સેબીએ IPO અને MPS ના નિયમોમાં મોટા ફેરફારો કર્યા
ભારતમાં મોટી કંપનીઓના લિસ્ટિંગને સરળ બનાવવા માટે, સેબીએ IPO અને પબ્લિક શેરહોલ્ડિંગ સંબંધિત નિયમોમાં મોટો ફેરફાર કર્યો છે. જે નિયમો પહેલા કંપનીઓને અઘરા લાગતા હતા તે હવે હળવા કરવામાં આવ્યા છે.
પહેલા શું હતું?
જે કંપનીઓની પોસ્ટ-ઇશ્યૂ માર્કેટ કેપ ₹1 લાખ કરોડથી ₹5 લાખ કરોડની વચ્ચે હતી તેમને ઓછામાં ઓછા ₹5,000 કરોડ અથવા 5% નો પબ્લિક ઇશ્યૂ લાવવાની જરૂર હતી.
આ ઉપરાંત, 10% નું લઘુત્તમ પબ્લિક શેરહોલ્ડિંગ (MPS) 2 વર્ષમાં અને 5 વર્ષમાં 25% MPS પૂર્ણ કરવાનું હતું.
હવે નવું શું થશે?
- હવે આ કંપનીઓએ ફક્ત ₹6,250 કરોડ અથવા 2.75% નો ઇશ્યૂ લાવવો પડશે.
- પબ્લિક શેરહોલ્ડિંગના નિયમોમાં પણ સમય મર્યાદા વધારવામાં આવી છે.
- જો કંપની પાસે લિસ્ટિંગના દિવસે 15% પબ્લિક શેરહોલ્ડિંગ હોય, તો હવે તેમને 25% MPS પૂર્ણ કરવા માટે 10 વર્ષ સુધીનો સમય મળશે.
તે જ સમયે, 15% MPS પ્રાપ્ત કરવા માટે 5 વર્ષનો સમય આપવામાં આવશે.
અન્ય શ્રેણીઓ પર અસર
- ₹ 1,600 કરોડ સુધીની કંપનીઓ – 25% પબ્લિક ઓફર પહેલાની જેમ જ લાગુ રહેશે.
- ₹ 1,600 – ₹ 50,000 કરોડ સુધીની કંપનીઓ – હાલના નિયમોમાં કોઈ ફેરફાર નહીં.
- ₹ 50,000 – ₹ 1 લાખ કરોડ સુધીની કંપનીઓ – લઘુત્તમ પબ્લિક ઓફર અને 25% MPS ની શરતો સમાન રહેશે.
- ₹ 5 લાખ કરોડથી વધુની કંપનીઓ – લઘુત્તમ ઓફર 15,000 કરોડ અને 1% (ઓછામાં ઓછું 2.5%) રહેશે, પરંતુ MPS પ્રાપ્ત કરવા માટેની સમય મર્યાદા વધારવામાં આવશે.
આ ફેરફાર શા માટે કરવામાં આવ્યો?
સેબી કહે છે કે મોટી કંપનીઓ માટે ટૂંકા સમયમાં જાહેર જનતાને આટલી મોટી રકમના શેર ઓફર કરવા મુશ્કેલ છે.
- શેરબજાર તાત્કાલિક આટલા મોટા પુરવઠાને સમાયોજિત કરી શકતું નથી.
- આ કારણોસર, ઘણી વખત મોટી કંપનીઓ ભારતમાં લિસ્ટિંગ ટાળતી હતી.
આ ફેરફારો મોટી કંપનીઓ માટે ભારતમાં IPO લાવવાનું સરળ બનાવશે અને બજારમાં તેમનો પ્રવેશ સરળ બનશે.
નવા નિયમો ક્યારે લાગુ થશે?
12 સપ્ટેમ્બર 2025 ના રોજ યોજાયેલી SEBI બોર્ડ મીટિંગમાં આ ફેરફારોને સૈદ્ધાંતિક મંજૂરી મળી ગઈ છે.
હવે આ નિયમો નાણા મંત્રાલયની મંજૂરી અને ગેઝેટ નોટિફિકેશન જારી થયા પછી અમલમાં આવશે.
આ ફેરફારો 2025 ના અંત સુધીમાં અથવા 2026 ની શરૂઆતમાં અમલમાં આવશે તેવી શક્યતા છે.
કઈ કંપનીઓને અસર થશે?
આ નિયમો ફક્ત નવી લિસ્ટિંગ પર જ નહીં પરંતુ તે કંપનીઓને પણ લાગુ થઈ શકે છે જે પહેલાથી જ લિસ્ટેડ છે પરંતુ હજુ સુધી MPS ની શરતો પૂર્ણ કરી નથી.
