અઝીમ પ્રેમજી જન્મદિવસ- અઝીમનો જન્મ એક બિઝનેસમેનના ઘરે થયો હતો. તેમના પિતા મોહમ્મદ હાશિમ પ્રેમજી બર્મા (હાલ મ્યાનમાર) ના ચોખાના મોટા વેપારી હતા. તેમને બર્માના રાઇસ કિંગ કહેવામાં આવતા હતા.
અઝીમ પ્રેમજી આજે 78 વર્ષના થયા છે. 24 જુલાઈ 1945ના રોજ જન્મેલા પ્રેમજીને એક સફળ ઉદ્યોગપતિ અને પરોપકારી તરીકે ઓળખવામાં આવે છે. માત્ર 21 વર્ષની ઉંમરે બિઝનેસમાં પ્રવેશેલા અઝીમ પ્રેમજીએ પહેલા તેમના પિતા પાસેથી વારસામાં મળેલો વનસ્પતિ તેલ અને સાબુનો વ્યવસાય સંભાળ્યો અને બાદમાં દેશની સૌથી મોટી આઈટી કંપનીઓમાંની એક વિપ્રોનો પાયો નાખ્યો. અઝીમ પ્રેમજી, જેમણે પોતાની સંપત્તિનો મોટો હિસ્સો દાનમાં આપ્યો છે, તે દેશના સૌથી મોટા દાતા છે. બ્લૂમબર્ગ અનુસાર, અઝીમ પ્રેમજી હાલમાં 2.02 લાખ કરોડ રૂપિયાની સંપત્તિ સાથે દેશના 5મા સૌથી ધનિક વ્યક્તિ છે. પદ્મ ભૂષણથી નવાજાયેલા પ્રેમજીનું જીવન સાદગી, પ્રામાણિકતા, હિંમત અને પરિશ્રમનું જીવંત ઉદાહરણ છે.
અઝીમનો જન્મ એક બિઝનેસમેનના ઘરે થયો હતો. તેમના પિતા મોહમ્મદ હાશિમ પ્રેમજી બર્મા (હાલ મ્યાનમાર) ના ચોખાના મોટા વેપારી હતા. તેમને બર્માના રાઇસ કિંગ કહેવામાં આવતા હતા. તેઓ બર્માથી ભારત આવ્યા અને ગુજરાતમાં ચોખાનો વ્યવસાય શરૂ કર્યો. 1945માં અંગ્રેજોની કેટલીક નીતિઓને કારણે તેમને ચોખાનો ધંધો બંધ કરવો પડ્યો હતો. અઝીમ પ્રેમજીના પિતાએ 1945માં વનસ્પતિ ઘી બનાવવાનું શરૂ કર્યું અને વેસ્ટર્ન ઈન્ડિયન વેજીટેબલ પ્રોડક્ટ્સ લિમિટેડ નામની કંપની બનાવી. આ કંપની વનસ્પતિ તેલ અને લોન્ડ્રી સાબુનું ઉત્પાદન કરતી હતી.
21 વર્ષની ઉંમરે બિઝનેસ સંભાળ્યો
અઝીમ પ્રેમજીએ તેમનું સ્કૂલિંગ મુંબઈમાં કર્યું અને પછી ઇલેક્ટ્રિકલ એન્જિનિયરિંગ કરવા માટે યુએસની સ્ટેનફોર્ડ યુનિવર્સિટીમાં ગયા. 1966 માં, જ્યારે તે સ્ટેનફોર્ડમાં અભ્યાસ કરી રહ્યો હતો, ત્યારે તેના પિતાનું અવસાન થયું અને તેમને ભારત પાછા ફરવું પડ્યું. માત્ર 21 વર્ષની ઉંમરે અઝીમ પ્રેમજીએ કંપનીની કમાન સંભાળી હતી. કેટલાક શેરધારકોએ તેમનો વિરોધ કર્યો કે તેઓ બિનઅનુભવી છે અને કંપની ચલાવી શકશે નહીં. પરંતુ, પ્રેમજીએ હાર ન માની અને કંપનીનું નેતૃત્વ કર્યું. આ પછી બિઝનેસને ઊંચાઈ પર લઈ ગયો.
આઈટી કંપની વિપ્રોનો ઉદય
1977 સુધીમાં બિઝનેસ ઘણો ફેલાઈ ગયો હતો અને અઝીમ પ્રેમજીએ કંપનીનું નામ બદલીને વિપ્રો કરી દીધું હતું. વર્ષ 1980 પછી, IT કંપની IBM બિઝનેસ ભેગી કરીને ભારતની બહાર આવી, ત્યારે અઝીમ પ્રેમજીએ તેમની દૂરંદેશીથી ઓળખી કાઢ્યું કે આ ક્ષેત્રમાં ઘણી તકો હશે. વિપ્રોએ અમેરિકન કંપની સેન્ટીનેલ કોમ્પ્યુટર્સ સાથે મળીને માઇક્રોકોમ્પ્યુટર બનાવવાનું કામ શરૂ કર્યું. સેન્ટીનેલ કોમ્પ્યુટર્સ સાથે ટેક્નોલોજી શેરિંગ કરાર થયો હતો. થોડા સમય પછી, વિપ્રોએ પણ તેના હાર્ડવેરને સપોર્ટ કરતું સોફ્ટવેર બનાવવાનું કામ શરૂ કર્યું. આજે વિપ્રોની માર્કેટ મૂડી રૂ. 2.12 લાખ કરોડ છે.
દેશના સૌથી મોટા દાતા
અઝીમ પ્રેમજીએ તેમની કમાણીનો મોટો ભાગ સખાવતી કાર્યોમાં ખર્ચ્યો હતો. તેણે પોતાના નામે ચાલતા ફાઉન્ડેશનના નામે 60 ટકાથી વધુ હિસ્સો આપ્યો છે. અઝીમ પ્રેમજી ફાઉન્ડેશન ભારતના ઘણા રાજ્યોમાં શાળા શિક્ષણથી લઈને અન્ય ઘણા કાર્યોમાં રોકાયેલ છે. અઝીમ પ્રેમજીએ 2019-20માં ચેરિટી કાર્યો માટે દરરોજ લગભગ રૂ. 22 કરોડનું દાન કર્યું, એટલે કે કુલ રૂ. 7,904 કરોડ. એડલગિવ હુરુન ઈન્ડિયા ફિલાન્થ્રોપી લિસ્ટ 2022 મુજબ, અઝીમ પ્રેમજીએ નાણાકીય વર્ષ 2021-22 દરમિયાન 484 કરોડ રૂપિયાનું દાન કર્યું હતું.
