Heat Wave : વધતા તાપમાનના કારણે જનજીવન મુશ્કેલ બન્યું છે. હીટવેવ અને હીટવેવ માનવીઓ માટે જીવલેણ સાબિત થઈ રહ્યા છે. હકીકતમાં, નેશનલ સેન્ટર ફોર ડિસીઝ કંટ્રોલે સ્વાસ્થ્ય મંત્રાલયને એક રિપોર્ટ આપ્યો છે, જેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે વધતું તાપમાન સ્વાસ્થ્ય માટે ખૂબ જ ખતરનાક છે. આ રિપોર્ટ અનુસાર, જો તાપમાન 40 થી 45 ડિગ્રી રહેશે તો હૃદયરોગના દર્દીઓમાં મૃત્યુના કેસમાં 2.6 ટકાનો વધારો થશે. કારણ કે 40 ડિગ્રીથી વધુ તાપમાન હૃદય અને મગજની સાથે આંતરડા, કિડની, ફેફસાં અને સ્વાદુપિંડ, યકૃત અને કોષો જેવા અન્ય ભાગોને અસર કરે છે. ડાયાબિટીસ અને બ્લડ પ્રેશર જેવી બીમારીઓથી પીડિત લોકોમાં મૃત્યુનું જોખમ વધી જાય છે.
ઉચ્ચ તાપમાન અને મહત્વપૂર્ણ અંગો પર અસર
માનવ શરીરનું તાપમાન 36.4 ડિગ્રીથી 37.2 ડિગ્રી સેલ્સિયસની વચ્ચે હોય છે. જ્યારે બાહ્ય તાપમાન આનાથી વધુ થવા લાગે છે, ત્યારે શરીર તેને ઘટાડવા માટે પરસેવો કરીને તાપમાનને નિયંત્રિત કરે છે. પરંતુ જ્યારે તાપમાન મર્યાદાથી આગળ વધે છે, જેમ કે 45 થી વધુ, ત્યારે શરીરની તાપમાનને નિયંત્રિત કરવાની ક્ષમતા ડૂબી જવા લાગે છે. આ પહેલા ઘણા સંશોધનો કરવામાં આવ્યા હતા જેમાં બેહોશી, ચક્કર આવવા, આંખોમાં બળતરા અને અન્ય ઘણી સમસ્યાઓ વિશે અભ્યાસ કરવામાં આવ્યો હતો. પરંતુ તાજેતરના એક અભ્યાસમાં શરીરના મહત્વના અંગો અને તેની ઘાતક અસરો વિશે અનેક નવા ખુલાસા થઈ રહ્યા છે.
લોહી ગંઠાઈ જવાનું જોખમ વધી શકે છે
આ અભ્યાસ મુજબ, તાપમાન 40 ડિગ્રી સેલ્સિયસથી ઉપર વધવાથી બીમાર વ્યક્તિની નસોમાં લોહી જામવાનું જોખમ વધી જાય છે. શરીરની પાતળી નસોમાં લોહી ગંઠાઈ જવાની પ્રક્રિયાને કારણે હૃદય, મગજ, લીવર અને ફેફસાં જેવા અંગો પ્રભાવિત થઈ શકે છે. આ ગંઠન બ્રેઈન સ્ટ્રોક અને હાર્ટ એટેકનું કારણ બને છે. જેના કારણે અસરગ્રસ્ત વ્યક્તિના મૃત્યુનું જોખમ અનેકગણું વધી જાય છે. તેથી ઉનાળામાં તડકામાં બહાર ન નીકળવાની સલાહ ડોક્ટરો આપે છે અને જો તમારે બહાર જવું જ હોય તો છત્રી જરૂરથી લેવી.
હૃદય અને મગજ પર તાપમાનની અસર
રિપોર્ટ અનુસાર, વધુ પડતી ગરમીના કારણે તે માનવ મગજ પર અસર કરે છે. હીટ સ્ટ્રેસ અને હીટ સ્ટ્રોક આવી શકે છે. તેની અસર હૃદય, લીવર, કિડની અને આંતરડા પર પણ જોવા મળે છે. જ્યારે શરીરના કોષો તાપમાન પ્રમાણે પોતાને સંતુલિત કરી શકતા નથી, ત્યારે આવી સ્થિતિને હીટ સાયટોટોક્સિસિટી કહેવામાં આવે છે. જેના કારણે શરીરના મહત્વના અંગોને નુકસાન થવા લાગે છે. જો કોઈ મહત્વપૂર્ણ અવયવ ગંભીર રીતે નુકસાન પામે છે અથવા ત્યાં ગંઠાઈ જાય છે, તો મૃત્યુનું જોખમ વધી જાય છે.
આને કેવી રીતે અટકાવવું
જો અતિશય ગરમીને કારણે માથાનો દુખાવો, ચક્કર, ચીડિયાપણું, ત્વચાના રંગમાં ફેરફાર જેવા લક્ષણો દેખાય તો તરત જ ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો. તડકામાં બહાર ન જાવ, પાણી પીતા રહો જેથી શરીરમાં પાણીની કમી ન થાય. હેલ્ધી ફૂડ ખાઓ.