Viral Video ‘મમ્મી જી, બચ કે રહેના’: લગ્નમાં ‘દખલગીરી’ બદલ સાસુ કે ત્રીજા પક્ષ પર થઈ શકે છે ‘દાવો’, દિલ્હી હાઈકોર્ટના ચુકાદાથી સોશિયલ મીડિયા પર ખળભળાટ
ભારતીય કાયદાકીય અને સામાજિક ક્ષેત્રમાં હલચલ મચાવનારી એક ઘટનામાં, દિલ્હી હાઈકોર્ટના એક ચુકાદા બાદ વૈવાહિક સંબંધોમાં દખલગીરી કરનાર ત્રીજા પક્ષ પર કાનૂની દાવો માંડવાનો માર્ગ ખુલી ગયો છે. આ ચુકાદાને પ્રકાશિત કરતો એક વકીલનો વીડિયો સોશિયલ મીડિયા પર ઝડપથી વાયરલ થઈ રહ્યો છે, જેમાં ખાસ કરીને સાસુ-વહુના સંબંધોને કેન્દ્રમાં રાખીને ચર્ચા જગાવી છે.
વાયરલ વીડિયોમાં મહિલા વકીલે દાવો કર્યો છે કે, હાઈકોર્ટના આ નિર્ણય બાદ, જો સાસુ (Mother-in-Law – MIL) ઇરાદાપૂર્વક પુત્ર અને પુત્રવધૂ અથવા પુત્રી અને જમાઈના લગ્નમાં તકરાર ઊભી કરે તો તેમને પણ જવાબદાર ઠેરવી શકાય છે અને તેમની સામે દાવો કરી શકાય છે.
પ્રેમના અલાયદીકરણ (Alienation of Affection)નો કાયદો શું કહે છે?
દિલ્હી હાઈકોર્ટના તાજેતરના ચુકાદામાં મહત્ત્વપૂર્ણ રીતે ઠરાવવામાં આવ્યું હતું કે, જો કોઈ તૃતીય પક્ષ ઇરાદાપૂર્વક દખલગીરી કરીને પતિ-પત્નીના લગ્ન પર નકારાત્મક અસર કરે તો અસરગ્રસ્ત પતિ-પત્ની નુકસાન માટે તે પક્ષ સામે દાવો કરી શકે છે.
આ કાયદાકીય ખ્યાલને પ્રેમનો ત્યાગ અથવા સ્નેહનું અલાયદીકરણ (Alienation of Affection – AoA) કેસ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. આ ચુકાદો અસરગ્રસ્ત પતિ-પત્નીને તેમના વૈવાહિક સંબંધોમાં દખલગીરી કરનાર કોઈપણ વ્યક્તિ પાસેથી વળતર (Compensation) નો દાવો કરવાનો અધિકાર આપે છે.
વકીલે પોતાના વાયરલ વીડિયોના કેપ્શનમાં લખ્યું છે કે, “ભારતની બહાર આ ખૂબ જ સામાન્ય છે, પરંતુ દિલ્હી હાઈકોર્ટે આવા દાવાઓ જાળવી રાખવા યોગ્ય હોવાનો ચુકાદો આપ્યા પછી, ભારતમાં અદાલતો આ આધાર પર સિવિલ દાવો દાખલ કરવા માટે વિચારણા કરી શકે છે.”
‘મમ્મી જી, બચ કે રહેના’ – વકીલની ચેતવણી
મહિલા વકીલે પોતાના વિડીયો પર “મમ્મી જી (MIL) થોડા બચ કે રહેના કૃપા કરીને” ટેક્સ્ટ ઉમેર્યો હતો, જેણે તરત જ લોકોનું ધ્યાન ખેંચ્યું હતું. આ ચેતવણી સાસુઓને સંબોધતી હતી કે તેઓ તેમના બાળકોના લગ્નને નુકસાન પહોંચાડે તેવી સમસ્યાઓ ઊભી કરવાનું ટાળે. વકીલે દાવો કર્યો કે આ કાયદાકીય જોગવાઈ સાસુને પણ તૃતીય પક્ષ તરીકે જવાબદાર ઠેરવી શકે છે.
વૈવાહિક સંબંધોમાં સાસુ-વહુની દખલગીરી એ એક સંવેદનશીલ મુદ્દો છે, અને કાનૂની જોગવાઈ દ્વારા આ મામલે નાણાકીય નુકસાનીનો દાવો કરી શકાય તે બાબતે ઓનલાઈન જબરદસ્ત ચર્ચા જાગી છે.
AoA દાવા માટે કયા મુદ્દા સાબિત કરવા પડશે?
વકીલે જણાવ્યું હતું કે, કોઈ પણ વ્યક્તિ આ પ્રકારનો દાવો દાખલ કરે તે પહેલાં, કોર્ટમાં નીચેના મહત્ત્વના મુદ્દાઓ સાબિત કરવા આવશ્યક છે:
- ઇરાદાપૂર્વક દખલગીરી: તમારે એ દર્શાવવાની જરૂર છે કે સાસુ કે ત્રીજા પક્ષે વૈવાહિક સંબંધનો નાશ કરવાના ઇરાદાથી જ કામ કર્યું હતું.
- કારણ અને જોડાણ: તમારે તેમની ક્રિયાઓ અને તમારા લગ્નના ભંગાણ વચ્ચે સ્પષ્ટ જોડાણ દર્શાવવું જોઈએ.
- સ્નેહ ગુમાવવો: લગ્ન માત્ર તણાવપૂર્ણ છે તે પૂરતું નથી. તમારે સાબિત કરવું જોઈએ કે તેમની દખલગીરી પહેલાં પતિ-પત્ની વચ્ચે સાચો પ્રેમ અને સ્નેહ હાજર હતો અને તેમની દખલગીરી બાદ તે નાશ પામ્યો હતો.
આગળ શું કરવું? પુરાવા એકત્ર કરવા જરૂરી
આવા કેસ પર વિચાર કરી રહેલા કોઈપણ વ્યક્તિ માટે વકીલે આગળના પગલાંની રૂપરેખા આપી:
- વકીલની સલાહ: ભારતમાં આ કાયદાની નવીનતાને કારણે, AoA કાયદાથી પરિચિત વકીલ પાસેથી કાનૂની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
- પુરાવા એકત્ર કરો: સિવિલ કોર્ટમાં કેસ સાબિત કરવા માટે પુરાવા મહત્ત્વના છે. જેમ કે,
- મિત્રો, પરિવાર અથવા સલાહકારોની જુબાની.
- લગ્નમાં પ્રેમ દર્શાવતા ફોટા અથવા વીડિયો.
- સાસુ કે તૃતીય પક્ષ દ્વારા ચાલાકી કરવા અથવા ખરાબ બોલવાના પ્રયાસો દર્શાવતા સંદેશાઓ (SMS/WhatsApp) અથવા રેકોર્ડ્સ.
- સિવિલ કોર્ટમાં દાવો: આ દાવો એક સિવિલ ટોર્ટ (Civil Tort) છે. તેથી, નાણાકીય નુકસાની મેળવવા માટે તમારે સિવિલ કોર્ટમાં ફાઇલ કરવાની જરૂર પડશે.
સોશિયલ મીડિયા પર મિશ્ર પ્રતિક્રિયાઓ
વકીલની આ પોસ્ટ પર નેટીઝન્સ તરફથી મિશ્ર પ્રતિક્રિયાઓ જોવા મળી છે.
એક યુઝરે ટિપ્પણી કરી, “બધું બરાબર છે, પરંતુ જ્યારે પતિ પોતે ત્રીજા પક્ષને સામેલ કરે છે (અન્ય સંબંધ), ત્યારે કોઈ કોર્ટ કામ કરશે નહીં.” બીજાએ લખ્યું, “MIL, SIL અને તેમના પતિ તૂટેલા લગ્નનું મુખ્ય કારણ છે,” જે દર્શાવે છે કે લોકો આ મુદ્દા સાથે સંમત છે.
જોકે, કેટલાકે કોર્ટની ટીકા કરી, એકે ટિપ્પણી કરી, “આજકાલ કોર્ટ ફક્ત નાના કૌટુંબિક અંગત બાબતોમાંથી વ્યવસાય બનાવવાનો પ્રયાસ કરી રહી છે.”
આ વાયરલ વિડીયોએ વૈવાહિક સંબંધોમાં બહારની દખલગીરીના કાયદાકીય પરિણામો પર દેશવ્યાપી ચર્ચા શરૂ કરી છે. વકીલે જણાવ્યું છે કે આ કાનૂની જોગવાઈ પર અંતિમ ચુકાદો હજી આવવાનો બાકી છે, તેમ છતાં તેઓ માને છે કે સ્નેહથી દૂર રહેવું એ કૌટુંબિક કાયદામાં એક ક્રાંતિકારી સાધન બનવાની ક્ષમતા ધરાવે છે.
