સાઉદી અરબ સાથેના સંરક્ષણ કરાર પર પાકિસ્તાનનું નવું નિવેદન, પરમાણુ હથિયારોની ઉપલબ્ધતા વિશે કહી આ વાત
આ સંરક્ષણ કરાર પહેલાં, 1982 માં બંને દેશોએ એક દ્વિપક્ષીય સુરક્ષા સહકાર કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા, જે અંતર્ગત પાકિસ્તાની સેનાએ સાઉદી અરબને તાલીમ, સલાહ અને તૈનાતી જેવી સેવાઓ પૂરી પાડી હતી.
સાઉદી અરબ સાથેના સંરક્ષણ કરારોને લઈને હવે પાકિસ્તાનનું નવું નિવેદન સામે આવ્યું છે. પાકિસ્તાનના સંરક્ષણ મંત્રી ખ્વાજા આસિફે જણાવ્યું છે કે સાઉદી અરબ સાથે તાજેતરમાં હસ્તાક્ષર કરાયેલા વ્યૂહાત્મક પરસ્પર સંરક્ષણ કરારએ બંને દેશો વચ્ચેના અત્યાર સુધી “અમુક અંશે લેવડદેવડ આધારિત” રહેલા સંબંધોને હવે ઔપચારિક સ્વરૂપ આપી દીધું છે. આ દરમિયાન, તેમણે સાઉદી માટે પરમાણુ હથિયારોની ઉપલબ્ધતા વિશે એક મોટું નિવેદન આપ્યું.
શું સાઉદી માટે રહેશે પાકિસ્તાનની પરમાણુ છત્રી?
પાકિસ્તાની પત્રકાર હસને ખ્વાજા આસિફને સવાલ કર્યો કે શું આ કરાર હેઠળ સાઉદી અરબ પાકિસ્તાનની પરમાણુ સુરક્ષા છત્રી હેઠળ આવે છે? તો આસિફે સીધો જવાબ આપવાનો ઇનકાર કર્યો અને કહ્યું, “હું આના પર ટિપ્પણી નહીં કરું, કારણ કે સંરક્ષણ કરારો સામાન્ય રીતે જાહેરમાં જણાવવામાં આવતા નથી.”
હસને અમેરિકન પત્રકાર બૉબ વુડવર્ડના પુસ્તક ‘War’ (2024) નો હવાલો પણ આપ્યો, જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે સાઉદી ક્રાઉન પ્રિન્સ મોહમ્મદ બિન સલમાને એક અમેરિકન સેનેટરને કહ્યું હતું કે “હું તો પાકિસ્તાન પાસેથી બોમ્બ ખરીદી શકું છું.” આના પર આસિફે કહ્યું, “આ માત્ર સનસની ફેલાવવા માટે કહેલી વાત છે. ના, હું તે કથનમાં વિશ્વાસ કરતો નથી.”
પાકિસ્તાને કહ્યું – અમે પરમાણુ હથિયારો વેચવાના ધંધામાં નથી
જ્યારે અંતિમ સ્વરૂપે ખ્વાજા આસિફને પૂછવામાં આવ્યું, “તો શું તમે સાઉદી અરબને પરમાણુ હથિયારો વેચવાના ધંધામાં નથી?”… તો આસિફે જવાબ આપ્યો, “બિલકુલ નહીં. અમે ખૂબ જવાબદાર લોકો છીએ.” ઉલ્લેખનીય છે કે, ગયા અઠવાડિયે રિયાધમાં પાકિસ્તાન અને સાઉદી અરબે આ કરાર પર હસ્તાક્ષર કર્યા હતા કે કોઈ એક દેશ પર હુમલો, બંને પર હુમલો માનવામાં આવશે. પહેલાં ખ્વાજા આસિફે સંકેત આપ્યો હતો કે પાકિસ્તાનની પરમાણુ ક્ષમતાઓ આ નવી વ્યવસ્થા હેઠળ રિયાધને ઉપલબ્ધ કરાવી શકાય છે. જોકે, બાદમાં એક ઇન્ટરવ્યૂમાં તેમણે સ્પષ્ટતા કરી કે પરમાણુ હથિયારો આ કરારનો ભાગ નથી અને તે “એજન્ડામાં નથી.”
કતાર પર ઇઝરાયેલના હુમલા વિશે શું કહ્યું?
ખ્વાજા આસિફને જ્યારે પૂછવામાં આવ્યું કે શું આ કરાર કતાર પર ઇઝરાયેલના હુમલાની પ્રતિક્રિયારૂપે થયો છે, તો તેમણે ઇનકાર કરતા કહ્યું, “આ પહેલાથી જ ઘણા સમયથી વાતચીતમાં હતો. બની શકે છે કે તાજેતરની ઘટનાઓએ પ્રક્રિયાને ઝડપી બનાવી હોય, પરંતુ આ પ્રતિક્રિયા નથી. આ પહેલાથી જ પ્રક્રિયામાં હતો.” કરાર પછી જાહેર કરાયેલા સંયુક્ત નિવેદનમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે આ સંરક્ષણ કરાર બે દેશોના લગભગ આઠ દાયકા જૂના ઐતિહાસિક સહકાર પર આધારિત છે, જે ઇસ્લામિક એકતા, ભાઈચારો, વહેંચાયેલા વ્યૂહાત્મક હિતો અને ઊંડા સંરક્ષણ સહકાર પર ટકેલો છે.
