નિયમ 72 (Rule 72): જાણો તમારા પૈસા ક્યારે બમણા થશે અને ક્યારે તેની અડધી કિંમત ઘટી જશે
રોકાણને (Investment) લોકો ઘણીવાર જટિલ માને છે, પરંતુ એક ખૂબ જ સરળ ગાણિતિક ફોર્મ્યુલા છે જે તમને તરત જ જણાવી શકે છે કે તમારા પૈસા કેટલા સમયમાં બમણા થશે. આ ફોર્મ્યુલાને “નિયમ 72” (Rule of 72) કહેવામાં આવે છે. તેની મદદથી તમે માત્ર એ જ જાણી શકતા નથી કે તમારું રોકાણ કેટલા વર્ષમાં બમણું થશે, પરંતુ એ પણ સમજી શકો છો કે મોંઘવારી (Inflation) ને કારણે તમારા પૈસાની વાસ્તવિક કિંમત કેટલા વર્ષમાં અડધી રહી જશે.
શું છે નિયમ 72?
નિયમ 72 એક શોર્ટકટ ગણિતનું ટૂલ છે, જે રોકાણકારો માટે ખૂબ જ ઉપયોગી છે. તેનું ફોર્મ્યુલા ખૂબ જ સરળ છે –
72 ÷ વ્યાજ દર (Interest Rate) = પૈસા બમણા થવામાં લાગતા વર્ષ
જેટલો ઓછો જવાબ આવશે, તમારા પૈસા એટલા જલ્દી બમણા થશે.
ઉદાહરણથી સમજો
ધારો કે તમે કોઈ બેંકમાં ₹5 લાખની ફિક્સ્ડ ડિપોઝિટ (FD) કરાવી છે, જેના પર વાર્ષિક 7.25% વ્યાજ મળી રહ્યું છે.
ફોર્મ્યુલા: 72 ÷ 7.25 = 9.93 વર્ષ
એટલે કે તમારા 5 લાખ રૂપિયા લગભગ 10 વર્ષમાં 10 લાખ રૂપિયા બની જશે. મહિનાઓમાં જોઈએ તો લગભગ 119 મહિનામાં તમારા પૈસા બમણા થઈ જશે.
મોંઘવારી પર કેવી રીતે કામ કરે છે નિયમ 72?
નિયમ 72 નો ઉપયોગ તમે મોંઘવારી (Inflation) સમજવા માટે પણ કરી શકો છો.
ઉદાહરણ: જો વાર્ષિક મોંઘવારી દર 6% છે, તો 72 ÷ 6 = 12 વર્ષ.
એટલે કે 12 વર્ષમાં તમારા પૈસાની ખરીદવાની શક્તિ અડધી થઈ જશે.
મતલબ, જો આજે તમારી પાસે ₹10 લાખ છે, તો 12 વર્ષ પછી તેની કિંમત માત્ર ₹5 લાખ બરાબર રહી જશે.
નિવૃત્તિ આયોજનમાં નિયમ 72 નું મહત્વ
આ નિયમ તમને આ જણાવે છે કે:
- તમારું રોકાણ ક્યારે બમણું થશે.
- મોંઘવારીને કારણે તમારા પૈસાની કિંમત ક્યારે અને કેટલી ઘટશે.
- નિવૃત્તિ માટે કેટલી રકમ અને કેટલા વર્ષ રોકાણ કરવી જોઈએ, તેનો અંદાજ લગાવવામાં મદદ કરે છે.
આ નિયમ એવા રોકાણકારો માટે વરદાન સાબિત થઈ શકે છે જેઓ લાંબા ગાળા માટે નાણાકીય યોજના બનાવે છે. તે તેમને પોતાના પોર્ટફોલિયોની વૃદ્ધિનું મૂલ્યાંકન કરવામાં અને મોંઘવારીના નકારાત્મક પ્રભાવને સમજવામાં મદદ કરે છે. આ એક સરળ ગણતરી છે જે મોટા આર્થિક નિર્ણયો લેવા માટેનો આધાર પૂરો પાડી શકે છે. તેથી, દરેક વ્યક્તિએ આ નિયમનો ઉપયોગ કરીને પોતાના નાણાકીય ભવિષ્યનું આયોજન કરવું જોઈએ.
એકંદરે, નિયમ 72 એક સરળ અને ભરોસાપાત્ર રીત છે જેનાથી તમે તમારા રોકાણની શક્તિ અને મોંઘવારીની અસરને તરત જ સમજી શકો છો. આ દરેક રોકાણકાર માટે નાણાકીય યોજના બનાવવા માટેનું એક આવશ્યક ટૂલ છે.
