લોકનેતા ડી.બી. પાટીલ નવી મુંબઈ આંતરરાષ્ટ્રીય હવાઈ મથક (NMIA)નું PM મોદીએ કર્યું ઉદ્ઘાટન: દેશના સૌથી મોટા ગ્રીનફીલ્ડ એરપોર્ટના પ્રથમ તબક્કાનો પ્રારંભ
વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ બુધવાર, ૮ ઓક્ટોબર, ૨૦૨૫ના રોજ નવી મુંબઈ આંતરરાષ્ટ્રીય હવાઈ મથક (NMIA)ના પ્રથમ તબક્કાનું ઉદ્ઘાટન કર્યું. મહારાષ્ટ્રના મુખ્યમંત્રી દેવેન્દ્ર ફડણવીસ અને નાયબ મુખ્યમંત્રીઓ એકનાથ શિંદે અને અજિત પવારની હાજરીમાં આ મહત્ત્વપૂર્ણ પ્રોજેક્ટનું અનાવરણ કરવામાં આવ્યું હતું.
પીએમ મોદીએ આ નવા હવાઈ મથકને “વિકસિત ભારતની એક ઝલક” ગણાવ્યું અને કહ્યું કે તે એશિયાનું સૌથી મોટું કનેક્ટિવિટી હબ (સંપર્ક કેન્દ્ર) બનશે.
મુખ્ય વિગતો અને નામકરણ
મોડેલ: આ નવું ગ્રીનફીલ્ડ એરપોર્ટ પબ્લિક-પ્રાઇવેટ પાર્ટનરશિપ (PPP) મોડેલ હેઠળ અદાણી ગ્રુપ (૭૪ ટકા હિસ્સો) અને CIDCO (૨૬ ટકા હિસ્સો) દ્વારા બનાવવામાં આવ્યું છે.
નામકરણ: હવાઈ મથકનું સત્તાવાર નામ લોકનેતા દિગંબર બાળુ (ડી.બી.) પાટીલ નવી મુંબઈ આંતરરાષ્ટ્રીય હવાઈ મથક રાખવામાં આવ્યું છે. ડી.બી. પાટીલ એક સ્થાનિક ખેડૂત નેતા હતા, જેઓ જમીનના અધિકારો માટેના તેમના સંઘર્ષ માટે જાણીતા છે.
ખર્ચ અને વિસ્તાર: પ્રથમ તબક્કાના નિર્માણ પાછળ લગભગ ₹૧૯,૬૫૦ કરોડનો ખર્ચ થયો છે. તે ૧,૧૬૦ હેક્ટર (૨,૮૬૬ એકર) વિસ્તારમાં ફેલાયેલું છે.
ક્ષમતા અને ડિઝાઇન
ક્ષમતા (પ્રથમ તબક્કો): NMIA દેશનો સૌથી મોટો ગ્રીનફીલ્ડ એરપોર્ટ પ્રોજેક્ટ છે. પ્રથમ તબક્કામાં એક રનવે અને એક ટર્મિનલ માળખું શામેલ છે, જેને વાર્ષિક ૨૦ મિલિયન (૨ કરોડ) મુસાફરોને સંભાળવા માટે ડિઝાઇન કરવામાં આવ્યું છે.
સંપૂર્ણ ક્ષમતા: સંપૂર્ણપણે વિકસિત થયા પછી, હવાઈ મથકની કુલ ક્ષમતા વાર્ષિક ૯૦ મિલિયન (૯ કરોડ) મુસાફરો અને ૩.૨૫ મિલિયન મેટ્રિક ટન કાર્ગોને સંભાળવાની હશે.
ડિઝાઇન: ટર્મિનલની ડિઝાઇન લંડન સ્થિત ઝાહા હદીદ આર્કિટેક્ટ્સ (Zaha Hadid Architects) દ્વારા કરવામાં આવી છે, જે ભારતનું રાષ્ટ્રીય ફૂલ ‘કમળ’ (Lotus)થી પ્રેરિત છે.
ગ્રીન એરપોર્ટ: આ હવાઈ મથક ૧૦૦% હરિત હવાઈ મથક બનવાનો સંકલ્પ લે છે, જેમાં ૪૭ મેગાવોટ સૌર ઊર્જા ઉત્પન્ન કરવા અને ઇલેક્ટ્રિક વાહનો (EVs)નો ઉપયોગ કરવાની યોજના છે.
મુસાફર સુવિધાઓ: તેમાં ૬૬ ચેક-ઇન કાઉન્ટર્સ, ૨૨ સેલ્ફ-સર્વિસ બેગેજ ડ્રોપ સ્ટેશન, ૨૯ એરોબ્રિજ અને ૧૦ બસ બોર્ડિંગ ગેટનો સમાવેશ થાય છે.
સંચાલન (ઓપરેશન)ની યોજના
કોમર્શિયલ ફ્લાઇટ્સ: હવાઈ મથક પર વ્યાપારી ફ્લાઇટ્સ ડિસેમ્બર ૨૦૨૫માં શરૂ થવાની અપેક્ષા છે.
પરીક્ષણ સમયગાળો: NMIAના CEOએ જણાવ્યું કે સુરક્ષા તપાસ અને એન્ડ-ટુ-એન્ડ ટેસ્ટિંગમાં ૪૫ થી ૬૦ દિવસ લાગી શકે છે, ત્યારબાદ સંચાલન શરૂ થશે.
પ્રારંભિક સંચાલન:
પ્રથમ મહિનામાં, ફ્લાઇટ્સ સવારે ૮ વાગ્યાથી રાત્રે ૮ વાગ્યા સુધી, એટલે કે ૧૨ કલાકની વિન્ડોમાં સંચાલિત થશે.
પ્રારંભિક તબક્કામાં તે પ્રતિ કલાક ૧૦ એર ટ્રાફિક મૂવમેન્ટ્સ (ATMs) સંભાળશે, જેને સંચાલનમાં સુધારા સાથે ૬ થી ૯ મહિનામાં ૪૦ ATMs સુધી વધારવામાં આવશે.
એરલાઇન ભાગીદારી:
- ઇન્ડિગોએ પહેલા દિવસે ૧૮ આગમન અને ૧૮ પ્રસ્થાન (૧૫ ઘરેલું શહેરોને જોડતા) સંચાલિત કરવાની જાહેરાત કરી છે.
- આકાસા એર ૧૫ ઘરેલું ફ્લાઇટ્સ શરૂ કરવાની યોજના ધરાવે છે.
- એર ઇન્ડિયા એક્સપ્રેસ શરૂઆતના તબક્કામાં ૨૦ દૈનિક પ્રસ્થાન (૪૦ ATMs) સાથે ૧૫ ભારતીય શહેરોને જોડશે.
પરિવહન જોડાણ અને ભવિષ્યની યોજનાઓ
CSMIA પરનું ભારણ: NMIAના શરૂ થવાથી મુંબઈમાં હાલના છત્રપતિ શિવાજી મહારાજ આંતરરાષ્ટ્રીય હવાઈ મથક (CSMIA) પરની ભીડ ઓછી થશે.
માર્ગ જોડાણ: NMIA સુધી પહોંચવા માટે અટલ સેતુ (MTHL) દ્વારા ફ્રીવે, ઇસ્ટર્ન એક્સપ્રેસ હાઇવે અને સાયન-પનવેલ હાઇવે સહિત અનેક રસ્તાઓ ઉપલબ્ધ છે.
શટલ બસો: નજીકના ભવિષ્યમાં, NMIA અને સીવુડ્સ, નેરુલ, બેલાપુર અને તારઘર જેવા નજીકના રેલ્વે સ્ટેશનો વચ્ચે શટલ બસો ચલાવવામાં આવશે.
મેટ્રો કનેક્ટિવિટી: મુંબઈ એરપોર્ટથી નવી મુંબઈ એરપોર્ટને સીધી જોડતી મેટ્રો લાઇન ૮ (ગોલ્ડ લાઇન) ૨૦૨૯ સુધીમાં પૂર્ણ થવાની અપેક્ષા છે.
વોટર ટેક્સી સેવા: વોટર ટેક્સી સેવા (રેડિયો ક્લબ જેટ્ટી, કોલાબાથી NMIA નજીકના જેટ્ટી સુધી) પર પણ વિચારણા ચાલી રહી છે.
On the way to Navi Mumbai to take part in the programme marking the inauguration of Phase-1 of the Navi Mumbai International Airport. With this, the Mumbai Metropolitan Region will get its second major international airport, thus boosting commerce and connectivity. The final… pic.twitter.com/t6v82O6Een
— Narendra Modi (@narendramodi) October 8, 2025
ભવિષ્યનો વિકાસ:
CIDCO હવાઈ મથક પાસે ૬૬૭ એકરમાં ફેલાયેલું નવી મુંબઈ એયરોસિટી વિકસાવવાની યોજનાને અંતિમ સ્વરૂપ આપી રહ્યું છે, જેમાં રહેણાંક, વ્યાપારી અને રિટેલ ઉપયોગોનો સમાવેશ થશે.
CIDCO દ્વારા NMIAના ૧૦ કિમીના દાયરામાં એજ્યુસિટી, મેડિસિટી અને એક આંતરરાષ્ટ્રીય કોર્પોરેટ પાર્ક વિકસાવવાની પણ યોજના છે.
વિઝન: NMIAને દુબઈ અથવા હીથ્રો હવાઈ મથકની જેમ એક “આંતરરાષ્ટ્રીય વિમાનન કેન્દ્ર” (International Aviation Hub) તરીકે સ્થાપિત કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ પશ્ચિમી ભારત માટે એક મલ્ટી-મોડલ (multimodal) હવાઈ મથક હશે, જે રોડ, મેટ્રો, ઉપનગરીય રેલ અને વોટર ટેક્સી નેટવર્કને જોડશે.
