જરૂરી નથી કે હૃદયરોગનો હુમલો આવે ત્યારે છાતીમાં દુખાવો થાય! આ 5 લક્ષણો પણ હાર્ટ એટેકની નિશાની છે
હૃદયરોગનો હુમલો (હાર્ટ એટેક) એક ગંભીર પરિસ્થિતિ છે, જે ક્યારેક અચાનક પણ આવી શકે છે. પરંતુ અવારનવાર તેના સંકેતો ઘણા દિવસો પહેલા જ શરીરમાં દેખાવા લાગે છે. આ સંકેતોને ઓળખવા અત્યંત જરૂરી છે જેથી સમયસર કાર્યવાહી કરી શકાય અને ગંભીર નુકસાનથી બચી શકાય.
હાર્ટ એટેકના 5 મુખ્ય લક્ષણો
1. છાતીમાં તીવ્ર કે દબાણ જેવો દુખાવો
હાર્ટ એટેકનું સૌથી સામાન્ય લક્ષણ છાતીમાં દુખાવો અથવા દબાણ અનુભવવું છે. આ દુખાવો ઘણીવાર ડાબા હાથ, ખભા કે ગરદન સુધી ફેલાઈ શકે છે. પરંતુ ધ્યાન રાખો કે કેટલાક લોકોમાં છાતીમાં દુખાવો ન પણ થાય, તેમ છતાં હૃદયરોગનો હુમલો આવી શકે છે.
2. શ્વાસ લેવામાં મુશ્કેલી
હાર્ટ એટેક દરમિયાન ઘણા લોકો શ્વાસ લેવામાં મુશ્કેલી અનુભવે છે. આવું ત્યારે થાય છે જ્યારે હૃદયના સ્નાયુઓ સુધી લોહી અને ઓક્સિજન યોગ્ય માત્રામાં પહોંચી શકતા નથી. જો અચાનક શ્વાસ ફૂલવા, ભારેપણું કે અસામાન્ય થાક અનુભવાય, તો તેને હળવાશથી ન લો.
3. હાથ, પીઠ, ગરદન કે જડબામાં દુખાવો
હૃદયની નજીક આવેલી નસો અને સ્નાયુઓને કારણે દુખાવો માત્ર છાતી પૂરતો સીમિત રહેતો નથી. ક્યારેક-ક્યારેક ડાબા હાથ, પીઠ, ગરદન, જડબા કે પેટમાં પણ દુખાવો અનુભવાઈ શકે છે.
4. પરસેવો, ઉબકા કે ચક્કર આવવા
હાર્ટ એટેક દરમિયાન શરીરમાં સ્ટ્રેસ હોર્મોનની વૃદ્ધિ થવાથી અતિશય પરસેવો આવી શકે છે. સાથે જ ઉબકા (મતલી), ઉલટી અથવા ચક્કર પણ અનુભવાઈ શકે છે. આ લક્ષણો ખાસ કરીને મહિલાઓમાં વધુ જોવા મળે છે.
5. અસામાન્ય થાક અને નબળાઈ
જો વ્યક્તિ અચાનક ખૂબ જ થાકેલો અનુભવે છે, શરીરમાં ઊર્જાની ઊણપ અનુભવાય છે કે ચાલવા-ફરવામાં મુશ્કેલી થાય છે, તો આ પણ હાર્ટ એટેકનો સંકેત હોઈ શકે છે.
હાર્ટ એટેકના જોખમી પરિબળો (Risk Factors)
- ખરાબ જીવનશૈલી: બહારનું વધુ ખાવું, ચરબીવાળો ખોરાક (Fatty Food), જંક ફૂડ.
- હાઈ કોલેસ્ટ્રોલ અને જાડાપણું (ઓબેસિટી).
- બ્લડ પ્રેશરની સમસ્યા.
- પરિવારમાં હાર્ટ એટેકનો ઇતિહાસ.
- વધતી ઉંમર અને શારીરિક નિષ્ક્રિયતા.
હાર્ટ એટેકથી બચવાના ઉપાયો
- સક્રિય જીવનશૈલી અપનાવો: રોજિંદા વોક, યોગા અને એક્સરસાઇઝ કરો.
- ધૂમ્રપાન અને તમાકુથી બચો.
- હૃદય-સ્વાસ્થ્યવર્ધક આહાર લો: ફળો, શાકભાજી, ઓછી ચરબીવાળી ડેરી પ્રોડક્ટ્સ, માંસ (જો ખાતા હોવ તો), અને આખા અનાજનો સમાવેશ કરો.
- સોડિયમ અને ખાંડની માત્રા ઓછી કરો.
- આલ્કોહોલનું સેવન મર્યાદિત કરો.
હાર્ટ એટેક ઘણીવાર અચાનક આવે છે, પરંતુ તેના સંકેતો પહેલાથી જ શરીરમાં દેખાવા લાગે છે. આ સંકેતોને ઓળખીને તમે સમયસર ડૉક્ટરનો સંપર્ક કરી શકો છો અને તમારા જીવને સુરક્ષિત રાખી શકો છો.
