દેશમાં આ ઉનાળામાં અને આવનારા વર્ષો માટે રાત્રિના સમયે વીજ પુરવઠો બંધ થવાનું ઉચ્ચ જોખમ છે. તેનું મુખ્ય કારણ કોલસા આધારિત અને હાઇડ્રો પાવર ક્ષમતા વધારવામાં વિલંબ છે. સૌર ઉર્જા ઉપલબ્ધતા પણ આટલા મોટા પાયે કરવામાં આવી નથી. આવી સ્થિતિમાં વીજળીની જરૂરિયાતો પૂરી કરવામાં મુશ્કેલીઓ આવી શકે છે. જો કે, સૌર ફાર્મમાં ઝડપી વૃદ્ધિ જોવા મળી છે જે દિવસના પુરવઠાના અંતરને ભરી શકે છે. આમ છતાં કોલસા આધારિત અને હાઇડ્રો આધારિત પ્લાન્ટની ક્ષમતામાં ઘટાડો ચિંતાનો વિષય છે. રોઇટર્સના જણાવ્યા અનુસાર, સરકારી ડેટા અને આંતરિક દસ્તાવેજો સૂચવે છે કે લાખો લોકોને રાતોરાત મોટા પ્રમાણમાં આઉટેજનો સામનો કરવો પડી શકે છે.
આ વર્ષે એપ્રિલમાં ‘નોન-સોલાર હોવર્સ’માં પાવરની ઉપલબ્ધતા ઉચ્ચ માંગના દિવસોમાં 1.7 ટકા જેટલી ઓછી હોઈ શકે છે. ફેડરલ ગ્રીડ રેગ્યુલેટરની આંતરિક નોંધની સમીક્ષા કર્યા પછી આ માહિતી પ્રાપ્ત થઈ છે. એપ્રિલમાં, રાત્રિ દરમિયાન 217 ગીગાવોટ વીજળીની જરૂર પડી શકે છે, જે ગયા વર્ષ કરતાં 6.4 ટકા વધુ છે. આ આંકડો ગ્રીડ કંટ્રોલર ઓફ ઈન્ડિયા લિમિટેડ દ્વારા રજૂ કરવામાં આવ્યો છે. આ અંગે ગ્રીડ-ઈન્ડિયાનું કહેવું છે કે આ સ્થિતિ ખરેખર ચિંતાજનક છે.
વધતી ગરમી સાથે વીજળીની માંગ વધશે
ભારત આ વર્ષે જે પ્રકારની ભયાનક ગરમીનો સામનો કરી રહ્યું છે તેનો સામનો કરવા માટે લોકોના એર કંડિશનરને વધુ પાવરની જરૂર પડશે. લગભગ 24 કલાક કામ ચાલતું હોય ત્યાં રાત્રિના સમયે વીજ કાપને કારણે ઉદ્યોગોને મુશ્કેલીનો સામનો કરવો પડી શકે છે. આની અસર ઓટો, ઈલેક્ટ્રોનિક્સ, સ્ટીલ બાર અને ફર્ટિલાઈઝર મેન્યુફેક્ચરિંગ પ્લાન્ટ પર પણ પડશે. ભારતીય કાગળ ઉદ્યોગ સંસ્થાના ભૂતપૂર્વ વડા પી.જી. મુકુંદન નાયર લગભગ ત્રણ દાયકાથી કાગળના ઉત્પાદનમાં સક્રિય છે. તેમણે કહ્યું, “જો એક મિનિટ માટે પણ પાવર કટ થાય છે, તો પેપર પલ્પમાં અવરોધ છે. આ સમગ્ર પ્રક્રિયામાં ગડબડ કરે છે અને લાખો રૂપિયાનું નુકસાન કરે છે.
આગામી ત્રણ મહિનામાં તીવ્ર ગરમીની આગાહી
આ ઉનાળામાં વીજળીની અછત અપેક્ષા કરતા વધુ ખરાબ હોઈ શકે છે. હકીકતમાં, ગ્રીડ-ઈન્ડિયા દ્વારા મૂકવામાં આવેલી આગાહી ભારતીય હવામાન વિભાગ દ્વારા માર્ચ-મે ઉનાળાની આગાહીના અઠવાડિયા પહેલા આવી હતી. હવામાન વિભાગના મતે આગામી ત્રણ મહિના તોફાની રહેવાના છે. નવી ચેતવણી જારી કરીને, વિભાગે જણાવ્યું હતું કે માર્ચથી મેની સીઝન દરમિયાન, મધ્ય અને નજીકના ઉત્તર પશ્ચિમ ભારતના ઘણા વિસ્તારોમાં હીટવેવ થવાની સંભાવના છે. મધ્ય ભારતમાં માર્ચ મહિનામાં હીટવેવનું પ્રમાણ ઓછું રહેશે. જોકે, તે પછી તેમાં વધારો થશે.
સરકારી અધિકારીઓએ કહ્યું- તૈયારીઓ પૂર્ણ છે
ભારતના ફેડરલ પાવર સેક્રેટરી આલોક કુમાર આ ચિંતાઓને નકારી કાઢે છે. તેમણે કહ્યું કે સરકારે પાવર કટ ટાળવા માટે તમામ જરૂરી પગલાં લીધા છે. અમે તમામ રાજ્યોને સ્પર્ધાત્મક દરે ક્ષમતા ઉપલબ્ધ કરાવી રહ્યા છીએ, કુમારે રોઇટર્સને જણાવ્યું હતું. અન્ય એક વરિષ્ઠ સરકારી અધિકારીએ જણાવ્યું હતું કે ગ્રીડ-ઈન્ડિયાના અહેવાલને પગલે સરકારે કેટલાક કોલસા આધારિત પાવર પ્લાન્ટની જાળવણીમાં વધારો કર્યો છે. આ સાથે વધારાની ગેસથી ચાલતી ક્ષમતામાં પણ વધારો કરવામાં આવી રહ્યો છે.
