અવકાશમાં પરિક્રમા કરતું આદિત્ય L-1 અવકાશયાન ધીમે ધીમે સૂર્ય તરફ આગળ વધી રહ્યું છે. આ મિશન દ્વારા સૂર્ય પર નજર રાખવામાં આવશે.
ISRO આદિત્ય L1: ભારતના પ્રથમ સૂર્ય મિશન હેઠળ અવકાશમાં મોકલવામાં આવેલા આદિત્ય L-1 અવકાશયાને ચોથું ‘અર્થ બાઉન્ડ મેન્યુવર’ સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ કર્યું છે. ભારતીય અવકાશ એજન્સી ‘ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન’ (ઈસરો) એ એક ટ્વિટ દ્વારા આ માહિતી આપી છે. સાદી ભાષામાં, ‘અર્થ બાઉન્ડ મેન્યુવર’ એટલે પૃથ્વીની આસપાસ ફરતી વખતે તેના ગુરુત્વાકર્ષણ બળ દ્વારા અવકાશમાં મુસાફરી કરવા માટે ઝડપ પેદા કરવી.
સૂર્યના અભ્યાસ માટે અવકાશમાં મોકલવામાં આવેલ આદિત્ય એલ-1 ભારતની પ્રથમ અવકાશ વેધશાળા છે. સૂર્ય અને પૃથ્વી વચ્ચે પાંચ લેગ્રેન્જ બિંદુઓ છે. લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ એ એવી જગ્યા છે જ્યાંથી સૂર્ય ગ્રહણ કે અવરોધ વિના જોઈ શકાય છે. આદિત્ય એલ-1 અવકાશયાન લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ 1 પર મોકલવામાં આવી રહ્યું છે. પૃથ્વીથી લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ 1નું અંતર 15 લાખ કિલોમીટર છે, જ્યારે સૂર્યથી પૃથ્વીનું અંતર 15 કરોડ કિલોમીટર છે.
ઈસરોએ શું કહ્યું?
ISRO એ ટ્વિટ કર્યું, ‘ફોર્થ અર્થ બાઉન્ડ મેન્યુવર (EBN#4)’ સફળ રહ્યું છે. ઈસરોના મોરેશિયસ, બેંગલુરુ, શ્રીહરિકોટામાં સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટર અને પોર્ટ બ્લેરના ગ્રાઉન્ડ સ્ટેશન દ્વારા ઓપરેશન દરમિયાન સેટેલાઇટને ટ્રેક કરવામાં આવ્યો હતો. આદિત્ય L-1 માટે, ફિજી ટાપુ પર પરિવહનક્ષમ ટર્મિનલ સ્પેસક્રાફ્ટને પોસ્ટ-બર્ન કામગીરીમાં મદદ કરશે. આદિત્ય L-1 અવકાશયાન 256 km x 121973 km ના અંતરે આવેલું છે. ઈન્ડિયન સ્પેસ એજન્સીએ જણાવ્યું છે કે આગામી મેન્યુવર ટ્રાન્સ-લેગ્રાંગિયન પોઈન્ટ 1 ઈન્સર્શન (TL1I) 19 સપ્ટેમ્બરે સવારે 2 વાગ્યે કરવામાં આવશે.
લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ પહોંચવામાં 110 દિવસ લાગશે
3, 5 અને 10 સપ્ટેમ્બરના રોજ આદિત્ય એલ-1 અવકાશયાનના પ્રથમ, બીજા અને ત્રીજા પૃથ્વી સાથે જોડાયેલા દાવપેચ સફળતાપૂર્વક પૂર્ણ થયા હતા. ઈસરોનું અવકાશયાન 16 દિવસ સુધી પૃથ્વીની આસપાસ ફરશે. આ દાવપેચ દરમિયાન આગળની મુસાફરી માટે જરૂરી ગતિ પ્રાપ્ત થશે. પાંચમી અર્થ બાઉન્ડ મેન્યુવરની સફળ સમાપ્તિ પછી, આદિત્ય L-1 તેની 110-દિવસની મુસાફરી માટે લેગ્રેન્જ પોઈન્ટ માટે રવાના થશે.
ઈસરોએ કહ્યું છે કે તે અવકાશયાન દ્વારા સૂર્યની ગતિવિધિઓ પર નજર રાખવામાં મદદ કરશે. આદિત્ય એલ-1 સાથે ઘણા પ્રકારના ઉપકરણો મોકલવામાં આવ્યા છે, જેના દ્વારા સૂર્યનો અભ્યાસ કરવામાં આવશે. સૌર જ્વાળાઓ, સૂર્યમાંથી નીકળતી કોરોનલ માસ ઇજેક્શન જેવી વસ્તુઓ પર નજર રાખવી ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ છે.
