indian news : ડિસેમ્બર મહિનામાં રશિયા પાસેથી તેલની ખરીદી 11 મહિનાની નીચી સપાટીએ પહોંચી ગઈ છે. રશિયન તેલના પેમેન્ટમાં સમસ્યા છે જેના કારણે ભારતીય રિફાઇનર્સ ઇચ્છે તો પણ રશિયા પાસેથી ક્રૂડ ઓઇલ ખરીદી શકતા નથી. આ સ્થિતિનો સામનો કરવા માટે ભારતે સાઉદી અરેબિયા પાસેથી તેલની ખરીદી વધારી છે. શિપ ટ્રેકિંગ એજન્સીઓના ડેટા પરથી જાણવા મળ્યું છે કે ભારત તરફ જતી રશિયન ઓઈલ વેરિઅન્ટ સોકોલથી ભરેલા પાંચ કાર્ગો તેમનો રૂટ બદલીને અન્ય સ્થળોએ જઈ રહ્યા છે.
સૂત્રોએ ગયા મહિને સમાચાર એજન્સી રોઇટર્સને જણાવ્યું હતું કે સોકોલ ઓઇલથી ભરેલા કાર્ગોનો ઓર્ડર ઇન્ડિયન ઓઇલ કોર્પોરેશન (IOC.NS) દ્વારા આપવામાં આવ્યો હતો પરંતુ ચુકવણીની સમસ્યાને કારણે OIC રશિયન તેલ લેવા સક્ષમ નથી. આ અછતને પહોંચી વળવા માટે, IOC હવે સાઉદી અરેબિયા જેવા મધ્ય પૂર્વમાં પરંપરાગત તેલ સપ્લાયર્સ પાસેથી તેલની ખરીદી વધારી રહી છે.
OIC, ભારતની ટોચની સરકારી માલિકીની રિફાઈનરી, એકમાત્ર સરકારી કંપની છે જે રશિયાની અગ્રણી સરકારી ઓઈલ કંપની રોસનેફ્ટ સાથે વાર્ષિક ઓઈલ કરાર પર હસ્તાક્ષર કરે છે. OIC પણ Rosneft પાસેથી Sokol સહિત અન્ય રશિયન તેલના પ્રકારો ખરીદે છે.
રશિયા પાસેથી તેલની ખરીદી ઘટી, સાઉદી પાસેથી વધી
વહાણોની હિલચાલ પર નજર રાખતી ટ્રેકિંગ એજન્સીઓ વોર્ટેક્સ, કેપ્લર અને એલએસઇજી દ્વારા આપવામાં આવેલા ડેટા અનુસાર, ડિસેમ્બરમાં રશિયામાંથી ભારતની તેલની આયાત 16% થી 22% ની વચ્ચે ઘટી છે. તે જ સમયે, કેપ્લર અને વોર્ટેક્સાના ડેટા દર્શાવે છે કે સાઉદીથી ભારતની તેલની આયાત લગભગ 4% વધી છે.
LSEG ડેટા દર્શાવે છે કે ડિસેમ્બરમાં ભારતની માસિક રશિયન તેલની આયાત 22% ઘટીને 12.1 લાખ મિલિયન બેરલ પ્રતિ દિવસ થઈ છે. તે જ સમયે, કેપ્લરનું કહેવું છે કે આ ઘટાડો 16% થયો છે અને ભારતે ડિસેમ્બરમાં રશિયા પાસેથી દરરોજ 13.9 લાખ બેરલ તેલ ખરીદ્યું છે.
Kplerના મુખ્ય ક્રૂડ એનાલિસ્ટ વિક્ટર કાટોના કહે છે, ‘ભારત રશિયન તેલ સોકોલ ખરીદવા માગતું નથી તે કહેવું અકાળ ગણાશે.’
આ સાથે તેમણે કહ્યું કે ત્રણ નવા સોકોલ કાર્ગો એનએસ એન્ટાર્કટિક, જગુઆર અને વોસ્ટોચની પ્રોસ્પેક્ટ નામના જહાજો પર ભારત તરફ જવાના છે.
અમેરિકન પ્રતિબંધોને કારણે ચુકવણીમાં મુશ્કેલી
અમેરિકાના નેતૃત્વમાં G-7 દેશોએ ડિસેમ્બર 2022માં રશિયન તેલની કિંમતની મર્યાદા નક્કી કરી હતી, જે મુજબ રશિયા પ્રતિ બેરલ 60 ડોલરથી ઉપરનું તેલ વેચી શકે તેમ ન હતું. પરંતુ આ પ્રાઇસ કેપ બહુ અસરકારક દેખાઈ ન હતી અને રશિયાએ તેનું તેલ પ્રાઇસ કેપથી ઉપર વેચવાનું શરૂ કર્યું હતું, જેના કારણે અમેરિકાએ ગયા વર્ષે નવેમ્બરમાં પ્રતિબંધો કડક કરી દીધા હતા.
અમેરિકાએ રશિયન તેલ વહન કરતા કેટલાક જહાજો પર પ્રતિબંધો લાદ્યા હતા જેથી ખરીદદારો આ જહાજોમાંથી આવતા તેલને પ્રતિ બેરલ $60થી વધુના ભાવે ખરીદી ન શકે.
આ નવા પ્રતિબંધ પહેલા પણ OICએ રશિયન તેલના પાંચ કાર્ગોનો ઓર્ડર આપ્યો હતો. Aframax જહાજો NS સેન્ચ્યુરી, NS કમાન્ડર, નેલિસ વહન કરતા સખાલિન ટાપુ, લિટાની પ્રોસ્પેક્ટ અને ક્રિમ્સ્ક અને OIC માટે રશિયન તેલ સોકોલ સ્ટ્રેટ ઓફ મલક્કા માટે રવાના થયા છે.
એનએસ સેન્ચ્યુરી પર આવતા તેલ પ્રાઇસ કેપ કરતાં વધુ હતું. જેના કારણે તે લાંબા સમય સુધી કોલંબો કિનારે તરતી રહી હતી. એવું માનવામાં આવે છે કે ચીન રશિયન કાર્ગો ખરીદી શકે છે જે ભારત પ્રતિબંધોને કારણે ખરીદી શકતું નથી.