રિઝર્વ બેન્ક ઓફ ઇન્ડિયા (આરબીઆઈ)નું કહેવું છે કે ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં દેશના અર્થતંત્રને બચાવવામાં સરકારી ખર્ચે મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવી છે. આગામી નાણાકીય વર્ષ દરમિયાન પણ સરકારે તેના ખર્ચ પર ધ્યાન આપવું પડશે. એટલે કે મહેસૂલી મોરચે કટોકટીનો સામનો કરવા છતાં નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે સામાન્ય બજેટ 2021-22માં ખર્ચ વધારવાને પ્રાથમિકતા આપવી પડશે. દેશના અર્થતંત્ર પર આ અઠવાડિયે જાહેર થયેલા પોતાના માસિક અહેવાલમાં આરબીઆઈએ સ્વીકાર્યું છે કે કોરોના કટોકટીમાંથી અર્થતંત્રને બચાવવામાં સરકારી પેકેજની ભૂમિકા ઘણી મહત્વપૂર્ણ રહી છે અને તે મહત્વપૂર્ણ રહેશે.
કોરોનાના વિનાશને અટકાવવા માટે કેન્દ્ર સરકારે નવેમ્બર, 2020 સુધીમાં કુલ 29, 87641 કરોડ રૂપિયાનું પેકેજ જાહેર કર્યું છે. સ્વનિર્ભર ભારત અભિયાન-1 હેઠળ 11, 02650 કરોડ રૂપિયાની સૌથી મોટી રકમ આપવામાં આવી છે. સ્વનિર્ભર ભારત અભિયાન-2 અંતર્ગત 73,000 કરોડ રૂપિયા અને અભિયાન-3 હેઠળ 2.65 લાખ કરોડ રૂપિયાનું પેકેજ આપવામાં આવ્યું છે.
આરબીઆઈદ્વારા ગરીબોને મદદ કરવા બદલ તેમની પ્રશંસા કરવામાં આવી છે, પરંતુ તેની અસર વ્યાપક હતી. તેનાથી માંગ વધારીને જીડીપીને સુધારવામાં મદદ મળી. આ બાબતને ધ્યાનમાં રાખીને કહી શકાય કે સરકારે સમયસર પેકેજની જાહેરાત કરી છે.
આરબીઆઈસીએ કેન્દ્ર અને રાજ્યોને પણ સલાહ આપી છે કે તેમણે તેમના મૂડી ખર્ચ અંગે ખૂબ જ સાવચેત રહેવું પડશે. કોવિડ-19ની આડઅસરો ઘટાડવા માટે સરકારી ખર્ચ વધારવાની જરૂર છે. ઇકોનોમી ટ્રેક પર પાછા ફરવાની પ્રક્રિયા ચાલુ રહેશે અને તેને સરકારી ખર્ચમાં વધારો કરવાની જરૂર પડશે. ચાલુ નાણાકીય વર્ષના પ્રથમ છમાસિક ગાળામાં આરોગ્ય, શિક્ષણ, આવાસ, પર્યાવરણ જેવા ક્ષેત્રોમાં મૂડી ખર્ચ સંપૂર્ણપણે સમાપ્ત થઈ ગયો છે. સરકારે છેલ્લા કેટલાક સમયથી મૂડી ખર્ચ અને મહેસૂલી ખર્ચ અંગે વધુ સાવચેત રહેવું પડશે.
