Story of Byju Raveendran Rise And Fall: સ્ટાર્ટઅપ્સની દુનિયામાં ઉંચી ઉડાન ભરી રહેલા એડટેક બાયજુના સ્થાપક બાયજુ રવીન્દ્રન સ્વર્ગમાંથી નીચે આવ્યા છે. તેમની નેટવર્થ ₹17,545 કરોડથી ઘટીને શૂન્ય થઈ ગઈ. ‘વર્લ્ડના રિચેસ્ટ’ ની યાદીમાં બાયજુની સંપત્તિ શૂન્ય પર આવી તે સ્ટાર્ટઅપ દ્વારા સામનો કરવામાં આવેલ ઉથલપાથલ દર્શાવે છે.
તાજેતરમાં પ્રકાશિત ફોર્બ્સ બિલિયોનેર ઇન્ડેક્સ 2024 અનુસાર, ભારતની એડટેક જાયન્ટ બાયજુના સ્થાપક બાયજુ રવિેન્દ્રનની સંપત્તિમાં નાટ્યાત્મક ઘટાડો થયો છે. તેમની નેટવર્થ ₹17,545 કરોડ ($2.1 બિલિયન) થી ઘટીને શૂન્ય થઈ ગઈ છે.
બાયજુના ઉદય અને પતનની વાર્તા
2011 માં સ્થપાયેલ, Byju’s ઝડપથી ભારતનું સૌથી મૂલ્યવાન સ્ટાર્ટઅપ બની ગયું. વર્ષ 2022 માં, Buyusનું મૂલ્ય $22 બિલિયનના તેના સર્વોચ્ચ મૂલ્યાંકન સુધી પહોંચશે. કંપનીની નવીન લર્નિંગ એપએ શિક્ષણ ક્ષેત્રમાં ક્રાંતિ લાવી. પ્રાથમિક શાળાથી MBA સુધીના વિદ્યાર્થીઓએ Byuse એપ પરથી ટ્યુશન લીધું. જો કે, તાજેતરના નાણાકીય ખુલાસાઓ અને વિવાદોએ તેની પ્રતિષ્ઠાને કલંકિત કરી અને તેનું મૂલ્ય સતત ઘટતું રહ્યું.
કંપનીએ માર્ચ 2022 ના રોજ પૂરા થતા નાણાકીય વર્ષ માટે તેના લાંબા સમયથી રાહ જોવાતી નાણાકીય પરિણામો પોસ્ટ કર્યા પછી બાયજુની નાણાકીય મુશ્કેલીઓ પ્રકાશમાં આવી, જેમાં $1 બિલિયનથી વધુની ચોખ્ખી ખોટ જાહેર થઈ. આ નબળા પ્રદર્શને બ્લેકરોક, જે એક મોટા રોકાણકાર છે, તેને બાયજુનું તેનું મૂલ્યાંકન ઘટાડીને માત્ર $1 બિલિયન કરવા પ્રેર્યું.
નેતૃત્વ પરિવર્તન અને નિયમનકારી ચકાસણી
કંપનીના સંઘર્ષો વચ્ચે, પ્રોસુસ એનવી અને પીક XV પાર્ટનર્સ સહિતના બાયજુના શેરધારકોએ કંપનીની દિશા અંગે વધતી જતી ચિંતાઓને હાઇલાઇટ કરીને સીઇઓ તરીકે રવીન્દ્રનને દૂર કરવા માટે મત આપ્યો. વધુમાં, બાયજુને FEMA હેઠળ ₹9,362 કરોડથી વધુના કથિત ઉલ્લંઘનો અંગે ED તપાસનો સામનો કરવો પડે છે, જે તેના પડકારોમાં વધારો કરે છે.
પુનર્ગઠન પ્રયત્નો અને છટણી
તેની નાણાકીય સમસ્યાઓના ઉકેલ માટે, બાયજુએ ઓક્ટોબર 2023 માં તેના વ્યવસાયનું પુનર્ગઠન કરવાનું શરૂ કર્યું જેથી તેનું સંચાલન માળખું સરળ બને, ખર્ચ ઘટાડવામાં આવે અને રોકડ પ્રવાહ વ્યવસ્થાપનમાં સુધારો થાય. આ પુનર્ગઠનને કારણે 500થી વધુ કર્મચારીઓના પેટમાં લાત પડી અને તેઓ છટણીનો ભોગ બન્યા. છેલ્લા ત્રણ મહિનાથી પગારમાં વિલંબને કારણે કંપની વધુ છટણીનો સામનો કરી રહી છે.
189 લોકોએ અબજોપતિનો દરજ્જો ગુમાવ્યો
ફોર્બ્સે તેની વાર્ષિક વિશ્વની અબજોપતિઓની યાદી 2024 બહાર પાડી, જેમાં $14.2 ટ્રિલિયનની નેટવર્થ સાથે રેકોર્ડ 2,781 અબજોપતિઓ છે. જો કે, વર્ષ તમામ અબજોપતિઓ માટે શુભ રહ્યું નથી, કારણ કે યાદીમાંના એક ક્વાર્ટરની સંપત્તિમાં 2023ની સરખામણીમાં ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો. આ સિવાય 189 અબજોપતિઓએ તેમની સંપત્તિ $1 બિલિયનથી નીચે આવી જવા પર તેમનો અબજોપતિનો દરજ્જો ગુમાવ્યો હતો.