી જાળવણીવાળા છે, વીમાનો અભાવ હોવાથી આ ટેન્કરોનું મેઈટેનન્સ કરવામાં આવતું નથી. ટેન્કરોમા ઝેરી કાર્ગો હોવાની પણ શક્યતા શકે છે, જેના કારણે શિપબ્રેકિંગ ઉદ્યોગ માટે જોખમ ઊભું થઈ રહ્યું છે. આવા ટેન્કરોની અવરજવરથી સંભવિત પર્યાવરણીય નુકસાન, ચાલકોનું શોષણ અને ડિસમન્ટલિંગ દરમિયાન ગંભીર અકસ્માતોની શક્યતા ઊભી થાય છે. ખાસ કરીને રશિયાના ડાર્ક ફ્લિટ ટેન્કરોનો ખતરો વધી રહ્યો છે.
ડાર્ક ફ્લિટ ટેન્કરો અલંગ માટે ખતરો
પર્યાવરણીય જોખમ: “ડાર્ક ફ્લિટ” ના જૂના ટેન્કરો ઘણીવાર ખરાબ સ્થિતિમાં હોય છે અને ડિસમન્ટલિંગ પ્રક્રિયા દરમિયાન તેલ લીક થવાનું કારણ બની શકે છે, જે દરિયાકાંઠાના પર્યાવરણને દૂષિત કરે છે. તેમાં એસ્બેસ્ટોસ અને ઝેરી રસાયણો જેવા જોખમી પદાર્થો પણ હોઈ શકે છે, જે માટી અને પાણી માટે જોખમ ઊભું કરે છે.
ચાલકોનું શોષણ અને સલામતી: આ જહાજો ઘણીવાર અપૂરતા સલામતી ધોરણો અને અપૂરતા વીમા સાથે કાર્ય કરે છે. આનાથી ખલાસીઓનું શોષણ થઈ શકે છે અને સંભવિત જીવલેણ અકસ્માતો થઈ શકે છે, જેમ કે 2023 માં મલેશિયાના દરિયાકાંઠે ટેન્કરમાં લાગેલી આગમાં જોવા મળ્યું હતું, જેમાં ક્રૂ સભ્યોના મોત થયા હતા.
દૂષિત કાર્ગો: ડાર્ક ફ્લીટ ટેન્કરો ઈરાન અને વેનેઝુએલા જેવા પ્રતિબંધિત દેશોથી તેલ લઈ જઈ શકે છે. આ તેલ ઝેરી તત્વો અને અન્ય કાર્સિનોજેનિક તત્વોથી દૂષિત હોઈ શકે છે, જે અલંગમાં કામદારો માટે જોખમ ઊભું કરે છે.
નાણાકીય જોખમ: આ જહાજો પર યોગ્ય વીમાનો અભાવ હોવાનો અર્થ એ છે કે સંભવિત અકસ્માતો અથવા છલકાતા પાણીને આવરી લેવા માટે કોઈ નાણાકીય સલામતી જાળ નથી, જેના કારણે સ્થાનિક સમુદાયને સફાઈ અને પુનઃપ્રાપ્તિનો ખર્ચ ઉઠાવવો પડે છે.
કાનૂની અને રાજકીય જોખમ: કેટલાક ડાર્ક ફ્લીટ ટેન્કરો પર યુએસ દ્વારા પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે, અને ભારતીય પાણીમાં તેમની ડિકમિશન માટે હાજરી આંતરરાષ્ટ્રીય રાજકીય સંઘર્ષ અને સંભવિત પ્રતિબંધોનું જોખમ ઊભું કરી શકે છે.
ડાર્ક ફ્લિટ કેવી રીતે કાર્ય કરે છે?
બચવા માટે અપનાવાતા નુસ્ખાઓ: ડાર્ક ફ્લિટ જહાજો તેમની સ્થિતિ છુપાવવા, તેમની સ્વંચાલિત ઓળખ પ્રણાલી (AIS) ને નિષ્ક્રિય કરવા અને તેમની પ્રવૃત્તિઓ છુપાવવા માટે નકલી ઓળખનો ઉપયોગ કરવા જેવી પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરે છે, જેનાથી અધિકારીઓ માટે તેમને ટ્રેક કરવાનું મુશ્કેલ બને છે.
ફ્લેગ હોપિંગ: તેઓ ઘણીવાર ઓછા પારદર્શક અધિકારક્ષેત્રોમાં ઓછા તકનીકી અને પર્યાવરણીય ધોરણો સાથે ફરીથી ધ્વજવંદન કરે છે.
અપૂરતી જાળવણી: આ ઘણીવાર જૂના જહાજો હોય છે જેને સ્ક્રેપ કરવાને બદલે ફરીથી ઉપયોગમાં લેવામાં આવ્યા હોય છે, જેના કારણે તેઓ અકસ્માતો માટે સંવેદનશીલ બને છે.
ડાર્ક ફ્લિટ ઓઇલ ટેન્કરો અલંગ માટે ખતરો ઉભો કરી રહ્યા છે કારણ કે આ ટેન્કરો જર્જરિત, બિસ્માર અને ખખડધજ, જૂના થઈ ગયા છે, નબળી જાળવણીવાળા છે, વીમાનો અભાવ હોવાથી આ ટેન્કરોનું મેઈટેનન્સ કરવામાં આવતું નથી. ટેન્કરોમા ઝેરી કાર્ગો હોવાની પણ શક્યતા શકે છે, જેના કારણે શિપબ્રેકિંગ ઉદ્યોગ માટે જોખમ ઊભું થઈ રહ્યું છે. આવા ટેન્કરોની અવરજવરથી સંભવિત પર્યાવરણીય નુકસાન, ચાલકોનું શોષણ અને ડિસમન્ટલિંગ દરમિયાન ગંભીર અકસ્માતોની શક્યતા ઊભી થાય છે. ખાસ કરીને રશિયાના ડાર્ક ફ્લિટ ટેન્કરોનો ખતરો વધી રહ્યો છે.
ડાર્ક ફ્લિટ ટેન્કરો અલંગ માટે ખતરો
પર્યાવરણીય જોખમ: “ડાર્ક ફ્લિટ” ના જૂના ટેન્કરો ઘણીવાર ખરાબ સ્થિતિમાં હોય છે અને ડિસમન્ટલિંગ પ્રક્રિયા દરમિયાન તેલ લીક થવાનું કારણ બની શકે છે, જે દરિયાકાંઠાના પર્યાવરણને દૂષિત કરે છે. તેમાં એસ્બેસ્ટોસ અને ઝેરી રસાયણો જેવા જોખમી પદાર્થો પણ હોઈ શકે છે, જે માટી અને પાણી માટે જોખમ ઊભું કરે છે.
ચાલકોનું શોષણ અને સલામતી: આ જહાજો ઘણીવાર અપૂરતા સલામતી ધોરણો અને અપૂરતા વીમા સાથે કાર્ય કરે છે. આનાથી ખલાસીઓનું શોષણ થઈ શકે છે અને સંભવિત જીવલેણ અકસ્માતો થઈ શકે છે, જેમ કે 2023 માં મલેશિયાના દરિયાકાંઠે ટેન્કરમાં લાગેલી આગમાં જોવા મળ્યું હતું, જેમાં ક્રૂ સભ્યોના મોત થયા હતા.
દૂષિત કાર્ગો: ડાર્ક ફ્લીટ ટેન્કરો ઈરાન અને વેનેઝુએલા જેવા પ્રતિબંધિત દેશોથી તેલ લઈ જઈ શકે છે. આ તેલ ઝેરી તત્વો અને અન્ય કાર્સિનોજેનિક તત્વોથી દૂષિત હોઈ શકે છે, જે અલંગમાં કામદારો માટે જોખમ ઊભું કરે છે.
નાણાકીય જોખમ: આ જહાજો પર યોગ્ય વીમાનો અભાવ હોવાનો અર્થ એ છે કે સંભવિત અકસ્માતો અથવા છલકાતા પાણીને આવરી લેવા માટે કોઈ નાણાકીય સલામતી જાળ નથી, જેના કારણે સ્થાનિક સમુદાયને સફાઈ અને પુનઃપ્રાપ્તિનો ખર્ચ ઉઠાવવો પડે છે.
કાનૂની અને રાજકીય જોખમ: કેટલાક ડાર્ક ફ્લીટ ટેન્કરો પર યુએસ દ્વારા પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે, અને ભારતીય પાણીમાં તેમની ડિકમિશન માટે હાજરી આંતરરાષ્ટ્રીય રાજકીય સંઘર્ષ અને સંભવિત પ્રતિબંધોનું જોખમ ઊભું કરી શકે છે.
ડાર્ક ફ્લિટ કેવી રીતે કાર્ય કરે છે?
બચવા માટે અપનાવાતા નુસ્ખાઓ: ડાર્ક ફ્લિટ જહાજો તેમની સ્થિતિ છુપાવવા, તેમની સ્વંચાલિત ઓળખ પ્રણાલી (AIS) ને નિષ્ક્રિય કરવા અને તેમની પ્રવૃત્તિઓ છુપાવવા માટે નકલી ઓળખનો ઉપયોગ કરવા જેવી પદ્ધતિઓનો ઉપયોગ કરે છે, જેનાથી અધિકારીઓ માટે તેમને ટ્રેક કરવાનું મુશ્કેલ બને છે.
ફ્લેગ હોપિંગ: તેઓ ઘણીવાર ઓછા પારદર્શક અધિકારક્ષેત્રોમાં ઓછા તકનીકી અને પર્યાવરણીય ધોરણો સાથે ફરીથી ધ્વજવંદન કરે છે.
અપૂરતી જાળવણી: આ ઘણીવાર જૂના જહાજો હોય છે જેને સ્ક્રેપ કરવાને બદલે ફરીથી ઉપયોગમાં લેવામાં આવ્યા હોય છે, જેના કારણે તેઓ અકસ્માતો માટે સંવેદનશીલ બને છે.
