નવી દિલ્હી : ચીન સાથે સરહદ પર સતત તણાવ આવ્યા પછી, સરકાર દ્વારા ચાઇનીઝ રોકાણ પરના પ્રતિબંધોનાં પરિણામો બતાવવા માંડ્યા છે. આ પ્રતિબંધોને કારણે છેલ્લા એક વર્ષમાં ચીનના રોકાણમાં નોંધપાત્ર ઘટાડો થયો છે. અંગ્રેજી અખબાર ‘ધ ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ’ ના એક અહેવાલમાં વેન્ચર ઇન્ટેલિજન્સના ડેટાને ટાંકીને કહેવામાં આવ્યું છે કે, 2020 માં ચીન અને હોંગકોંગથી ભારતમાં થનારા પ્રાઇવેટ ઇક્વિટી અને સાહસ મૂડી ભંડોળ ઘટીને 1.05 અબજ થયું છે, જ્યારે 2019 માં તે 3.05 અબજ હતું.
એફડીઆઈમાં ભારે ઘટાડો
ચીન સાથેના તણાવને કારણે ભારત સરકારે લીધેલા નિર્ણયોને કારણે એફડીઆઇ પણ ત્યાંથી નીચે આવી ગયો છે. સપ્ટેમ્બર 2020 પહેલાંના છ મહિનામાં, ચીનથી એફડીઆઈ ઘટીને ફક્ત 55 મિલિયન ડોલર થઈ ગઈ. છેલ્લા ત્રણ વર્ષમાં (સપ્ટેમ્બર પહેલાં) આ સૌથી નીચું છે. ચીન તરફથી સૌથી વધુ એફડીઆઈ ઓક્ટોબર 2017 થી માર્ચ 2018 ની વચ્ચે આવી હતી. તે સમય દરમિયાન તે વધીને 247 મિલિયન ડોલર થઈ ગઈ હતી. એપ્રિલ 2000 થી સપ્ટેમ્બર 2020 દરમિયાન, દેશને ચીન તરફથી કુલ 2.43 અબજ ડોલરની એફડીઆઈ પ્રાપ્ત થઈ.
ભારતીય કંપનીઓ બદલાયેલા વાતાવરણમાં નવી વ્યૂહરચના પર કામ કરી રહી છે
હોંગકોંગથી આવતી એફડીઆઈમાં પણ ઘટાડો થયો છે. સપ્ટેમ્બર 2018 પહેલાંના છ મહિનામાં એફડીઆઈનો આ 12 મો મુખ્ય સ્રોત હતો. પરંતુ સપ્ટેમ્બર 2020 ના અંતે, તે 14 મા સ્થાને પહોંચી ગયું. ગયા વર્ષે એપ્રિલમાં સરકારે ચીન તરફથી રોકાણને લગતા નિયમો કડક બનાવ્યા હતા. આ અંતર્ગત સરકારે સ્વચાલિત માર્ગને બદલે મંજૂરી માર્ગને મંજૂરી આપી હતી. આનાથી ચીનના રોકાણકારોની ચિંતા વધી ગઈ છે. ફક્ત ચીની રોકાણકારો જ નહીં પણ ચીનથી ધંધો કરનારા પણ તેમની વ્યવસાયિક યોજનામાં વધારો કરી રહ્યા નથી.
સરકારે ચાઇનીઝ લિંક્સવાળી ઘણી એપ્સ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. આમાં લોકપ્રિય એપ્લિકેશન ટિકટોક, કેમસ્કેનર પબજી અને શીન શામેલ છે. ભારતીય સ્ટાર્ટ અપ્સને ચીન તરફથી ઘણું રોકાણ મળતું હતું, પરંતુ સરહદ પર તણાવ બાદ સરકારની કડકતાના કારણે હવે અહીંના સ્ટાર્ટ-અપ્સ પણ અન્ય દેશોના રોકાણકારો પાસેથી નાણાં એકત્રિત કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે. ભારતીય કાર કંપનીઓ અને ચીની નિર્મિત ઘટકો પણ તેમની નવી વ્યૂહરચના પર કામ કરી રહ્યા છે.