પાકિસ્તાનના કટ્ટરપંથી સેના પ્રમુખનું વિવાદાસ્પદ નિવેદન, અમેરિકાનું મૌન
પાકિસ્તાન અને અમેરિકાના સંબંધોમાં ફરી એકવાર એ જ ચાલીસ વર્ષ જૂનું વલણ પાછું આવ્યું છે – અમેરિકન ભંડોળ, પાકિસ્તાનનો છેતરપિંડી અને ભારતમાં આતંકવાદ. પાકિસ્તાનના કટ્ટરપંથી સેના પ્રમુખ જનરલ અસીમ મુનીર ભારતને અમેરિકા તરફથી પરમાણુ યુદ્ધની ધમકી આપી રહ્યા છે, જ્યારે અમેરિકન સૈન્ય પાકિસ્તાનને દક્ષિણ એશિયામાં “મહત્વપૂર્ણ ભાગીદાર” ગણાવી રહ્યું છે. એવી આશંકા છે કે પાકિસ્તાન અમેરિકન સહાયથી તેના જૂના વિનાશક એજન્ડાને પુનરાવર્તન કરવાની તૈયારી કરી રહ્યું છે.
૧૯૮૦ના દાયકામાં, પાકિસ્તાને અફઘાનિસ્તાનમાં મદદના નામે અમેરિકા પાસેથી અબજો ડોલર પડાવી લીધા અને ISI દ્વારા, અલ કાયદા, તાલિબાન અને ડઝનબંધ આતંકવાદી સંગઠનો બનાવ્યા, જેનો મુખ્ય ધ્યેય ભારતમાં આતંક ફેલાવવાનો હતો. ૨૦૦૦ના દાયકામાં પણ જ્યારે જ્યોર્જ બુશ વહીવટીતંત્રે પાકિસ્તાનને ‘નોન-નાટો સાથી’નો દરજ્જો આપ્યો ત્યારે આ જ વ્યૂહરચના અપનાવવામાં આવી હતી. તે સમયે, એક તરફ પાકિસ્તાન અમેરિકન ભંડોળ લઈ રહ્યું હતું, તો બીજી તરફ તે તાલિબાનને આશ્રય, શસ્ત્રો અને તાલીમ આપી રહ્યું હતું, જેના કારણે અમેરિકન સૈનિકો માર્યા જઈ રહ્યા હતા.
આજે પણ પરિસ્થિતિ બદલાઈ નથી. પાકિસ્તાન ક્રિપ્ટોકરન્સીથી લઈને ક્રૂડ ઓઈલ સુધી દરેક ક્ષેત્રમાં પોતાનો બેવડો ખેલ રમી રહ્યું છે. પાકિસ્તાને ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પના ગોલ્ફ પાર્ટનર સ્ટીવ વિટકોફના પુત્ર ઝાચેરી વિટકોફની ક્રિપ્ટો કંપનીમાં રોકાણ કર્યું છે. ટ્રમ્પના પુત્ર અને જમાઈ પણ આ કંપનીમાં શેરધારકો છે. મે મહિનામાં ભારત-પાકિસ્તાન તણાવ દરમિયાન ઝાચેરી વિટકોફ ઇસ્લામાબાદ પહોંચ્યા અને શાહબાઝ શરીફને મળ્યા. એવું માનવામાં આવે છે કે પાકિસ્તાન ટ્રમ્પને ઇસ્લામાબાદને ‘ક્રિપ્ટો કેપિટલ’ બનાવવા તરફ આકર્ષિત કરી રહ્યું છે.
આ સાથે, ટ્રમ્પ બલુચિસ્તાનમાંથી ક્રૂડ ઓઈલ કાઢીને ભારતને વેચવાનું સ્વપ્ન જોઈ રહ્યા છે, જ્યારે અહેવાલો અનુસાર, ત્યાં તેલના ભંડાર મર્યાદિત છે અને ઉત્પાદન ખર્ચ તેની કિંમત કરતાં વધુ હોઈ શકે છે. બલુચિસ્તાનમાં પહેલેથી જ ચીની રોકાણ છે, તેથી તે પણ શંકાસ્પદ છે કે શું ચીન પાકિસ્તાનને અમેરિકા સાથે મોટો સોદો કરવા દેશે.
ભારત માટે ચિંતાનો વિષય એ છે કે યુએસ સેન્ટ્રલ કમાન્ડ (સેન્ટકોમ) ફરીથી પાકિસ્તાનની નજીક આવી રહ્યું છે. તાજેતરમાં, સેન્ટકોમ ચીફ માઈકલ કુરિલાને પાકિસ્તાનનું સર્વોચ્ચ સન્માન આપવામાં આવ્યું હતું અને આસીમ મુનીરને તેમના નિવૃત્તિ કાર્યક્રમમાં આમંત્રણ આપવામાં આવ્યું હતું. સેન્ટકોમ પાસે મધ્ય પૂર્વના ઉગ્રવાદીઓ વિશે મહત્વપૂર્ણ ગુપ્ત માહિતી છે જેનો ઉપયોગ પાકિસ્તાન ભારત વિરુદ્ધ કરી શકે છે.
ઇતિહાસ દર્શાવે છે કે આતંકવાદ વિરોધી કામગીરી માટે અમેરિકા પાસેથી મેળવેલા ભંડોળ અને શસ્ત્રોનો ઉપયોગ આખરે પાકિસ્તાન પોતાના ઉગ્રવાદી પ્રોક્સી નેટવર્કને મજબૂત કરવા માટે કરે છે. તેથી, ભારતે અમેરિકા-પાકિસ્તાન ભાગીદારીના આ નવા તબક્કા અંગે વધુ સાવધ રહેવું પડશે.
