જો તમને પેઇનકિલર્સ લેવાની આદત હોય તો સાવધાન રહો! તમને કિડનીની ગંભીર બીમારી થઈ શકે છે
આજકાલ લોકો માથાનો દુખાવો, કમરનો દુખાવો, સાંધાનો દુખાવો કે માસિક ધર્મના દુખાવા માટે તરત જ પેઇનકિલર્સ લે છે. ક્યારેક થોડો દુખાવો થાય કે તરત જ દવા લેવી એ આદત બની જાય છે. પરંતુ નિષ્ણાતો કહે છે કે પેઇનકિલર્સ સતત લેવાથી તમારી કિડનીના સ્વાસ્થ્ય પર સીધી અસર પડી શકે છે.
પેઇનકિલર્સ ફક્ત કામચલાઉ રાહત આપે છે
પેઇનકિલર્સ થોડા સમય માટે દુખાવો ઘટાડે છે, તે કાયમી ઇલાજ નથી. ડૉક્ટરની સલાહ વિના વારંવાર તેને લેવાથી કિડની ધીમે ધીમે નબળી પડી શકે છે, જે ગંભીર રોગોનું જોખમ વધારે છે.
પેઇનકિલર્સ કેવી રીતે કામ કરે છે?
- સફદરજંગ હોસ્પિટલના નેફ્રોલોજી વિભાગના એચઓડી ડૉ. હિમાંશુ વર્માના જણાવ્યા અનુસાર,
- મોટાભાગના પેઇનકિલર્સ (જેમ કે આઇબુપ્રોફેન, ડાયક્લોફેનાક, નેપ્રોક્સેન) પ્રોસ્ટાગ્લાન્ડિન્સ નામના રસાયણને અવરોધે છે.
- આ રસાયણ પીડા અને સોજોનું કારણ બને છે. દવા તેને અવરોધિત કરીને પીડા ઘટાડે છે.
- પરંતુ પ્રોસ્ટાગ્લાન્ડિન્સ કિડનીમાં લોહી પહોંચાડવામાં પણ મદદ કરે છે. વારંવાર દવા લેવાથી કિડનીમાં લોહીનો પ્રવાહ ઓછો થાય છે.
કિડની પર અસરો
- રક્ત પુરવઠો ઓછો થવો – કિડની સુધી પહોંચતું લોહી ઓછું થવા લાગે છે, જે ફિલ્ટરિંગ ક્ષમતા ઘટાડે છે.
- કિડનીને નુકસાન – સતત પેઇનકિલર્સ એનાલજેસિક નેફ્રોપથી જેવી સ્થિતિઓનું કારણ બની શકે છે.
- ક્રોનિક કિડની ડિસીઝ (CKD) – જો આ આદત લાંબા સમય સુધી ચાલુ રહે, તો CKD થવાનું જોખમ રહેલું છે.
- બ્લડ પ્રેશરમાં વધારો – પેઇનકિલર્સ બ્લડ પ્રેશરને પણ અસર કરે છે, અને હાઈ BP પોતે કિડની માટે ખતરનાક છે.
ધ્યાન આપવાના શરૂઆતના લક્ષણો
જો વારંવાર પેઇનકિલર્સ લીધા પછી આ લક્ષણો દેખાય, તો તાત્કાલિક ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરો:
- પગ અથવા ઘૂંટીમાં સોજો
- પેશાબ ઓછો થવો અથવા ફીણવાળો પેશાબ
- સતત થાક અને નબળાઇ
- હંમેશા હાઈ બ્લડ પ્રેશર
- ભૂખ ન લાગવી
કિડનીને સુરક્ષિત રાખવાના રસ્તાઓ
પેઇનકિલર્સને આદત ન બનાવો. દુખાવાનું સાચું કારણ ઓળખો અને તેની સારવાર કરાવો.
- ડોક્ટરની સલાહ પર જ દવા લો.
- પૂરતું પાણી પીવો, જેથી કિડની ફ્લશ થાય.
- સ્વસ્થ જીવનશૈલી અપનાવો: કસરત, સંતુલિત આહાર અને તણાવ ઓછો કરો.
- નિયમિત ચેકઅપ કરાવો જેથી સમસ્યાને મૂળમાંથી ઓળખી શકાય.
જો વારંવાર પેઇનકિલર્સ લેવાની જરૂર પડે, તો કિડની ફંક્શન ટેસ્ટ ચોક્કસ કરાવો.
