ફિલ્મ જોતી વખતે પોપકોર્નની આ આદત ફેફસાંને પહોંચાડી શકે છે ગંભીર નુકસાન
ફિલ્મ કે ટીવી જોતી વખતે પોપકોર્ન ખાવું એક સામાન્ય અને મનપસંદ પ્રવૃત્તિ છે. તેને હેલ્ધી સ્નેક પણ માનવામાં આવે છે, પરંતુ શું તમે જાણો છો કે માઇક્રોવેવ પોપકોર્ન ખાવાની એક નાની ભૂલ તમારા ફેફસાં માટે અત્યંત જોખમી સાબિત થઈ શકે છે? અમેરિકામાં એક વ્યક્તિને આ આદતને કારણે એટલી ગંભીર બીમારી થઈ કે કોર્ટે તેને 51 કરોડ રૂપિયાનું વળતર ચૂકવવાનો આદેશ આપ્યો હતો.
શું હતો આખો મામલો?
2012માં, અમેરિકાના વેન વોટસન નામના એક વ્યક્તિએ દાવો કર્યો કે તેને ‘પોપકોર્ન લંગ’ નામની ગંભીર બીમારી થઈ છે. વોટસન લગભગ 10 વર્ષ સુધી દરરોજ માઈક્રોવેવ પોપકોર્નના બે પેકેટ ખાતા હતા. તે પોપકોર્ન ખાતા પહેલા પેકેટ ખોલીને નીકળતી ગરમ વરાળને શ્વાસમાં લેતા હતા. તપાસમાં બહાર આવ્યું કે આ વરાળમાં ડાયસેટીલ નામનું રસાયણ હતું, જે કૃત્રિમ માખણ જેવો સ્વાદ આપવા માટે ઉપયોગમાં લેવાય છે. આ રસાયણ ખાવા માટે તો સલામત છે, પરંતુ જ્યારે તેને શ્વાસમાં લેવામાં આવે છે, ત્યારે તે ફેફસાંને ગંભીર નુકસાન પહોંચાડી શકે છે. કોર્ટે વોટસનના પક્ષમાં નિર્ણય આપ્યો અને તેને વળતર ચૂકવવામાં આવ્યું.
‘પોપકોર્ન લંગ’ શું છે?
‘પોપકોર્ન લંગ’ને તબીબી ભાષામાં બ્રોન્કિઓલાઇટિસ ઓબ્લિટેરન્સ કહેવામાં આવે છે. આ એક એવી સ્થિતિ છે જેમાં ફેફસાંની નાની શ્વાસ નળીઓ સાંકડી થઈ જાય છે અને તેના પર ડાઘ પડી જાય છે. આ રોગના લક્ષણોમાં સતત ઉધરસ, શ્વાસ લેવામાં તકલીફ અને સીટી જેવો અવાજ આવવો સામેલ છે. સૌથી ચિંતાજનક બાબત એ છે કે આ રોગનો સંપૂર્ણ ઇલાજ શક્ય નથી. ગંભીર કિસ્સાઓમાં દર્દીને ઓક્સિજન થેરાપી અથવા ફેફસાં ટ્રાન્સપ્લાન્ટની જરૂર પડી શકે છે.
જોખમ અને સાવચેતી
આ રસાયણનો ખતરો સૌ પ્રથમ 2000ના દાયકામાં માઇક્રોવેવ પોપકોર્ન ફેક્ટરીઓમાં કામ કરતા કામદારોમાં જોવા મળ્યો હતો. ત્યારબાદ, 2007થી અમેરિકામાં મોટાભાગની કંપનીઓએ ડાયસેટીલનો ઉપયોગ કરવાનું બંધ કરી દીધું છે. જોકે, સાવચેતી હજી પણ જરૂરી છે. જો તમે માઈક્રોવેવ પોપકોર્ન ખાઓ છો, તો પેકેટ ખોલ્યા બાદ તરત જ વરાળને શ્વાસમાં ન લો. પેકેટને થોડી સેકંડ માટે ખુલ્લું રાખો જેથી વરાળ બહાર નીકળી જાય. આ રસાયણ ઈ-સિગારેટ (વેપ) અને કેટલાક અન્ય ફૂડ પ્રોસેસિંગ ઉદ્યોગોમાં પણ જોવા મળ્યું છે. જો તમને સતત ઉધરસ કે શ્વાસ લેવામાં તકલીફ જેવી સમસ્યા હોય તો તરત જ ડોક્ટરની સલાહ લો. યાદ રાખો, પોપકોર્ન કે વેપિંગ, કોઈપણ વસ્તુની વરાળ કે ધુમાડો સીધો શ્વાસમાં લેવો હંમેશા જોખમી હોઈ શકે છે.
