UPI અથવા WhatsApp દ્વારા પેમેન્ટ કરતી વખતે આ બાબતોનું ખાસ ધ્યાન રાખો, નહીં તો થઈ શકે છે નુકસાન…
ફિશિંગ કૌભાંડ એ ઓનલાઈન કૌભાંડ છે. આ ઈમેલ અથવા ટેક્સ્ટ મેસેજના રૂપમાં ઉપલબ્ધ છે. આમાં, છેતરપિંડી કરનાર તમને તમારી અંગત માહિતી શેર કરવાનું કહે છે, એવું બહાનું કાઢીને કે તે તમારા ઈ-વોલેટ, નેટ બેંકિંગ અથવા બેંકમાંથી આવી છે. તમે વિનંતી કરેલી માહિતી શેર કરતાની સાથે જ તમારો બધો ડેટા હેક થઈ જાય છે.
જેમ જેમ ભારત ડિજિટલ પેમેન્ટ તરફ આગળ વધી રહ્યું છે તેમ તેમ છેતરપિંડીના કેસ પણ વધી રહ્યા છે. પરંતુ જો આપણે સમયસર આપણી સલામતી વિશે જાગૃત થઈએ, તો આપણે સરળતાથી તેનાથી બચી શકીએ છીએ. જો તમે ડિજિટલ ટ્રાન્ઝેક્શન કરતી વખતે સુરક્ષિત, માહિતગાર અને સતર્ક છો, તો તમે ક્યારેય કોઈ છેતરપિંડીનો શિકાર નહીં બની શકો. આ અંગે લોકોને જાગૃત કરવા માટે WhatsAppએ ઓનલાઈન સુરક્ષા વધારવા માટે હેશટેગ TechCharge (#TakeCharge) ચલાવ્યું છે.
હવે ગુરુવારે, WhatsAppએ ડિજિટલ પેમેન્ટ સમયે છેતરપિંડીથી બચવા માટે એક નવી માર્ગદર્શિકા બહાર પાડી છે. આજે આપણે આપણા તમામ ડિજિટલ વ્યવહારો ફોનથી કરીએ છીએ. યુપીઆઈ હોય, નેટ બેંકિંગ હોય કે ઈ-વોલેટ, દરેકનો પાસવર્ડ અને ડેટા આપણા ફોનમાં સેવ થાય છે. આવી સ્થિતિમાં, કોઈપણ તમારા ફોનને એક્સેસ કરી શકે છે અને આ સંવેદનશીલ ડેટાની ચોરી કરી શકે છે.
કૌભાંડના પ્રકારો શું છે અને તેમને કેવી રીતે ઓળખવા?
ફિશીંગ સ્કેમ્સ: આ ઓનલાઈન સ્કેમ ઈમેલ અથવા ટેક્સ્ટ મેસેજના રૂપમાં જોવા મળે છે. આમાં, છેતરપિંડી કરનાર તમને તમારી અંગત માહિતી શેર કરવાનું કહે છે, એવું બહાનું કાઢીને કે તે તમારા ઈ-વોલેટ, નેટ બેંકિંગ અથવા બેંકમાંથી આવી છે. તમે વિનંતી કરેલી માહિતી શેર કરતાની સાથે જ તમારો બધો ડેટા હેક થઈ જાય છે.
નકલી ગ્રાહક સંભાળ: આ પ્રકારની છેતરપિંડી ફોન કૉલ્સ અથવા વૉઇસ સંદેશાઓ દ્વારા થાય છે. આમાં, છેતરપિંડી કરનાર તમને તમારી UPI માહિતી, OTP અથવા UPI પિન જેવી વસ્તુઓ પૂછે છે. તેઓ તમને આ માહિતી શેર કરવા કહે છે અને જો તમે નહીં કરો તો તેઓ તમને તમારું એકાઉન્ટ બંધ કરવાની ધમકી આપે છે.
UPI-ID સ્પુફિંગ: આ પ્રકારની છેતરપિંડી માટે, એક અલગ પ્રકારનું UPI હેન્ડલ બનાવવામાં આવે છે જેમાં માત્ર થોડા શબ્દો બદલાય છે. આવી સ્થિતિમાં, તે મહત્વનું છે કે જો તમે કોઈ પણ ટ્રાન્ઝેક્શન કરી રહ્યા છો, તો તમારે સૌથી પહેલા UPI ID ચેક કરવું જોઈએ.
QR-CODE વડે છેતરપિંડીઃ આમાં તમને ‘કલેકટ રિક્વેસ્ટ’ અથવા તમારી લોટરી જેવી વસ્તુઓનો લોભ બતાવીને લૂંટવામાં આવે છે અથવા તમે એવું ઇનામ જીતી ગયા છો. તેના પર ક્લિક કરતાની સાથે જ તમારો ફોન હેક થઈ જાય છે. કેટલીકવાર તેઓ વપરાશકર્તાને QR કોડ સ્કેન કરવા માટે પણ કહે છે.
હવે વોટ્સએપે આ સ્કેમને ઓળખવાની ટ્રિક જણાવી છે:-
1. તમારી વ્યક્તિગત વિગતો જેમ કે એકાઉન્ટ નંબર, લોગિન આઈડી, પાસવર્ડ, UPI-PIN, OTP, ATM PIN, ડેબિટ કાર્ડ અથવા ક્રેડિટ કાર્ડની વિગતો ક્યારેય કોઈની સાથે શેર કરશો નહીં.
2. તમારા ખાતામાંથી પૈસા કાપવા માટે માત્ર UPI PIN સબમિટ કરો, પૈસા ઉપાડવા માટે UPI PINની જરૂર નથી.
3. પૈસા મેળવવા માટે QR કોડ સ્કેન કરશો નહીં. UPI માં તમે ચુકવણી કરવા માટે માત્ર QR કોડ સ્કેન કરો છો.
4. UPI ID ની ચકાસણી કર્યા પછી, પ્રાપ્તકર્તાનું નામ તપાસો, તે પહેલાં ચૂકવણી કરશો નહીં.