ભારતીય રેલ્વે: ભારતીય રેલ્વે એ વિશ્વનું ચોથું સૌથી મોટું રેલ નેટવર્ક છે. 13 લાખ કર્મચારીઓ આ નેટવર્કને સફળતાપૂર્વક ચલાવવામાં મદદ કરે છે. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ થાય છે કે રેલવે પાસે પૈસા ક્યાંથી આવશે.
ભારતીય રેલ્વેની આવકઃ ભારતીય રેલ્વે મારફતે દરરોજ લગભગ 3 કરોડ મુસાફરો મુસાફરી કરે છે. આ સંખ્યાને એવી રીતે સમજીએ કે સમગ્ર ઓસ્ટ્રેલિયાની કુલ વસ્તી 2.75 કરોડ છે. દરરોજ એક કરતાં વધુ ઓસ્ટ્રેલિયન ટ્રેનમાં મુસાફરી કરે છે. ઘણા લોકોને તેમના ગંતવ્ય સુધી લઈ જવા માટે, ભારતીય રેલ્વે વિશ્વમાં ચોથું સૌથી મોટું રેલ નેટવર્ક ચલાવે છે. આ નેટવર્કને સફળતાપૂર્વક ચલાવવામાં 13 લાખથી વધુ કર્મચારીઓ સહકાર આપે છે. આવી સ્થિતિમાં સવાલ એ થાય છે કે ભારતીય રેલ્વે પાસે આટલું મોટું રેલ નેટવર્ક ચલાવવા અને લાખો કર્મચારીઓને પગાર આપવા માટે પૈસા ક્યાંથી આવે છે. ચાલો જાણીએ રેલ્વેની આવકના સ્ત્રોત.
રેલવે કમાણી કેવી રીતે કરે છે?
મોટાભાગના લોકો માને છે કે રેલવે ટિકિટની કમાણીમાંથી સૌથી વધુ કમાણી કરે છે. પણ એવું નથી. ટિકિટ ઉપરાંત, રેલવે અન્ય ઘણી સેવાઓ પણ પૂરી પાડે છે. તેમાં નૂર, પ્લેટફોર્મ પરની જાહેરાતો, સ્ટેશનો પરની દુકાનોના ભાડા જેવા સ્ત્રોતોનો સમાવેશ થાય છે. તમે ઘણી ફિલ્મોમાં ટ્રેનનું શૂટિંગ જોયું હશે. શૂટિંગ માટે જગ્યા આપીને રેલવે કરોડોની કમાણી કરે છે. આ બધામાંથી રેલવે સૌથી વધુ કમાણી નૂરમાંથી કરે છે.
કઈ જગ્યાએથી કેટલા પૈસા મળે છે?
તમે રેલવેની આવકના સ્ત્રોતો જાણી ગયા છો. હવે ચાલો જાણીએ કે ભારતીય રેલવે તેમની પાસેથી કેટલી કમાણી કરે છે. આમાંથી કેટલાક આંકડા જાણીને તમે ચોંકી જશો. નાણાંકીય વર્ષ 2022-23 માટે રેલવે મંત્રાલયના રિપોર્ટમાં રેલવેની આવકનો ઉલ્લેખ કરવામાં આવ્યો છે. આ મુજબ, રેલવેએ નાણાકીય વર્ષ 2022-23માં 2.40 લાખ કરોડ રૂપિયાની આવક નોંધાવી હતી. આ ગયા વર્ષની સરખામણીમાં 25% એટલે કે લગભગ 49 હજાર કરોડ વધુ છે. ભારતીય રેલ્વેએ નૂરમાંથી સૌથી વધુ રૂ. 1.62 લાખ કરોડની કમાણી કરી છે. આ પછી, સૌથી વધુ આવક પેસેન્જર સેવાઓથી થઈ છે.
રિપોર્ટ અનુસાર, પેસેન્જર રેવન્યુમાંથી 63,300 કરોડ રૂપિયાની આવક થઈ છે. રેલવેએ અન્ય કોચિંગ રેવન્યુ તરીકે રૂ. 5,951 કરોડની કમાણી કરી હતી. તે જ સમયે, વિવિધ આવક રૂ. 8,440 કરોડ હતી. જેમાં પ્લેટફોર્મ પરની જાહેરાતો, દુકાનોમાંથી થતી આવકનો સમાવેશ થાય છે. કર્મચારીઓ અને અન્ય ખર્ચા લીધા બાદ બાકીનો નફો રેલવેના વિકાસમાં લગાવવામાં આવે છે.
