ડાયાબિટીસ, હૃદય અને મગજ… ત્રણેયનું રાખે છે ખાસ ધ્યાન? જાણો આ સુપરફૂડના આશ્ચર્યજનક ફાયદાઓ
રોજ નાશપતીનું સેવન કરવું સ્વાસ્થ્ય માટે અત્યંત ફાયદાકારક માનવામાં આવે છે. ખાસ કરીને ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે આ ફળ કોઈ કુદરતી દવા કરતાં ઓછું નથી. તેમાં રહેલા શક્તિશાળી એન્ટિઓક્સિડન્ટ્સ, ખાસ કરીને એન્થોસાયનિન કમ્પાઉન્ડ, બ્લડ સુગરના અચાનક વધારાને રોકવામાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવે છે. આ જ કારણ છે કે નાશપતીને ડાયાબિટીસથી બચાવ અને સુગર નિયંત્રણ માટે એક સુરક્ષિત અને અસરકારક ફળ માનવામાં આવે છે.
પોતાના ઉત્તમ સ્વાદ અને અદ્ભુત ઔષધીય ગુણોને કારણે નાશપતી (Pear) ને વારંવાર ‘સુપરફૂડ’ની શ્રેણીમાં મૂકવામાં આવે છે. આ ફળ ખાસ કરીને ડાયાબિટીસના દર્દીઓ માટે કોઈ વરદાનથી ઓછું નથી ગણાતું, કારણ કે તે બ્લડ સુગરના સ્તરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે. તાજેતરમાં સામે આવેલી વિવિધ માહિતીઓ અને કેટલાક વૈજ્ઞાનિક અભ્યાસોએ પણ પુષ્ટિ કરી છે કે નાશપતી માત્ર સ્વાદિષ્ટ જ નહીં, પણ સંપૂર્ણ સ્વાસ્થ્ય માટે એક પાવરહાઉસ છે.
ડાયાબિટીસ અને હૃદય માટે વરદાનરૂપ
- લો ગ્લાયસેમિક ઇન્ડેક્સ (Low Glycemic Index): નાશપતી લો ગ્લાયસેમિક ઇન્ડેક્સ ધરાવતા ફળોમાં સામેલ છે, જેનો અર્થ છે કે તેનું સેવન બ્લડ સુગરના સ્તરને ધીમે-ધીમે વધારે છે. આ જ કારણ છે કે તે ટાઇપ-2 ડાયાબિટીસથી પીડિત લોકો માટે એક ઉત્તમ અને સુરક્ષિત સ્નેક માનવામાં આવે છે.
- ડાયાબિટીસનું જોખમ ઘટાડે: અમેરિકન જર્નલ ઓફ ક્લિનિકલ ન્યુટ્રિશનના એક રિપોર્ટ અનુસાર, રોજ નાશપતીનું સેવન કરવાથી ડાયાબિટીસનું જોખમ ઘટી શકે છે. તેમાં જોવા મળતા શક્તિશાળી એન્ટિઓક્સિડન્ટ્સ, ખાસ કરીને એન્થોસાયનિન કમ્પાઉન્ડ, રક્ત શર્કરામાં અચાનક થતા વધારાને નિયંત્રિત કરવામાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.
- હૃદય માટે લાભકારી: નાશપતીમાં ફાઈબર, પોટેશિયમ અને એન્થોસાયનિન જેવા ઘણા મહત્ત્વપૂર્ણ પોષક તત્વો ભરપૂર માત્રામાં હોય છે, જે હૃદયને સ્વસ્થ રાખવામાં સહાયક છે. તેમાં જોવા મળતું ઉચ્ચ પોટેશિયમ સ્તર સામાન્ય બ્લડ પ્રેશર જાળવવામાં અને હૃદય રોગોથી સુરક્ષા પ્રદાન કરવામાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવે છે.
- સ્ટ્રોકનું જોખમ ઘટાડે: ‘ફ્રન્ટિયર્સ ઇન ન્યુટ્રિશન’માં પ્રકાશિત એક સંશોધન અનુસાર, નિયમિતપણે નાશપતીનું સેવન કરવાથી સ્ટ્રોક (પક્ષાઘાત) નું જોખમ ઘણું ઓછું થઈ જાય છે.
- કોલેસ્ટ્રોલ સંતુલિત કરે: આ ફળમાં કોપર અને પોટેશિયમ જેવા આવશ્યક મિનરલ્સ મળી આવે છે, જે શરીરમાં કોલેસ્ટ્રોલના સ્તરને સંતુલિત રાખવામાં મદદ કરે છે. ‘ઓપન હાર્ટ જર્નલ’માં પ્રકાશિત એક ટ્રાયલ મુજબ, નાશપતીમાં હાજર કોપર “ખરાબ કોલેસ્ટ્રોલ” (LDL અને ટ્રાઇગ્લિસરાઇડ્સ) નું સ્તર ઘટાડવામાં અને “સારા કોલેસ્ટ્રોલ” (HDL) ને વધારવામાં સહાયક થઈ શકે છે.
મગજ અને કેન્સરથી સુરક્ષા
- મગજનું સ્વાસ્થ્ય: નાશપતીના ફાયદા માત્ર હૃદય સુધી સીમિત નથી, પરંતુ તે મગજ અને કેન્સર જેવી ગંભીર બીમારીઓથી પણ સુરક્ષા પ્રદાન કરે છે. સંશોધનો અનુસાર, નાશપતી અલ્ઝાઇમર અને ડિમેન્શિયા જેવી ન્યુરોડિજનરેટિવ બીમારીઓના જોખમને ઘટાડવામાં સહાયક થઈ શકે છે.
- ઓક્સિડેટીવ સ્ટ્રેસ સામે રક્ષણ: તેમાં વિપુલ માત્રામાં એન્ટિઓક્સિડન્ટ, એન્ટિ-ઇન્ફ્લેમેટરી કમ્પાઉન્ડ અને ક્વેર્સેટિન તથા કેમ્ફેરોલ જેવા ફ્લેવોનોઇડ્સ મળી આવે છે, જે મગજના કોષોને ઓક્સિડેટીવ સ્ટ્રેસ અને સોજા (Inflammation) થી બચાવે છે.
- કેન્સર સામે રક્ષણ: નિયમિત રૂપે એક નાશપતીનું સેવન કરવાથી કેન્સરનું જોખમ ઓછું થઈ શકે છે. બીએમસી કોમ્પ્લિમેન્ટરી મેડિસિન એન્ડ થેરાપીઝ (2021) માં પ્રકાશિત એક રિવ્યૂમાં જણાવાયું છે કે નાશપતીમાં રહેલા ફ્લેવોનોઇડ્સ અને ટેરપેનોઇડ્સમાં શક્તિશાળી એન્ટિ-કેન્સર અને એન્ટિ-ટ્યુમર ગુણધર્મો મળી આવે છે. આ તત્વો કેન્સર કોષોના વિકાસ અને પ્રસારને રોકવામાં સહાયક માનવામાં આવે છે.
ફાઈબર, વિટામિન-C, વિટામિન-K અને પોટેશિયમ જેવા આવશ્યક પોષક તત્વોથી ભરપૂર નાશપતી એક ઉત્તમ અને પૌષ્ટિક ફળ છે. તેને તમારા આહારમાં સામેલ કરીને તમે માત્ર ડાયાબિટીસને નિયંત્રિત જ નથી રાખી શકતા, પરંતુ તમારા હૃદય, મગજ અને સંપૂર્ણ સ્વાસ્થ્યને પણ બહેતર બનાવી શકો છો.
