જંતુનાશકોના વધુ પડતા ઉપયોગને કારણે ભારતીય જીરાની નિકાસને સૌથી વધુ અસર થઈ છે. મહેસાણા જિલ્લાના ઊંઝા એપીએમસી સ્થિત મસાલા માર્કેટમાંથી મોટાભાગની જીરુંની નિકાસ કરવામાં આવે છે, પરંતુ છેલ્લા બે વર્ષથી ઊંઝા મસાલા બજારમાંથી જીરુંની નિકાસ વિદેશમાં કરવામાં આવે ત્યારે તેમાં જંતુનાશકનું પ્રમાણ વધુ જોવા મળે છે.
જેના કારણે જીરાની નિકાસ ઘટી છે. એવા ઘણા દેશો છે જ્યાં જંતુનાશક પર પ્રતિબંધ છે. તેથી, ઊંઝા માર્કેટ યાર્ડમાંથી વિદેશમાં મોકલવામાં આવતા મોટાભાગના નમૂનાઓ પરીક્ષણ દરમિયાન નિષ્ફળ જાય છે. જીરુંની મહત્તમ નિકાસ ભારતમાંથી થાય છે, ભારતીય મસાલા બજારમાંથી મહત્તમ જીરું વિદેશમાં મોકલવામાં આવે છે. દર વર્ષે ભારતીય મસાલા બજારમાંથી 50 લાખ બેગ જીરાની નિકાસ થાય છે. પરંતુ જંતુનાશકના વધુ પડતા ઉપયોગને કારણે તેની માંગ ધીમે ધીમે ઘટી રહી છે.
નિકાસમાં ઘટાડો ચિંતાનો વિષય..
પટેલ ઊંઝા માર્કેટ યાર્ડના ચેરમેન દિનેશ પટેલ કહે છે કે જીરાની નિકાસમાં ઘટાડો ચિંતાનો વિષય છે. તેનાથી નિકાસકારોને પણ ઘણી અસર થઈ છે. તેઓ આ અંગે ચિંતિત છે. બીજી તરફ જીરાનું ઉત્પાદન પણ ઘટવા લાગ્યું છે. તેની અસર જીરાના ભાવમાં જોવા મળી રહી છે. પટેલના મતે સૌથી મોટી ચિંતા વિદેશમાં મોકલવામાં આવેલા જીરાના સેમ્પલ રદ કરવાની છે. જીરું સહિત અન્ય મસાલાનું ઉત્પાદન પણ રાજસ્થાનમાં સૌથી વધુ છે, પરંતુ ખેડૂતોને પાકમાં કેટલા જંતુનાશકનો ઉપયોગ કરવો તેની જાણકારી નથી. આ માટે સરકારે આવા ખેડૂતોને તાલીમ આપવા માટે કેમ્પ યોજવા જોઈએ અને ખેડૂતોને જાણ કરવી જોઈએ કે કયા દેશોમાં કયા જંતુનાશકનો કેટલો ઉપયોગ સ્વીકાર્ય છે. તદનુસાર, ખેડૂતો કાળજીપૂર્વક મસાલાની વાવણી કરશે. ઊંઝા માર્કેટ યાર્ડમાં પણ સૌથી વધુ જીરું રાજસ્થાનથી આયાત કરવામાં આવે છે.
ચાઇના ઊંઝા માર્કેટ યાર્ડમાંથી 70 ટકા જીરું મોકલવામાં આવે છે, સૌથી વધુ જીરું ચીનમાં નિકાસ થાય છે. ઊંઝા માર્કેટયાર્ડમાંથી 70 ટકા જીરું ચીનમાં મોકલવામાં આવે છે, પરંતુ છેલ્લા બે વર્ષથી ચીનમાં એક યા બીજા બહાને જીરાના સેમ્પલ ફેલ થતા જોવા મળે છે.
