China Population: નાણાકીય પ્રોત્સાહનો દ્વારા વસ્તી વધારવાના પ્રયાસો: શું ચીનના પ્રયાસો સફળ થશે?
China Population: ચીન આ દિવસોમાં તેની ઘટતી વસ્તીથી ખૂબ જ નારાજ છે. છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી, દેશની વસ્તીમાં સતત ઘટાડો થઈ રહ્યો છે, જેને રોકવા માટે સરકાર ઘણા પગલાં લઈ રહી છે. આ ક્રમમાં, ચીનની સરકારે હવે એક નવી યોજના શરૂ કરી છે, જે હેઠળ માતાપિતાને બાળકના જન્મ પર પ્રોત્સાહન આપવામાં આવશે. જો કે, આ યોજનાનો લાભ ફક્ત 1 જાન્યુઆરી, 2025 પછી જન્મેલા બાળકોને જ મળશે.
આ યોજના હેઠળ, સરકાર બાળકોના જન્મ પર માતાઓને દર વર્ષે 3,600 યુઆન (લગભગ 42,000 રૂપિયા) આપશે. આ રકમ ત્રણ વર્ષ માટે આપવામાં આવશે, જે કુલ રકમ 1.26 લાખ રૂપિયા થાય છે. જોકે, રાજ્ય પરિષદ માહિતી કાર્યાલયે હજુ સુધી આ યોજનાની પુષ્ટિ કરી નથી. આ ઉપરાંત, ચીનના વિવિધ પ્રાંતો અને શહેરોમાં પ્રાદેશિક સરકારો પણ વસ્તી વૃદ્ધિ માટે વિવિધ યોજનાઓ ચલાવી રહી છે. ઉદાહરણ તરીકે, આંતરિક મંગોલિયાના હોહોટ શહેરમાં, બીજા બાળક માટે 50,000 યુઆન સુધી અને ત્રીજા બાળક માટે 100,000 યુઆન સુધીના પ્રોત્સાહનો આપવામાં આવી રહ્યા છે.
ચીનની વસ્તી ૨૦૨૩ માં ૧.૪૦૯ અબજ હતી તે ૨૦૨૪ માં ઘટીને ૧.૪૦૮ અબજ થવાની ધારણા છે. એટલે કે, વસ્તીમાં લગભગ ૧.૩૯ મિલિયનનો ઘટાડો નોંધવામાં આવ્યો હતો. ૨૦૨૨ માં, છેલ્લા ૬૦ વર્ષમાં પહેલી વાર, વસ્તીમાં ઘટાડો જોવા મળ્યો હતો, અને આ વલણ હવે ચાલુ છે.
ચીન હાલમાં વસ્તી વૃદ્ધિના પડકારનો સામનો કરી રહ્યું છે. ૧૯૮૦ માં લાગુ કરાયેલી “એક બાળક નીતિ” હવે દૂર કરવામાં આવી છે અને “ત્રણ બાળક નીતિ” લાગુ કરવામાં આવી છે, પરંતુ ઝડપથી વધતી મોંઘવારી અને જીવનશૈલીના પડકારોને કારણે, લોકો મોટા પરિવારની જવાબદારીઓ લેવામાં ખચકાટ અનુભવે છે.
ચીનમાં ૧.૪૪ લાખ માતાપિતા પર કરવામાં આવેલા તાજેતરના સર્વેમાં એક ચોંકાવનારી હકીકત બહાર આવી છે. ફક્ત ૧૫% લોકો વધુ બાળકો પેદા કરવા તૈયાર હતા. જ્યારે આ પરિવારોને ૧,૦૦૦ યુઆનની સબસિડી આપવામાં આવી હતી, ત્યારે આ આંકડો વધીને ૮.૫% થયો છે. એ સ્પષ્ટ છે કે આર્થિક સહાયનો પ્રભાવ પડે છે, પરંતુ લાંબા ગાળાના પરિવર્તન માટે મોટા પાયે આર્થિક, સાંસ્કૃતિક અને જીવનશૈલીમાં સુધારાની જરૂર છે.
માત્ર ચીન જ નહીં, ઘણા અન્ય દેશો પણ ઘટતા વસ્તી દર સાથે સંઘર્ષ કરી રહ્યા છે અને વિવિધ પદ્ધતિઓ અપનાવી રહ્યા છે. ઉદાહરણ તરીકે, એક દેશે એક વર્ષથી ઓછી ઉંમરના બાળકો ધરાવતા પરિવારો માટે માસિક સબસિડી 700,000 KRW થી વધારીને 1 મિલિયન KRW કરી છે. આના કારણે નવ વર્ષમાં પહેલીવાર જન્મ દરમાં 3.1% નો વધારો થયો છે. જાપાને બાળ સંભાળ માળખા પર પણ ખાસ ધ્યાન આપ્યું છે અને 2005 થી હજારો બાળ સંભાળ કેન્દ્રો બનાવ્યા છે. આનાથી દેશના પ્રજનન દરમાં 0.1-પોઇન્ટનો સુધારો થયો છે.
