બિહાર વિધાનસભા ચૂંટણી ૨૦૨૫: CEC જ્ઞાનેશ કુમારની મોટી જાહેરાત, મતદાનના ૧૦ દિવસ પહેલાં સુધી ઉમેરી શકાશે નામ
બિહાર વિધાનસભા ચૂંટણી ૨૦૨૫ ની તારીખોની સત્તાવાર જાહેરાત પહેલાં, મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર (CEC) જ્ઞાનેશ કુમારે રાજ્યમાં ચૂંટણી પ્રચારના પ્રારંભની જાહેરાત સાથે જ અનેક મહત્ત્વપૂર્ણ ફેરફારોની માહિતી આપી હતી. સૌથી મોટી જાહેરાત એ છે કે હવે બિહારના લોકો ચૂંટણીના ૧૦ દિવસ પહેલાં સુધી પણ મતદાર યાદીમાં પોતાનું નામ ઉમેરી શકશે. આ નિર્ણય મહત્તમ મતદાર ભાગીદારી સુનિશ્ચિત કરવાના ઉદ્દેશ્ય સાથે લેવામાં આવ્યો છે.
સીઇસી જ્ઞાનેશ કુમારે રવિવારે બિહારની મુલાકાત લીધા બાદ પટનામાં આયોજિત પત્રકાર પરિષદમાં જણાવ્યું હતું કે આગામી વિધાનસભા ચૂંટણીઓ માટે ઘણી નવી પહેલ કરવામાં આવી રહી છે, જે ભવિષ્યમાં સમગ્ર દેશમાં પણ લાગુ કરવામાં આવશે.
મતદાન મથકો પર ભીડ ઘટાડવા મોટો નિર્ણય
લાંબી કતારો અને ભીડની સમસ્યાને દૂર કરવા માટે ચૂંટણી પંચે એક મોટો વ્યવસ્થાપન ફેરફાર કર્યો છે:
- મતદારોની સંખ્યા મર્યાદિત: મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર જ્ઞાનેશ કુમારે જણાવ્યું હતું કે, બિહાર વિધાનસભા ચૂંટણીમાં એક મતદાન મથક પર ૧,૨૦૦ થી વધુ મતદારો રહેશે નહીં.
- બૂથની સંખ્યામાં વધારો: આ નિયમ લાગુ કરવા માટે બિહારમાં કુલ ૯૦,૦૦૦ બૂથ હશે.
- પહેલાની સ્થિતિ: સામાન્ય રીતે, ૧,૫૦૦ કે તેથી વધુ મતદારો હોય ત્યારે લાંબી કતારો લાગતી હતી, જે હવે ટાળી શકાશે. આ પગલું ચૂંટણી પ્રક્રિયાને સરળ અને ઝડપી બનાવશે.
૨૨ વર્ષ પછી મતદાર યાદીનું શુદ્ધિકરણ
સીઇસી જ્ઞાનેશ કુમારે એક અન્ય મહત્ત્વની સિદ્ધિ અંગે માહિતી આપી હતી.
- તેમણે કહ્યું કે બિહારમાં એક ખાસ સઘન સુધારણાના પરિણામે ૨૨ વર્ષ પછી મતદાર યાદીનું શુદ્ધિકરણ થયું છે, જે ચૂંટણી પ્રક્રિયાની વિશ્વસનીયતા માટે એક મહત્ત્વપૂર્ણ પગલું છે.
બિહારમાં મતદારોની સંખ્યા અને વિશેષ સુવિધાઓ
ચૂંટણી કમિશનરે બિહારના મતદારોની વિગતવાર માહિતી આપી હતી અને કેટલીક વિશેષ સુવિધાઓ જાહેર કરી હતી:
- કુલ મતદારો: બિહારમાં કુલ ૭.૪૨ કરોડ મતદારો છે.
- મહિલા મતદારો: ૩.૯૨ કરોડ
- પુરુષ મતદારો: ૩.૫ કરોડ
- નવા મતદારો: આ વખતે ૧૪ લાખ મતદારો પહેલી વાર મતદાન કરશે.
- પેટ્રોલિંગ અને સુરક્ષા:
- બોટ પેટ્રોલિંગ: ૧૯૭ મતવિસ્તારોમાં બોટ પેટ્રોલિંગ કરવામાં આવશે.
- ઘોડા પેટ્રોલિંગ: ૧૧ મતવિસ્તારોમાં ઘોડા પેટ્રોલિંગ કરવામાં આવશે.
- વૃદ્ધ મતદારો માટે સુવિધા: તમામ બૂથ પર વ્હીલચેર અને રેમ્પ ની સુવિધા ઉપલબ્ધ રહેશે.
- લાઇવ પ્રસારણ: તમામ બૂથ પર ચૂંટણી પ્રક્રિયાનું લાઇવ પ્રસારણ કરવામાં આવશે, જે પારદર્શિતા વધારશે.
૨૦૨૦ ની ચૂંટણીનું ચિત્ર: ત્રણ તબક્કામાં થયું હતું મતદાન
બિહાર વિધાનસભાની છેલ્લી ચૂંટણી ૨૦૨૦ માં ત્રણ તબક્કામાં યોજાઈ હતી:
- પ્રથમ તબક્કો: ૨૮ ઓક્ટોબર, ૨૦૨૦ (૭૧ બેઠકો)
- બીજો તબક્કો: ૩ નવેમ્બર, ૨૦૨૦ (૯૪ બેઠકો)
- ત્રીજો તબક્કો: ૭ નવેમ્બર, ૨૦૨૦ (૭૮ બેઠકો)
- મતગણતરી: ૧૦ નવેમ્બર, ૨૦૨૦ ના રોજ થઈ હતી.
૨૦૨૦ ની ચૂંટણીમાં RJD ૭૫ બેઠકો સાથે સૌથી મોટા પક્ષ તરીકે ઉભરી આવ્યો હતો, જ્યારે BJP ૭૪ બેઠકો સાથે બીજા ક્રમે રહ્યો હતો. નીતિશ કુમારના JDU એ ૪૩ બેઠકો જીતી હતી. અન્ય પક્ષોમાં કોંગ્રેસ (૧૯), CPIML (૧૨), AIMIM (૫), જીતન રામ માંઝી (૪), VIP (૪), CPI (૨), CPI(M) (૨), BSP (૧), LJP (૧) અને એક અપક્ષ ઉમેદવારે જીત મેળવી હતી.
બિહારના રાજકારણમાં ભારે ઉત્તેજના વચ્ચે, ચૂંટણી પંચે આજે (સોમવાર, ૬ ઓક્ટોબર, ૨૦૨૫) પ્રેસ કોન્ફરન્સ યોજીને રાજ્યની ૨૪૩ વિધાનસભા બેઠકો માટેની ચૂંટણીની તારીખોની સત્તાવાર જાહેરાત કરી છે. મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર જ્ઞાનેશ કુમારે જણાવ્યું હતું કે બિહારમાં ચૂંટણી બે તબક્કામાં યોજાશે.
ચૂંટણી પંચ દ્વારા જાહેર કરાયેલું સમયપત્રક નીચે મુજબ છે:
પ્રથમ તબક્કાનું મતદાન: ૬ નવેમ્બર, ૨૦૨૫
બીજા તબક્કાનું મતદાન: ૧૧ નવેમ્બર, ૨૦૨૫
મતગણતરી અને પરિણામ: ૧૪ નવેમ્બર, ૨૦૨૫
આ જાહેરાત સાથે જ બિહારમાં તાત્કાલિક અસરથી આદર્શ આચારસંહિતા (Model Code of Conduct) લાગુ કરવામાં આવી છે.
લિંગ અને વય આધારિત મતદાર વિતરણ
ચૂંટણી પંચ દ્વારા જાહેર કરાયેલી નવી મતદાર યાદી અનુસાર, રાજ્યમાં પુરુષો અને મહિલા મતદારોની સંખ્યામાં મોટો તફાવત છે, પરંતુ યુવા અને વૃદ્ધ મતદારોની સંખ્યા પણ નોંધનીય છે:
પુરુષ મતદારો: ૩.૯૨ કરોડ (લગભગ ૩૯.૨ મિલિયન)
મહિલા મતદારો: ૩.૫ કરોડ (લગભગ ૩૫ મિલિયન)
યુવા મતદારો (૧૮ થી ૧૯ વર્ષ): ૧.૪ મિલિયન (લગભગ ૧૪ લાખ) નવા મતદારો.
વૃદ્ધ મતદારો: ૮૫ વર્ષથી વધુ ઉંમરના મતદારોની સંખ્યા ૪,૩૦,૦૦૦ છે.
આ ચૂંટણી બિહારના રાજકારણ માટે નિર્ણાયક સાબિત થશે, જ્યાં તમામ મુખ્ય પક્ષો સત્તા મેળવવા માટે એડીચોટીનું જોર લગાવશે.
સીઇસી જ્ઞાનેશ કુમારે આશા વ્યક્ત કરી છે કે આ વખતે બિહારની ચૂંટણીઓ સરળ અને સરળ રહેશે અને તેમાં લોકોનો સંપૂર્ણ સહયોગ મળશે.
