અફઘાનિસ્તાનમાં ફરીથી અમેરિકી સેના? ટ્રમ્પના નિવેદનથી હલચલ વધી, ચીન છે નિશાન પર
અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે ગુરુવારે સંકેત આપ્યો કે અમેરિકી સૈનિકો અફઘાનિસ્તાનના બગ્રામ એર બેઝ પર ફરીથી તૈનાત થઈ શકે છે. ટ્રમ્પના આ નિવેદને આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે ચર્ચા અને હલચલ વધારી દીધી છે. ટ્રમ્પે આ માહિતી બ્રિટનની યાત્રાના સમાપન પર બ્રિટિશ વડાપ્રધાન કેર સ્ટોર્મર સાથેની પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં આપી. તેમણે કહ્યું કે બગ્રામ એર બેઝ પર અમેરિકી સૈનિકોની હાજરી ખૂબ મહત્ત્વપૂર્ણ છે, ખાસ કરીને ચીનની નજીક હોવાને કારણે.
બગ્રામ એર બેઝ અને ચીન
ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે બગ્રામ એર બેઝને ચીન સાથે મુકાબલો કરવાની રણનીતિ સાથે જોડ્યો. તેમણે કહ્યું, “અમને એ બેઝ એટલા માટે જોઈએ છે કારણ કે તે એ જગ્યાથી એક કલાકના અંતરે છે, જ્યાં ચીન પોતાના પરમાણુ હથિયારો બનાવે છે.” ટ્રમ્પે તેને અમેરિકી સુરક્ષા અને વ્યૂહાત્મક લાભ માટે મહત્ત્વપૂર્ણ ગણાવ્યું.
તાલિબાનનું વલણ અને અમેરિકાની સ્થિતિ
વર્ષ 2021માં અફઘાનિસ્તાનમાંથી અમેરિકી સૈનિકો પાછા ફર્યા બાદ તાલિબાને આખા દેશ પર કબજો કરી લીધો હતો. તાલિબાન હજુ પણ આર્થિક સંકટ, આંતરરાષ્ટ્રીય માન્યતાનો અભાવ, આંતરિક કલહ અને આતંકવાદી જૂથો સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં અમેરિકી સેનાની વાપસી માટે તાલિબાન તૈયાર થઈ શકે છે, પરંતુ આ અંગે કોઈ સત્તાવાર પુષ્ટિ થઈ નથી. વ્હાઇટ હાઉસે આ મામલે હજુ સુધી કોઈ સ્પષ્ટ માહિતી આપી નથી. એ પણ સ્પષ્ટ નથી કે અમેરિકા અને તાલિબાન સરકાર વચ્ચે કોઈ નવી સીધી કે પરોક્ષ વાતચીત થઈ છે કે નહીં. અફઘાનિસ્તાન લાંબા સમયથી અમેરિકાના સૌથી લાંબા સમય સુધી ચાલેલા યુદ્ધનું કેન્દ્ર રહ્યું છે.
બગ્રામ એર બેઝનું વ્યૂહાત્મક મહત્ત્વ
બગ્રામ એર બેઝ અફઘાનિસ્તાનના પરવાન પ્રાંતમાં આવેલો છે અને કાબુલથી 47 કિલોમીટર ઉત્તરમાં છે. આ એરફિલ્ડમાં 11,800 ફૂટનો રનવે છે, જે બોમ્બર્સ અને મોટા માલવાહક વિમાનોના સંચાલનમાં સક્ષમ છે. બગ્રામ એર બેઝને વ્યૂહાત્મક રીતે ખૂબ જ મહત્ત્વપૂર્ણ માનવામાં આવે છે. ટ્રમ્પે થોડા સમય પહેલાં એવો દાવો પણ કર્યો હતો કે ચીન આ એર બેઝ પર નજર રાખી રહ્યું છે.
આ સમગ્ર પરિપ્રેક્ષ્યમાં એ સ્પષ્ટ છે કે અમેરિકી સેનાની અફઘાનિસ્તાનમાં વાપસીની શક્યતા અને તેની વ્યૂહાત્મક જરૂરિયાતને લઈને દુનિયાભરમાં સવાલો ઊભા થઈ રહ્યા છે. ટ્રમ્પનું નિવેદન આંતરરાષ્ટ્રીય રાજકારણ અને સુરક્ષા નીતિ પર અસર કરી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં એ જોવું મહત્ત્વપૂર્ણ રહેશે કે તાલિબાન અને અમેરિકા આ મામલે શું નિર્ણય લે છે અને અફઘાનિસ્તાનની પરિસ્થિતિ પર તેની શું અસર પડે છે.
