RBIના વિદેશી ચલણ વેચાણથી રૂપિયાને રાહત મળી
અમેરિકાના રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ દ્વારા ભારત પર ૫૦ ટકા ટેરિફ લાદવાની જાહેરાત બાદ ભારતીય રૂપિયાની નબળાઈ સતત વધી રહી છે. આ નબળાઈને રોકવા માટે, ભારતીય રિઝર્વ બેંક (RBI) સતત ડોલરનું વેચાણ કરી રહી છે જેથી ડોલર સામે રૂપિયાને સ્થિર રાખી શકાય. આ પગલાની અસર ભારતના વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડાર પર સ્પષ્ટપણે દેખાય છે.
રિઝર્વ બેંકના સાપ્તાહિક અહેવાલ મુજબ, ૧ ઓગસ્ટના રોજ પૂરા થયેલા સપ્તાહમાં ભારતનો કુલ વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડાર $૯.૩૨ બિલિયન ઘટીને $૬૮૮.૮૭ બિલિયન થયો છે, જ્યારે તે અગાઉના સપ્તાહમાં $૬૯૮.૧૯ બિલિયન હતો.
સાપ્તાહિક વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડારમાં ઘટાડાનું મુખ્ય કારણ
આ સપ્તાહમાં વિદેશી હૂંડિયામણ ભંડારમાં ઘટાડાનું મુખ્ય કારણ વિદેશી ચલણ સંપત્તિ અને સોનાના ભંડારમાં ભારે ઘટાડો હતો.
- કુલ વિદેશી હૂંડિયામણ અનામત: $688.87 બિલિયન ($9.32 બિલિયનનો ઘટાડો)
- વિદેશી હૂંડિયામણ સંપત્તિ: $581.60 બિલિયન ($7.31 બિલિયનનો ઘટાડો)
- સોના અનામત: $83.99 બિલિયન ($1.70 બિલિયનનો ઘટાડો)
- સ્પેશિયલ ડ્રોઇંગ રાઇટ્સ (SDRs): $18.57 બિલિયન ($237 મિલિયનનો ઘટાડો)
- IMF અનામત: $4.69 બિલિયન ($59 મિલિયનનો ઘટાડો)
RBI અનુસાર, વિદેશી હૂંડિયામણ સંપત્તિમાં વધઘટની અસર માત્ર ડોલર પર જ નહીં પરંતુ યુરો, પાઉન્ડ સ્ટર્લિંગ અને જાપાનીઝ યેન જેવી અન્ય મુખ્ય ચલણોના મૂલ્યમાં ફેરફાર પર પણ આધારિત છે.
એક વર્ષની સરખામણીમાં વિદેશી હૂંડિયામણ અનામતની સ્થિતિ
ભારતનો કુલ વિદેશી હૂંડિયામણ અનામત હાલમાં ગયા વર્ષ કરતાં $13.95 બિલિયન વધુ છે. જો કે, આ સમયગાળા દરમિયાન, વિદેશી હૂંડિયામણ સંપત્તિમાં $10.43 બિલિયનનો ઘટાડો થયો છે, જ્યારે સોનાના અનામતમાં $23.89 બિલિયનનો વધારો થયો છે. SDR માં પણ $0.411 બિલિયન અને IMF ના અનામત માં $0.074 બિલિયનનો વધારો થયો છે.
ચલણ બજાર અને ચલણ સ્થિરતામાં RBI નો હસ્તક્ષેપ
ભારતીય રિઝર્વ બેંક વિદેશી વિનિમય બજાર પર સતત નજર રાખે છે અને રૂપિયામાં વધુ પડતી વધઘટ અટકાવવા માટે જરૂર પડ્યે હસ્તક્ષેપ કરે છે. જોકે, RBI રૂપિયાને નિશ્ચિત વિનિમય દરે સ્થિર કરવાનો પ્રયાસ કરતી નથી.
તાજેતરના અઠવાડિયામાં, વૈશ્વિક બજારોમાં ડોલરની મજબૂતાઈ અને રૂપિયાની નબળાઈને કારણે RBI એ ડોલર વેચ્યા હતા, જેના કારણે વિદેશી વિનિમય અનામતમાં ઘટાડો થયો છે.
