જ્યારે શરીરના સ્વાદુપિંડ સુધી ઇન્સ્યુલિન પહોંચવાનું ઓછું થાય છે ત્યારે લોહીમાં શુગર- ગ્લુકોઝનું પ્રમાણ વધવા લાગે છે. તબીબી ભાષામાં તેને ડાયાબિટીસનો રોગ કહેવામાં આવે છે. ડાયાબિટીસ એ એક લાંબી અને મેટાબોલિક રોગ છે જે સમય જતાં હૃદય, રક્તકણો, આંખો, કિડની અને ચેતાતંત્રને ઇફેક્ટ કરે છે. ડબ્લ્યુએચઓના એક અહેવાલ મુજબ, વિશ્વભરમાં 42 કરોડથી વધુ લોકો આ જીવલેણ રોગથી પ્રભાવિત છે. નિષ્ણાતો કહે છે કે શરીરમાં આ 7 લક્ષણો જોઈને તમે ડાયાબિટીસના જોખમને ઓળખી શકો છો.
વધુ પ્રમાણમાં પાણીની તરસ લાગે તે પણ ડાયાબિટીસનો પ્રકાર
વધુ પ્રમાણમાં તરસ લાગવી એ પ્રકાર 2 ડાયાબિટીસનું લક્ષણ છે. તમે કહી શકો છો કે પાણીનો કોઈ જથ્થો લાંબા સમય સુધી તમારી તરસને છીપાવશે નહીં. લોહીમાં વધુ પડતી ખાંડ કિડની પર વધારે પડતું ફિલ્ટર પ્રેશર લાવે છે. જો કિડની ઝડપથી કામ ન કરે તો શરીરમાં પેશાબનું ઉત્પાદન વધશે અને તમે વારંવાર પેશાબ કરશો. તે ડિહાઇડ્રેશનનું જોખમ પણ વધારી શકે છે. જો તમને દિવસ દરમ્યાન ખૂબ તરસ લાગે છે અને તમે વારંવાર બાથરૂમમાં જાવ છો, તો તમારે એકવાર ડોક્ટરની સલાહ લેવી જોઈએ.
લોહીમાં શુગરનું પ્રમાણ વધે તો ઝડપથી રૂઝ આવતી નથી
લોહીમાં શુગર લેવલ વધી જવાને કારણે ઈજાઓ કે ઘામાં ઝડપથી રૂઝ આવતી નથી, એટલું જ નહીં, શરીર પરનો એક નાનો ડાઘ પણ ઝડપથી મટતો નથી. હજામત કરતી વખતે ચહેરા પર થોડો કટ લાંબો સમય ચાલે છે. ટાઇપ 2 ડાયાબિટીઝવાળા દર્દીઓમાં આવી સમસ્યાઓ વધુ જોવા મળે છે.
લોહીમાં ગ્લુકોઝનું પ્રમાણ વધે તો ચેતાતંત્રની નસોને થાય છે નુકસાન
લોહીમાં ગ્લુકોઝની માત્રા વધી જવાને કારણે નસોને પણ નુકસાન પહોંચાડે છે. મેડિકલી ભાષામાં આ મુશ્કેલીને ‘પેરિફેરલ ડાયાબિટીક ન્યુરોપૈથી’ કહેવામાં આવે છે. સોય અથવા પિન વાગવાથી થતી ઝણઝણાટી જોવા મળે છે. એવી કળતર પગમાં થવાનું અનુભવાય છે. કેટલાક લોકોને એવું લાગે છે કે જાણે તેઓ કપાસના ઢગ પર ચાલે છે તેવું અનુભવાય તો કેટલાકને પત્થર પર ચાલવા જેવો અનુભવ થાય છે. જો તમારી સાથે આવી સ્થિતિ ઉદ્ભવે છે તો તુરંત જ ડોક્ટરની સલાહ લો.
શિશ્નમાં સોજો કે દુખાવો હોય તો ડાયાબિટીસની તપાસ કરાવી લો
ટાઇપ 2 ડાયાબિટીસવાળા દર્દીઓમાં પણ ઇરેક્ટાઇલ ડિસફંક્શનથી જોડાયેલી સમસ્યાઓ વધુ જોવા મળે છે. તબીબી સંબંધમાં તેને બેલેનાઇટિસ કહેવામાં આવે છે. એન્ડોક્રિનોલોજિસ્ટ ડો. હોમ્સ વોકર કહે છે કે જો તમને શિશ્નમાં સોજો, લાલાશ, દુખાવો અથવા સ્રાવની સમસ્યા હોય તો તે ડાયાબિટીઝ -2 ની સમસ્યા હોઈ શકે છે.
માનસિક તણાવ પણ જોવા મળે
ડાયાબિટીઝ -2 ની આ બીમારીની મનોદશા પર ખૂબ જ મોટી અસર પડે છે. તમે તેને મૂડ ડિસઓર્ડર કહી શકો છો. એક અહેવાલ મુજબ, ડાયાબિટીઝના દર ચાર દર્દીઓમાંથી એક ડિપ્રેશનથી પીડાય છે, જ્યારે છમાંથી એક વ્યક્તિ ચિંતાથી પીડાય છે. લોહીમાં સુગર લેવલનું પ્રમાણ સંતુલિત કરવું એ માનવીના માનસિક સંતુલન માટે ખૂબ મહત્વનું છે.
આંખની રેટિનાને પણ પહોંચાડી શકે છે નુકસાન
શું તમે જાણો છો કે ડાયાબિટીઝ માનવ આંખને અસર કરી શકે છે? જો કે, ડાયાબિટીઝના ખૂબ અદ્યતન તબક્કે આ સંભવિત છે. હાઈ બ્લડ ગ્લુકોઝ આંખના રેટિનામાં રક્તકણોને નુકસાન પહોંચાડે છે. આ સ્થિતિમાં, વ્યક્તિને આંખો સામે કાળા રંગના ધબ્બાઓ તરતા દેખાવા લાગે છે કે પછી ધૂંધળું દેખાવા લાગે છે.
ડાયાબિટીસના દર્દીઓમાં પિરિઓડોન્ટાઇટિસ થવાની સંભાવના ત્રણ ગણી વધુ
હોમ્સ વોકર કહે છે કે ડાયાબિટીસના દર્દીઓમાં પિરિઓડોન્ટાઇટિસ થવાની સંભાવના ત્રણ ગણી વધારે હોય છે. તે એક એવો વિકાર છે જેમાં વ્યક્તિના પેશાબમાંથી લોહી નીકળવાનું શરૂ થાય છે અને તેના દાંત ઝડપથી બહાર આવે છે. દાંતના પેઢામાં લાલાશ અથવા સોજો એ પણ ડાયાબિટીઝના મુખ્ય લક્ષણો છે. આવા લોકોએ ડાયાબિટીસ નિષ્ણાત અને દંત ચિકિત્સક બંનેની સલાહ લેવી જોઈએ.
