પિતૃ પક્ષમાં ઈન્દિરા એકાદશી 2025 નું મહત્વ: ઉપવાસ અને શ્રાદ્ધથી પિતૃઓને મોક્ષ
ઈન્દિરા એકાદશી, જે 17 સપ્ટેમ્બર 2025 ના રોજ ઉજવવામાં આવશે, તેનું પિતૃ પક્ષમાં વિશેષ મહત્વ છે. શાસ્ત્રોમાં જણાવ્યા મુજબ, આ દિવસે ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા કરવાથી પિતૃઓ પણ સંતુષ્ટ થાય છે. પૌરાણિક કથાઓ અનુસાર, આ એકાદશીનું વ્રત કરવાથી અને શ્રાદ્ધ કર્મ કરવાથી પિતૃઓને વૈકુંઠ ધામમાં સ્થાન મળે છે અને તેઓ જીવન-મૃત્યુના ચક્રમાંથી મુક્ત થાય છે.
ઈન્દિરા એકાદશી પર શ્રાદ્ધનું રહસ્ય
પુરાણોમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે કન્યાદાન, હજારો વર્ષોની તપસ્યા અને તેનાથી પણ વધુ પુણ્ય ફક્ત ઈન્દિરા એકાદશીનું વ્રત રાખીને અને તે દિવસે શ્રાદ્ધ કરવાથી પ્રાપ્ત થઈ શકે છે. પદ્મ પુરાણ અનુસાર, જે વ્યક્તિ આ એકાદશી પર શ્રાદ્ધ કરે છે, તેના પૂર્વજોને સાત પેઢીઓ સુધી આશીર્વાદ મળે છે.
ગરુડ પુરાણ અનુસાર, જો કોઈ વ્યક્તિ એકાદશીનું વ્રત કરે છે અને તે દિવસે મૃત્યુ પામે છે, તો તેના આત્માને યમલોકના ત્રાસ સહન કરવા પડતા નથી. આ જ કારણ છે કે પિતૃ પક્ષમાં આવતી આ એકાદશીનું શ્રાદ્ધ ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. તે પૂર્વજોના આત્માને શક્તિ આપે છે અને તેમના માટે મોક્ષના દ્વાર ખોલે છે.
પૌરાણિક કથા અને ઈન્દ્રસેન રાજા
એક પ્રાચીન કથા અનુસાર, સતયુગમાં મહિષ્મતી નામના શહેર પર રાજા ઈન્દ્રસેનનું શાસન હતું. એક વખત, નારદ મુનિએ તેમને જણાવ્યું કે તેમના પિતા કર્મોને કારણે પિતૃલોકમાં છે અને ત્યાંથી મુક્તિ મેળવી શકતા નથી. નારદજીએ રાજાને ઈન્દિરા એકાદશીનું વ્રત કરવા અને શ્રાદ્ધ કરવાની સલાહ આપી. રાજાએ આ વ્રત અને શ્રાદ્ધ કર્યું, જેના પ્રભાવથી તેમના પિતાને મોક્ષ મળ્યો અને તેઓ વૈકુંઠ ધામમાં ગયા.
આ કથા દર્શાવે છે કે આ એકાદશીનું વ્રત માત્ર વ્રત કરનારને જ નહીં, પરંતુ તેના પૂર્વજોને પણ મુક્તિ અપાવી શકે છે.
ઈન્દિરા એકાદશી પર શું કરવું?
શાસ્ત્રોમાં ઈન્દિરા એકાદશી પર દાન-પુણ્ય કરવાનું વિશેષ મહત્વ જણાવવામાં આવ્યું છે. આ દિવસે નીચે મુજબના કાર્યો કરવાથી શુભ ફળ મળે છે:
- દાન: ઘી, દૂધ, દહીં અને ભોજન જેવી વસ્તુઓનું દાન કરો.
- પૂજા: ભગવાન વિષ્ણુની પૂજા અને વિષ્ણુ સહસ્ત્રનામનો પાઠ કરવો લાભદાયી છે.
- શ્રાદ્ધ: આ તિથિએ જરૂરિયાતમંદ લોકોને ભોજન કરાવો અને પિતૃઓ માટે તર્પણ અને પિંડદાન કરો.
- પિતૃ તર્પણ: પિતૃઓને પ્રસન્ન કરવા માટે દક્ષિણ દિશા તરફ મુખ રાખીને તર્પણ કરો.
આ ઉપાયો કરવાથી સુખ અને સમૃદ્ધિ વધે છે, નાણાકીય લાભ થાય છે, અને પરિવારમાં શાંતિ જળવાઈ રહે છે. ઈન્દિરા એકાદશીનું વ્રત અને શ્રાદ્ધ બંને એકસાથે કરવાથી તેનું ફળ અનેકગણું વધી જાય છે.
