DA Calculator: કેન્દ્રીય કર્મચારીઓનું મોંઘવારી ભથ્થું ૩% વધ્યું, હવે ૫૮% ના દરે પગારમાં થશે ₹૧,૮૦૦ થી વધુનો વધારો
કેન્દ્ર સરકારના લાખો કર્મચારીઓ અને પેન્શનરો માટે દિવાળી પહેલાં જ સારા સમાચાર આવ્યા છે. કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળે બુધવારે મોંઘવારી ભથ્થા (DA) અને મોંઘવારી રાહત (DR) માં ૩% નો વધારો મંજૂર કર્યો છે. આ વધારા સાથે, કર્મચારીઓ અને પેન્શનરો માટે DA અને DR નો દર ૫૫% થી વધીને ૫૮% થશે. આ નિર્ણય ૪૯.૧૯ લાખ કેન્દ્ર સરકારના કર્મચારીઓ અને ૬૮.૭૨ લાખ પેન્શનરોને સીધો લાભ આપશે.
સૌથી મહત્ત્વની વાત એ છે કે, આ વધારો ૧ જુલાઈ, ૨૦૨૫ થી લાગુ થશે. આનો અર્થ એ છે કે કર્મચારીઓ અને પેન્શનરોને જુલાઈ, ઓગસ્ટ અને સપ્ટેમ્બરના એમ ૩ મહિનાનો બાકી પગાર (એરિયર્સ) સપ્ટેમ્બરના પગાર સાથે ચૂકવવામાં આવશે. સરકારના આ નિર્ણયથી સરકારી તિજોરી પર વાર્ષિક ધોરણે ₹૧૦,૦૮૩.૯૬ કરોડનો વધારાનો બોજ પડશે.
DA/DR માં વધારાની ગણતરી અને પગાર પર તેની અસર
સરકારી કર્મચારીઓને ચૂકવવામાં આવતું મોંઘવારી ભથ્થું (DA) અને પેન્શનરોને મળતી મોંઘવારી રાહત (DR) ની ગણતરી તેમના મૂળ પગાર (Basic Pay) પર કરવામાં આવે છે. ૩% ના વધારાને કારણે કર્મચારીઓના માસિક પગારમાં કેવી રીતે વધારો થશે તે નીચેની ગણતરીથી સમજી શકાય છે:
ઉદાહરણરૂપ પગાર વધારો:
જે કર્મચારીનો પગાર 7મા પગાર પંચ હેઠળ ગણવામાં આવે છે, તેમના માટે 3% નો વધારો ચોક્કસ માસિક લાભમાં અનુવાદ કરે છે.:
• ૧૮,૦૦૦ રૂપિયાના લઘુત્તમ મૂળ પગારવાળા કર્મચારીનો મોંઘવારી ભથ્થો ૯,૯૦૦ રૂપિયા (૫૫%) થી વધીને ૧૦,૪૪૦ રૂપિયા (૫૮%) થશે, જેના પરિણામે માસિક ૫૪૦ રૂપિયાનો વધારો થશે.. આનાથી તેમનો કુલ પગાર રૂ. ૨૮,૪૪૦ થશે..
• ૨૫,૬૦૦ રૂપિયાના મૂળ પગારવાળા કર્મચારીના ડીએમાં દર મહિને ૭૬૮ રૂપિયાનો વધારો થશે..
• ૫૦,૫૦૦ રૂપિયાના મૂળ પગારવાળા કર્મચારીને દર મહિને ૧,૫૧૫ રૂપિયાનો વધારો મળશે..
પેન્શનરો માટે, વધારો મૂળભૂત પેન્શન પર લાગુ થાય છે:
• 9,000 રૂપિયાના ન્યૂનતમ પેન્શન ધરાવતા પેન્શનધારકોને દર મહિને વધારાના 270 રૂપિયા મળશે , જેનાથી તેમનું કુલ પેન્શન 58% ના સુધારેલા દરે 14,220 રૂપિયા થશે..
• ૧૨,૦૦૦ રૂપિયાના મૂળ પેન્શન ધરાવતા પેન્શનધારકને દર મહિને વધારાના ૩૬૦ રૂપિયા મળશે..
મોંઘવારી ભથ્થાને સમજવું
મોંઘવારી ભથ્થું એ ભારતમાં જાહેર ક્ષેત્રના કર્મચારીઓ અને પેન્શનરોને ચૂકવવામાં આવતો ફરજિયાત ઘટક છે.. તે ખાસ કરીને ફુગાવાની અસરોને ઘટાડવા અને કર્મચારીઓની ખરીદ શક્તિ જાળવી રાખવા માટે રચાયેલ છે..
ગણતરી પદ્ધતિ: DA દરની ગણતરી ઔદ્યોગિક કામદારો માટે ગ્રાહક ભાવ સૂચકાંક (CPI-IW) ના આધારે કરવામાં આવે છે , જે શ્રમ મંત્રાલય હેઠળના શ્રમ બ્યુરો દ્વારા માસિક બહાર પાડવામાં આવે છે. . દરોની સમીક્ષા અને અપડેટ છ-વાર્ષિક ધોરણે કરવામાં આવે છે,
સામાન્ય રીતે જાન્યુઆરી અને જુલાઈમાં..
કરવેરા અસર: એ નોંધવું મહત્વપૂર્ણ છે કે મોંઘવારી ભથ્થું પગારદાર કર્મચારીઓ માટે સંપૂર્ણપણે કરપાત્ર
આનો અર્થ એ થયો કે, ₹૬૦,૦૦૦ મૂળ પગાર ધરાવતા કર્મચારીના માસિક પગારમાં ₹૧,૮૦૦ નો સીધો વધારો થશે.
એરિયર્સ (બાકી પગાર) કેટલો મળશે?
કર્મચારીઓને ૧ જુલાઈ, ૨૦૨૫ થી આ વધારો લાગુ થવાથી જુલાઈ, ઓગસ્ટ અને સપ્ટેમ્બર એમ ૩ મહિનાનો બાકી પગાર પણ મળશે.
- કુલ એરિયર્સ: માસિક વધારો (
ચુકવણી: આ ₹૫,૪૦૦ ની રકમ તેમને સપ્ટેમ્બરના પગાર સાથે ચૂકવવામાં આવશે.
મંત્રીમંડળના આ નિર્ણયથી ૭મા કેન્દ્રીય પગાર પંચની ભલામણો મુજબ વધતી જતી ફુગાવા (Inflation) સામે કર્મચારીઓની ખરીદ શક્તિને મજબૂત કરવામાં મદદ મળશે.
સરકારી તિજોરી પર વાર્ષિક બોજ અને પૃષ્ઠભૂમિ
માહિતી અને પ્રસારણ મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે જણાવ્યું હતું કે DA અને DR માં થયેલા આ વધારાથી સરકારી તિજોરી પર વાર્ષિક ધોરણે કુલ ₹૧૦,૦૮૩.૯૬ કરોડનો મોટો નાણાકીય પ્રભાવ પડશે. આ વધારો ૭મા કેન્દ્રીય પગાર પંચની ભલામણોના આધારે મંજૂર કરાયેલ ફોર્મ્યુલા અનુસાર કરવામાં આવ્યો છે.
સરકારી કર્મચારીઓ અને પેન્શનરોને વધતી જતી મોંઘવારી સામે રાહત આપવા માટે સરકાર સમયાંતરે આ ભથ્થામાં વધારો કરે છે. અગાઉ, માર્ચ ૨૦૨૫ માં, કેન્દ્ર સરકારે તેના કર્મચારીઓ અને પેન્શનરો માટે DA અને DR માં ૨% નો વધારો કર્યો હતો, જે ૧ જાન્યુઆરી, ૨૦૨૫ થી અમલમાં આવ્યો હતો. તાજેતરનો આ ૩% નો વધારો કર્મચારીઓ માટે મોટી રાહત લાવ્યો છે અને તહેવારોની મોસમ પહેલા તેમના ખર્ચાઓને ટેકો આપશે.
ભવિષ્યના પગાર પંચનું ભવિષ્ય
આ ૩% સુધારો ૭મા પગાર પંચના માળખા હેઠળ અંતિમ DA/DR સુધારો હોવાની અપેક્ષા છે.. ૮મું પગાર પંચ જાન્યુઆરી ૨૦૨૬ થી અમલમાં આવવાની ધારણા છે .. હાલમાં ડીએને મૂળ પગાર સાથે મર્જ કરવા માટેની વિનંતીઓ પેન્ડિંગ છે, કારણ કે સરકારી નિયમો ઘણીવાર સૂચવે છે કે આ મર્જર ડીએ 50% થ્રેશોલ્ડ સુધી પહોંચે ત્યારે થવું જોઈએ
