શું તમારા શરીરના આ ભાગોમાં દુખાવો થઈ રહ્યો છે, ક્યાંક PCOSની શરૂઆત તો નથી ને?
સપ્ટેમ્બર મહિનાને પોલીસિસ્ટિક ઓવરી સિન્ડ્રોમ (PCOS) જાગૃતિ માસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. મહિલાઓમાં આ સમસ્યા ઝડપથી વધી રહી છે અને સમયસર તેને ઓળખવી ખૂબ જ જરૂરી છે. જો પ્રારંભિક લક્ષણોને અવગણવામાં આવે તો આગળ જતા તે પ્રજનન ક્ષમતા, હોર્મોનલ બેલેન્સ અને સંપૂર્ણ સ્વાસ્થ્ય પર ખરાબ અસર કરી શકે છે. ચાલો જાણીએ PCOS સાથે સંકળાયેલા કેટલાક એવા સંકેતો જેના પર તમારે ધ્યાન આપવું જોઈએ.
PCOS ના મુખ્ય લક્ષણો
પેટના નીચેના ભાગમાં દુખાવો અને સોજો:
જો તમને વારંવાર પેટના નીચેના ભાગમાં દુખાવો અથવા સોજો અનુભવાય, તો તે PCOS નો પ્રારંભિક સંકેત હોઈ શકે છે. આવા સમયે તેને સામાન્ય ગેસ અથવા અપચો સમજીને ટાળવું જોખમી બની શકે છે. વારંવાર આવો દુખાવો થાય તો તરત જ ડોક્ટરનો સંપર્ક કરો.
માસિક ચક્રમાં ગરબડ:
PCOSની સૌથી સામાન્ય સમસ્યા અનિયમિત અથવા ભારે માસિક સ્રાવ છે. કેટલીક મહિલાઓને ખૂબ વધારે બ્લીડિંગ થાય છે, જ્યારે ક્યારેક-ક્યારેક પિરિયડ્સ મહિનાઓ સુધી મિસ થઈ શકે છે. આ સ્થિતિ શરીરમાં હોર્મોનલ અસંતુલનને કારણે થાય છે.
પેલ્વિક ક્ષેત્ર અને સાંધામાં દુખાવો:
PCOSથી પીડિત મહિલાઓને ઘણીવાર પેલ્વિક એરિયામાં દુખાવો અથવા અસ્વસ્થતા અનુભવાય છે. કેટલાક કેસોમાં સાંધામાં પણ દુખાવાની સમસ્યા જોવા મળે છે. હેલ્થ એક્સપર્ટ્સનું કહેવું છે કે આ દુખાવો શરીરમાં વધેલા હોર્મોનલ ફેરફારો અને સોજાને કારણે હોઈ શકે છે.
સતત થાક અને નબળાઈ:
જો તમને પૂરતી ઊંઘ લીધા પછી પણ આખો દિવસ થાક રહે છે, તો આ પણ PCOS નો એક સંકેત હોઈ શકે છે. આ સ્થિતિમાં શરીરનું મેટાબોલિઝમ પ્રભાવિત થાય છે અને ઊર્જાનું સ્તર ઝડપથી ઘટી જાય છે.
અન્ય લક્ષણો જેના પર ધ્યાન આપો
- ચહેરા અને શરીર પર અનિચ્છનીય વાળનું વધવું (Hirsutism)
- ચહેરા પર ખીલ અને તૈલીય ત્વચા
- અચાનક વજન વધવું, ખાસ કરીને પેટની આસપાસ
- મૂડ સ્વિંગ્સ અને તણાવ
સમયસર સારવાર કેમ જરૂરી છે?
PCOS માત્ર પ્રજનન ક્ષમતા પર અસર નથી કરતું, પરંતુ તે આગળ જતાં ડાયાબિટીસ, હાઈ બ્લડ પ્રેશર અને હૃદય રોગ જેવી ગંભીર બીમારીઓનું જોખમ પણ વધારી શકે છે. તેથી જો તમને ઉપર જણાવેલા લક્ષણો વારંવાર દેખાઈ રહ્યા છે, તો મોડું ન કરો અને તરત જ કોઈ નિષ્ણાત ડોક્ટર પાસે તપાસ કરાવો.
યાદ રાખો, યોગ્ય આહાર, નિયમિત વ્યાયામ, તણાવથી દૂર રહેવું અને સમયસર મેડિકલ ટ્રીટમેન્ટથી PCOSને કંટ્રોલ કરી શકાય છે.
