સ્ક્રેપિંગ પોલિસીથી ૭૦ લાખ નોકરીઓનું સર્જન થઈ શકે છે, ઓટો સેક્ટરને મળશે ગતિ
કેન્દ્રીય મંત્રી નીતિન ગડકરીએ ભારતીય ઓટોમોબાઈલ ક્ષેત્ર માટે એક મોટું અને મહત્વાકાંક્ષી વિઝન રજૂ કર્યું છે. તેમણે જણાવ્યું કે જો દેશના ૯૭ લાખ બિનઉપયોગી અને પ્રદૂષણ ફેલાવતા વાહનોને સફળતાપૂર્વક સ્ક્રેપ કરવામાં આવે તો આ એક નીતિથી ભારતનો આર્થિક અને સામાજિક વિકાસ ઝડપી બની શકે છે. આનાથી સરકારને ૪૦,૦૦૦ કરોડ રૂપિયાની GST આવક મળી શકે છે અને ઓટો ઉદ્યોગમાં લગભગ ૭૦ લાખ નવી નોકરીઓનું સર્જન થઈ શકે છે.
સ્ક્રેપિંગ પોલિસીની વર્તમાન સ્થિતિ અને પડકારો
ભારતની વાહન સ્ક્રેપિંગ પોલિસી (V-VMP) નો ઉદ્દેશ્ય જૂના વાહનોને દૂર કરીને પર્યાવરણ અને સલામતી સુધારવાનો છે. જોકે, ઓગસ્ટ ૨૦૨૫ સુધીમાં, માત્ર ૩ લાખ વાહનો જ સ્ક્રેપ થયા છે, જેમાંથી મોટાભાગના સરકારી વાહનો હતા. આ ધીમી પ્રગતિને વેગ આપવા માટે ગડકરીએ ઓટો કંપનીઓને અપીલ કરી છે કે જે ગ્રાહકો સ્ક્રેપેજ સર્ટિફિકેટ લાવે તેમને નવા વાહનોની ખરીદી પર ઓછામાં ઓછું ૫% ડિસ્કાઉન્ટ આપવામાં આવે. ખાનગી ક્ષેત્રે આ ઈકોસિસ્ટમ માટે અત્યાર સુધીમાં ₹૨,૭૦૦ કરોડનું રોકાણ કર્યું છે.
આર્થિક અને પર્યાવરણીય ફાયદા
ગડકરીના મતે, સ્ક્રેપિંગના યોગ્ય અમલથી ઓટો ઘટકોની કિંમત ૨૫% સુધી ઘટી જશે. સ્ક્રેપમાંથી મળેલા સ્ટીલ, એલ્યુમિનિયમ અને અન્ય ધાતુઓનો ફરીથી ઉપયોગ કરી શકાશે, જેનાથી ઉત્પાદન ખર્ચમાં ઘટાડો થશે. આનાથી પ્રદૂષણ ઘટશે, ઈંધણ વપરાશમાં ઘટાડો થશે અને માર્ગ સલામતીમાં સુધારો થશે. તેમણે એ પણ ભારપૂર્વક જણાવ્યું કે ભારત પેટ્રોલ-ડીઝલની આયાત પર વાર્ષિક ₹૨૨ લાખ કરોડ ખર્ચે છે, જે દેશની આર્થિક સુરક્ષા માટે મોટો પડકાર છે.
ઇથેનોલ અને ભવિષ્યનું ઓટોમોબાઈલ હબ
વર્તમાનમાં, ભારતનું ઓટોમોબાઈલ ક્ષેત્ર ₹૨૨ લાખ કરોડનું છે, જ્યારે ચીન અને અમેરિકા જેવા દેશોનું ક્ષેત્ર ઘણું મોટું છે. જોકે, ગડકરીનો વિશ્વાસ છે કે ભારત આ દેશોને ટૂંક સમયમાં પાછળ છોડી શકે છે. સરકાર ઇથેનોલ ઉત્પાદન પર પણ ધ્યાન કેન્દ્રિત કરી રહી છે, અને દેશ E20 થી E27 ઇથેનોલ મિશ્રણ તરફ આગળ વધી રહ્યો છે. બ્રાઝિલના ઉદાહરણનો ઉલ્લેખ કરતાં તેમણે કહ્યું કે ઇથેનોલનો ઉપયોગ ભારતમાં પર્યાવરણીય અને આર્થિક બંને રીતે ક્રાંતિકારી સાબિત થશે.
