કેરળમાં 7 ઓગસ્ટે કોઝિકોડ એરપોર્ટ દુર્ઘટનામાં બંને પાઇલટ્સ સહિત અઢાર લોકોનાં મોત નીપજ્યાં હતાં. એર ઇન્ડિયાના આ વિમાનમાં 190 લોકો સવાર હતા. સ્વતંત્ર ભારતનો 52 મો વ્યવસાયિક એરલાઇન અકસ્માત હતો. તેની તપાસ થઈ રહી છે જેમાં એવી વિગતો મૂકવામાં આવી છે કે, 1948 પછી ભારત સ્વતંત્ર થયા પછી કમર્શિયલ એરલાઇન્સના વિમાન અકસ્માતમાં 2,173 લોકો મોતને ભેટ્યા છે. 80 ટકા અકસ્માતો પાઇલટના કારણે થયા છે. અહેવાલમાં વિશ્લેષણ એવિએશન સેફ્ટી નેટવર્કના ડેટા પર આધારિત છે.
અમદાવાદમાં વિમાન તૂટી પડતાં મોત
જેમાં અમદાવાદની ઈન્ડિયન એરલાઈન્સની ફ્લાઈટ 113 19 ઓક્ટોબર 1988માં અમદાવાદ હવાઈ મથક નજીક કોતરપુરમાં લેંડિંગ વખતે તૂટી પડ્યું ત્યારે 135 મુસાફરોમાંથી 133 મુસાફરોના મોત થયા હતા. જેનો ચૂકાદો 2018માં આવ્યો અને પાયલોટના કારણે વિમાન તૂટી પડ્યું હોવાનું બહાર આવ્યું હતું. કોઝિકોડ અકસ્માત એ , જેમાં લોકોનાં મોત નીપજ્યાં હતાં. જોકે 100 થી વધુ અકસ્માતો થયા છે, પરંતુ તે બહુ જીવલેણ નહોતું. 52 જીવલેણ અકસ્માતોમાં 40 ભારતીય વિમાન અને 12 વિદેશી વિમાન હતા.
2011-2020 સલામત દાયકા
2011-2020સુધી સ્વતંત્ર ભારતમાં હવાઈ અકસ્માતોની દ્રષ્ટિએ સૌથી સલામત સમય રહ્યો છે. 2001-2010માં એક જ જીવલેણ અકસ્માત થયો હતો. 2010 માં મેંગલોરમાં એર ઇન્ડિયા એક્સપ્રેસની ફ્લાઇટ ક્રેશ થતાં 166 લોકોમાંથી 158 લોકો માર્યા ગયા હતા. 1991-2000માં સાતઘટનામાં 552 લોકો મૃત્યુ પામ્યા હતા. હરિયાણામાં 349 લોકોએ જીવ ગુમાવ્યો હતો.
વિમાન તકનીક બદલાઈ તેથી હવાઈ અકસ્માતોનું કારણ પણ બદલાયું છે. 1951 થી 1980 ની વચ્ચેના 30 વર્ષોમાં 34 જીવલેણ હવા અકસ્માત થયાં. આમાંથી, 20 અથવા લગભગ 59 ટકા પાઇલટનો દોષ કારણ અથવા યોગદાન આપનાર પરિબળ હતો. 1981 અને 2010 ની વચ્ચે, આગલા 30 વર્ષમાં 13 જીવલેણ હવાઈ અકસ્માત થયાં અને તેમાંના 12 અથવા 92 ટકા આકસ્મિક રીતે પાયલોટ હતા. પાઇલટના ખામીને લીધે જીવલેણ અકસ્માતોમાં વધારો થવાનું કારણ એ પણ છે કારણ કે હવે નાના અકસ્માતો તકનીકી અથવા માળખાગત નિષ્ફળતાને કારણે થઈ રહ્યા છે.
પહેલા 20 ટકા પણ હવે 80 ટકા અકસ્માત પાયલોટના કારણે
વિશ્વભરમાં 1990માં 20 ટકા અકસ્માતો માનવ ભૂલને કારણે 20 ટકા અને હાલમાં માણસની ભૂલના કારણે વિશ્વભરમાં 80 ટકા હવાઈ અકસ્માત થયા છે. 1951 થી 1980 ની વચ્ચે ભારતમાં મૃત્યુ પામેલા 1,057 લોકોમાંથી, 68 પાયલોટની ભૂલને કારણે અકસ્માતમાં મૃત્યુ પામ્યા હતા. જ્યારે 1981 અને 2010 ની વચ્ચે, 997 લોકો પાઇલટની ભૂલને કારણે અકસ્માતમાં મૃત્યુ પામ્યા હતા. આ કિસ્સામાં, ભારતમાં 2,173 લોકોમાંથી 80 ટકા અથવા 1,740 લોકો અકસ્માતમાં મૃત્યુ પામ્યા છે જેમાં પાયલોટ દોષ કાં તો કારણ અથવા ફાળો આપનાર પરિબળ હતા.
ગયા અઠવાડિયે કોઝિકોડના અકસ્માતને હવામાન પરિસ્થિતિમાં વિમાનચાલકના પાઇલટના નિર્ણયને દોષી ઠેરવ્યો છે. પાઇલટ ફોલ્ટ એ ભારતમાં 10 સૌથી ભયંકર હવાઈ અકસ્માતોનું કારણ હોવાનું જાણવા મળ્યું છે. આ 10 અકસ્માતમાં 1,352 લોકોનાં મોત નીપજ્યાં છે. એન્જિન નિષ્ફળતા અને ખરાબ હવામાનને કારણે બે અકસ્માતમાં 128 લોકોનાં મોત થયાં.
