સુરત દેશના સૌથી ઝડપથી વિકસતા શહેરોમાંનું એક છે. તે આર્થિક પ્રવૃત્તિઓ સાથે વેપાર અને વાણિજ્યનું કેન્દ્ર છે, જ્યાં રોજગારીની તકોને વેગ મળ્યો છે. વેસ્ટર્ન રેલ્વે સુરતના લોકોની માંગને સંતોષવા માટે દેશના વિવિધ ભાગોમાં ઘણી ટ્રેનો ચલાવે છે.
ભારતીય રેલ્વે દેશભરના મુખ્ય સ્ટેશનોને આધુનિક અને વિશ્વ કક્ષાના સ્ટેશનોમાં રૂપાંતરિત કરવા માટે ઝડપથી કામ કરી રહી છે. AMRUT ભારત સ્ટેશન યોજના હેઠળ અપગ્રેડેશન અને આધુનિકીકરણ માટે સમગ્ર દેશમાં 1275 રેલવે સ્ટેશનોની ઓળખ કરવામાં આવી છે, જેમાંથી 87 સ્ટેશન ગુજરાતમાં છે. સુરત સ્ટેશન પણ તેમાંથી એક છે, જેનું નિર્માણ કરવામાં આવશે અને જે “નવા ભારતનું નવું રેલ્વે સ્ટેશન” બનવા માટે તૈયાર છે.
પશ્ચિમ રેલવેના મુખ્ય જનસંપર્ક અધિકારી સુમિત ઠાકુરે બહાર પાડેલી એક અખબારી યાદી મુજબ સુરત સ્ટેશનના પુનઃવિકાસનું કામ શરૂ થઈ ગયું છે અને તે ઝડપથી આગળ વધી રહ્યું છે. આ કાર્ય સુરત ઈન્ટિગ્રેટેડ ટ્રાન્સપોર્ટ કોર્પોરેશન (SITCO) દ્વારા હાથ ધરવામાં આવી રહ્યું છે, જે ભારતીય રેલ્વે અને ગુજરાત સરકાર વચ્ચે રચાયેલ સ્પેશિયલ પર્પઝ વ્હીકલ (SPV) છે. ગુજરાત સરકારના રૂ. 462 કરોડના હિસ્સા સહિત રૂ. 1475 કરોડના અંદાજિત ખર્ચે સ્ટેશનનું પુનઃવિકાસ કરવામાં આવી રહ્યું છે. પ્રથમ તબક્કામાં રૂ. 980 કરોડના કામો કરવામાં આવશે, જેમાં રેલવેનો હિસ્સો રૂ. 683 કરોડ છે, જ્યારે ગુજરાત સરકારનો હિસ્સો રૂ. 297 કરોડ છે. તે મે, 2027 સુધીમાં પૂર્ણ કરવાનું લક્ષ્ય છે.
આ અંગે વધુ વિગતો આપતા ઠાકુરે જણાવ્યું હતું કે સુરત સ્ટેશનને મલ્ટી-મોડલ ટ્રાન્સપોર્ટ હબ (MMTH) તરીકે વિકસાવવામાં આવી રહ્યું છે જે રેલવે, GSRTC સિટી બસ ટર્મિનલ સ્ટેશન, મેટ્રો વગેરેને એકીકૃત કરીને સીમલેસ કનેક્ટિવિટી પ્રદાન કરશે. સુરત સ્ટેશનના આર્કિટેક્ચરલ વાતાવરણને ખાસ રીતે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે કે જેથી સમગ્ર સ્ટેશન સંકુલ આંતરરાષ્ટ્રીય કક્ષાના બિઝનેસ સેન્ટર જેવું લાગે અને અનુભવાય. યોગ્ય બાહ્ય દેખાવ, પૂર્ણાહુતિ, રંગ, સામગ્રી, ટેક્સચર દ્વારા એકીકૃત થીમ તેની ભવ્યતામાં વધારો કરશે.
આ પ્રોજેક્ટના ફેઝ-1 હેઠળ કામ શરૂ થઈ ગયું છે. ઈલેક્ટ્રિકલ કેબલ અને પાઈપલાઈન જેવી યુટિલિટીને પૂર્વ બાજુએ રેલવે સ્ટેશન બિલ્ડિંગમાં શિફ્ટ કરવાનું કામ ચાલુ છે. આ સ્થળે 164 મીટર લાંબી અને 87 મીટર પહોળી ઇમારત બનાવવામાં આવશે, જે દોઢ વર્ષમાં પૂર્ણ કરવાનો લક્ષ્યાંક રાખવામાં આવ્યો છે. જીએસઆરટીસી સાઇટ પર પાયો બનાવવા અને ગટર બદલવા માટે ખોદકામની કામગીરી ચાલુ છે. એકવાર પૂર્વ બાજુનું બિલ્ડીંગ તૈયાર થઈ જાય પછી, પશ્ચિમ બાજુનું સ્ટેશન બિલ્ડીંગ તોડી પાડવામાં આવશે અને પશ્ચિમ બાજુની આવશ્યક ઓફિસો અને સંસ્થાઓને નવી પૂર્વ બાજુની સ્ટેશન બિલ્ડિંગમાં ખસેડવામાં આવશે.
આ ઉપરાંત, સ્ટેશન વિવિધ સુવિધાઓ માટે પૂરતી જગ્યાથી સજ્જ છે. આ યોજનામાં અલગ આગમન/પ્રસ્થાન પેસેન્જર પ્લાઝા, ભીડમુક્ત અને સ્ટેશન પરિસરમાં સરળ પ્રવેશ/બહાર નીકળો, ભૂગર્ભ પાર્કિંગ વ્યવસ્થા વગેરેનો સમાવેશ થાય છે. 10,900 ચો.મી.થી વધુનો કોન્સર્સ, લાઉન્જ અને છૂટક જગ્યા, પૂરતી બેઠક વિસ્તાર, પ્રતીક્ષા વિસ્તાર અને વ્યાપક પરિભ્રમણ વિસ્તારને ઉન્નત વપરાશકર્તાની સુવિધા અને અનુભવ માટે MMTH ખાતે સ્કાયવોક સાથે જોડવામાં આવશે.
પ્લૅટફૉર્મ પર ભીડ ન થાય તે માટે કૉન્કોર્સ/વેઇટિંગ સ્પેસમાં પ્લેટફોર્મની ઉપર મુસાફરોની સુવિધાઓ પણ હશે. રેલવે સ્ટેશન 100% વિકલાંગ મૈત્રીપૂર્ણ હશે. સમગ્ર સ્ટેશન પરિસરમાં 41 લિફ્ટ અને 70 એસ્કેલેટર લગાવવામાં આવશે. સ્ટેશન બિલ્ડીંગ એ પ્લેટિનમ રેટિંગ ગ્રીન બિલ્ડીંગ હશે જેમાં ઊર્જા, પાણી અને અન્ય સંસાધનોનો કાર્યક્ષમ ઉપયોગ, પુનઃપ્રાપ્ય ઊર્જાનો ઉપયોગ વગેરે સુવિધાઓ હશે. સ્ટેશન વધુ સારી રીતે સ્ટેશન વ્યવસ્થાપન માટે નિપુણતાથી ડિઝાઇન કરાયેલી વિશેષતાઓ સાથે SCADA અને BMS સહિતની અત્યાધુનિક સલામતી અને સુરક્ષા તકનીકોથી પણ સજ્જ હશે.