બન્યા અન્ય ખેડૂતો માટે પ્રેરણા
પાટણ જિલ્લાના શંખેશ્વર તાલુકાના કુંવારદ ગામના મહાદેવભાઈ જાદવે પોતાનું જીવન એક સામાન્ય મજૂર તરીકે શરૂ કર્યું હતું. માત્ર ધોરણ 5 સુધી ભણેલા મહાદેવભાઈએ અમદાવાદ શહેરમાં હીરા ઘસવાનું કામ શરૂ કર્યું હતું. ઘણી મહેનત છતાં આ કામથી જરૂરિયાત મુજબની આવક નહોતી થતી, જેના કારણે તેમણે શહેર છોડીને પોતાના ગામે ખેતી કરવા માટે પાછા ફરવાનો નિર્ણય લીધો.
રાસાયણિક ખેતીમાંથી પ્રાકૃતિક તરફ કાયમી વળાંક
ગામ આવીને તેમણે શરૂઆતમાં રાસાયણિક પદ્ધતિથી ખેતી શરૂ કરી હતી. પરંતુ જમીનની ગુણવત્તા અને વધતા ખર્ચને કારણે 2015માં તેમણે પુનઃ વિચાર કર્યો અને પ્રાકૃતિક ખેતી તરફ વળવાનો નિર્ણય લીધો. શરૂઆતના બે-ત્રણ વર્ષ આ માર્ગ સરળ નહોતો. ઓછું ઉત્પાદન અને ઘટાડેલી આવકને છતાં પણ મહાદેવભાઈએ હાર ન માની અને જિદથી આગે વધ્યા.
“જય ગોગા પ્રાકૃતિક ખેતી મોડેલ ફાર્મ”ની સ્થાપના
જમીનની ઉપજાઉતા જાળવવી અને ભૂવિનાશ રોકવી – એ જ લક્ષ્ય સાથે મહાદેવભાઈએ પોતાના ખેતરને નામ આપ્યું “જય ગોગા પ્રાકૃતિક ખેતી મોડેલ ફાર્મ”. આજે તેઓ 27 વિઘા જમીનમાં વિવિધ પાકો ઉગાડે છે જેમ કે એરંડા, દેશી ચણા, છોલે ચણા, જામફળ, ખારેક, લસણ, ડુંગળી, જુવાર, કોબીજ, ફૂલાવર અને ઘાસચારો.
ઉત્પાદન અને વેચાણની નવી પદ્ધતિ
મહાદેવભાઈ પોતાના પાકો સીધા બજારમાં જ વેચે છે, જેથી મધ્યસ્થ વેપારીઓનો ખર્ચ બચી જાય છે અને તેઓને નફો સીધો મળે છે. જેમ કે:
લસણના માત્ર 2 વિઘામાંથી 200 મણ ઉત્પાદન થાય છે, જેનું બજારમૂલ્ય રૂ.5 લાખ જેટલું થાય છે.
દેશી ચણાને રૂ.200 પ્રતિ કિલોના ભાવથી વેચવામાં આવે છે.
જુવારના પુડા પશુ ખોરાક તરીકે વેચીને રૂ.2થી 3 લાખની આવક થાય છે.
ડુંગળીના 1.5 વિઘામાંથી 600 મણ ઉત્પાદન થાય છે, જે પણ એક મોટું આવકનું સ્ત્રોત છે.
જીવામૃત પ્લાન્ટથી ખર્ચમાં ઘટાડો
ખેતીના ખર્ચમાં ઘટાડો કરવા માટે મહાદેવભાઈએ માત્ર રૂ.5,000માં જીવામૃત પ્લાન્ટ તૈયાર કર્યો છે. આ પ્લાન્ટથી બનેલું પ્રાકૃતિક ખાતર જમીનની ફળદ્રુપતા વધારવામાં અસરકારક સાબિત થયું છે. તેનાથી રાસાયણિક ખાતરોની જરૂરિયાત ઘટી છે અને પાકની ગુણવત્તા પણ સુધરી છે.
અન્ય ખેડૂતો માટે પ્રેરણારૂપ
મહાદેવભાઈ આજે માત્ર પ્રાકૃતિક ખેતીથી વર્ષમાં રૂ.20 લાખ સુધીની આવક મેળવી રહ્યા છે. તેમની મહેનત, જુસ્સો અને આધુનિક વિચારધારાને કારણે તેઓ આસપાસના ખેડૂતોએ માટે એક જીવંત પ્રેરણારૂપ બન્યા છે. તેમના ફાર્મને રોજે રોજ અન્ય ખેડૂતોએ નિહાળવા આવે છે અને પ્રાકૃતિક ખેતી શીખવા માટે તેમને માર્ગદર્શન મળે છે.
