ગણેશ ચતુર્થીનું મહત્વ
હિન્દુ ધર્મમાં ગણેશ ચતુર્થીનો તહેવાર ખૂબ જ આસ્થા અને ઉત્સાહ સાથે ઉજવવામાં આવે છે. આ દિવસને વિનાયક ચતુર્થી પણ કહેવામાં આવે છે, કારણ કે એવું માનવામાં આવે છે કે આ દિવસે ભગવાન ગણેશ સ્વયં પૃથ્વી પર આવે છે. ભક્તો 10 દિવસ સુધી તેમના ઘરોમાં ગણપતિ બાપ્પાની મૂર્તિ સ્થાપિત કરીને તેમની વિધિવત પૂજા-અર્ચના કરે છે અને સુખ, સમૃદ્ધિ અને જીવનના અવરોધો દૂર કરવા માટે પ્રાર્થના કરે છે. આ વર્ષે, ગણેશ ચતુર્થી 27 ઓગસ્ટ 2025ના રોજ ઉજવવામાં આવશે.
ગણેશ સ્થાપના માટે શુભ મુહૂર્ત
દૃક પંચાંગ અનુસાર, ગણેશ ચતુર્થી તિથિ 26 ઓગસ્ટ 2025, બપોરે 01:54 વાગ્યે શરૂ થશે અને 27 ઓગસ્ટ 2025, બપોરે 03:44 વાગ્યે સમાપ્ત થશે. ગણેશજીની સ્થાપના અને પૂજા માટેનો સૌથી શુભ સમય 27 ઓગસ્ટ 2025 છે. આ દિવસે, તમે સવારે અથવા બપોરના શુભ સમયે બાપ્પાને તમારા ઘરે લાવી શકો છો. ગણેશ વિસર્જન 6 સપ્ટેમ્બર 2025ના રોજ અનંત ચતુર્દશીના દિવસે થશે.
ગણેશ સ્થાપનાના મહત્વપૂર્ણ નિયમો
ગણેશ ચતુર્થીની પૂજાનું સંપૂર્ણ ફળ મેળવવા માટે, ગણપતિ બાપ્પાની મૂર્તિ સ્થાપિત કરતી વખતે કેટલાક નિયમોનું પાલન કરવું અનિવાર્ય છે.
- મૂર્તિનું સ્વરૂપ: હંમેશા એવી મૂર્તિ ખરીદો જેમાં ગણેશજીની સૂંઢ ડાબી બાજુ વળેલ હોય. આવી મૂર્તિની પૂજા કરવાથી જલ્દી જ શુભ ફળ મળે છે. જમણી બાજુ વળેલી સૂંઢ વાળી મૂર્તિ સિદ્ધિવિનાયકનું સ્વરૂપ માનવામાં આવે છે અને તેની પૂજાના કડક નિયમો હોય છે.
- માટીની મૂર્તિ: શાસ્ત્રો અનુસાર, માટીની બનેલી મૂર્તિની પૂજા કરવી સૌથી શુભ માનવામાં આવે છે, કારણ કે તે પ્રકૃતિ-મૈત્રીપૂર્ણ છે.
- સ્થાનની શુદ્ધતા: મૂર્તિની સ્થાપના કરતા પહેલા, પૂજા સ્થળને સારી રીતે સાફ કરવું અને ગંગાજળનો છંટકાવ કરવો જરૂરી છે. મૂર્તિને સીધી જમીન પર ન મૂકવી જોઈએ, તેને હંમેશા સ્વચ્છ આસન અથવા ચોકી પર લાલ કે પીળા કપડા પર સ્થાપિત કરવી જોઈએ.
- દિશા અને કદ: ગણેશજીની મૂર્તિ હંમેશા ઉત્તર-પૂર્વ દિશામાં રાખવી જોઈએ, કારણ કે આ દિશા પૂજા માટે સૌથી શુભ છે. ઘરે પૂજા માટે, નાની મૂર્તિ શ્રેષ્ઠ માનવામાં આવે છે, જેનું વિસર્જન સરળતાથી કરી શકાય.
- અભિષેક અને પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા: મૂર્તિ સ્થાપિત કર્યા પછી, તેનો અભિષેક કરવો અને “પ્રાણ પ્રતિષ્ઠા” મંત્રનો જાપ કરીને તેમાં પ્રાણ પૂરવા અત્યંત મહત્વપૂર્ણ છે, જેના વગર પૂજા અધૂરી ગણાય છે.
પૂજા વિધિ અને ઉપાસના
- આવશ્યક વસ્તુઓ: ગણેશજીની પૂજામાં સિંદૂર અને દૂર્વા ચઢાવવું ખૂબ જ શુભ માનવામાં આવે છે.
- મોદકનો પ્રસાદ: ગણપતિ બાપ્પાને મોદક અર્પણ કરવો જરૂરી છે, કારણ કે તે તેમનો સૌથી પ્રિય પ્રસાદ છે.
- નિયમિત પૂજા: સ્થાપના પછી, 10 દિવસ સુધી દરરોજ સવારે અને સાંજે ભગવાન ગણેશની આરતી કરવી, મંત્રોનો જાપ કરવો અને તેમને ભોગ અર્પણ કરવો જોઈએ.
- વ્રતનું પાલન: ઘણા ભક્તો ગણેશ ચતુર્થીના દિવસે નિર્જળા અથવા ફળાહાર ઉપવાસ રાખે છે, ખાસ કરીને મહિલાઓ પરિવારના સુખ, સમૃદ્ધિ અને સંતાનોના દીર્ઘાયુ માટે આ વ્રત કરે છે.
આ તમામ નિયમોનું પાલન કરીને, તમે ગણપતિ બાપ્પાને તમારા ઘરે યોગ્ય રીતે સ્થાપિત કરી શકો છો અને તેમની કૃપાના આશીર્વાદ મેળવી શકો છો.
