વિદુર નીતિના આ સુત્રો અપનાવશો તો જીવન અને સંબંધો બંનેમાં મળશે શાંતિ અને સન્માન!
મહાભારત કાળના મહાન નીતિજ્ઞ વિદુરના મતે, આ પાંચ લક્ષણો ધરાવતો મનુષ્ય સમાજમાં સન્માન પામે છે અને જીવનમાં સફળતા હાંસલ કરે છે.
દરેક વ્યક્તિ એવી પર્સનાલિટી (વ્યક્તિત્વ) કેળવવા માંગે છે, જેનાથી આત્મવિશ્વાસ વધે અને લોકો તેનાથી પ્રભાવિત થાય. ખાસ કરીને ઓફિસ-કાર્યસ્થળ પર અથવા જ્યારે સંબંધોની વાત હોય, ત્યારે સારા વ્યક્તિત્વનું મહત્વ વધી જાય છે. વિદુર નીતિના એક શ્લોકમાં જણાવાયું છે કે એક સફળ અને આદર્શ વ્યક્તિમાં કયા ગુણો હોવા જોઈએ, જેનાથી તેને સમાજમાં માન-સન્માન મળે અને જીવનમાં સફળતા મળે.
વિદુર નીતિ અનુસાર, સફળ અને આદર્શ વ્યક્તિમાં હોવા જોઈએ તેવા પાંચ ગુણો નીચે મુજબ છે:
“હંમેશાં મધુર બોલો, પણ અતિશય (જરૂરિયાત કરતાં વધારે) નહીં, અને ક્રોધ પણ ન બતાવો. તેમજ સુખમાં અતિશય હરખાઈ ન જવું અને દુઃખમાં વધુ પડતા હતાશ ન થવું.”
વિદુર નીતિ મુજબ સફળ વ્યક્તિની 5 ઓળખ
વિદુર નીતિમાં જણાવ્યા પ્રમાણે, આ પાંચ ગુણો વ્યક્તિને આદર્શ બનાવે છે:
1. પ્રિયભાષી એટલે કે મધુર બોલનાર
જે વ્યક્તિ સૌની સાથે મીઠા અને આદરયુક્ત શબ્દોમાં વાત કરે છે, તે દરેક જગ્યાએ પ્રિય બની જાય છે. કડવા શબ્દો સંબંધો તોડે છે, જ્યારે મધુર વાણી સંબંધો જોડે છે. વ્યક્તિની વાણીમાં સરળતા અને આદરભાવ હોવો જોઈએ.
2. મોહ-માયાથી દૂર રહેનાર
વિદુર નીતિ મુજબ, જે વ્યક્તિ પોતાની અનિચ્છાઓ કે મોહના વશમાં આવી જાય છે, તે નિર્ણય લેવાની ક્ષમતા ગુમાવી દે છે. એક આદર્શ પુરુષે પોતાની ભાવનાઓ અને ઇન્દ્રિયો પર નિયંત્રણ રાખવું જોઈએ.
3. ક્રોધ પર નિયંત્રણ રાખનાર
ક્રોધથી માણસની બુદ્ધિ નષ્ટ થાય છે અને વ્યક્તિ ખોટા નિર્ણયો લઈ લે છે. સફળ વ્યક્તિ તે છે જે વિપરીત પરિસ્થિતિઓમાં પણ શાંત રહે અને પોતાનું ધૈર્ય ન ગુમાવે.
4. સુખ-દુઃખમાં સંતુલિત રહેનાર
જે વ્યક્તિ ખુશીમાં અહંકાર નથી કરતો અને દુઃખમાં નિરાશ નથી થતો, તે જ માનસિક રીતે મજબૂત ગણાય છે. આ જ સ્થિરતા તેને દરેક મુશ્કેલી પાર કરવામાં મદદ કરે છે.
5. સત્યનિષ્ઠ અને કર્મયોગી
વિદુર નીતિમાં કહેવાયું છે કે સચ્ચાઈ અને કર્મમાં વિશ્વાસ રાખનારો વ્યક્તિ ક્યારેય નિષ્ફળ થતો નથી. તે પોતાના કર્મોથી સમાજમાં એક આદર્શ સ્થાપિત કરે છે અને આપોઆપ લોકોની નજરમાં ઉંચો ઉઠે છે.
વિદુર નીતિમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આદર્શ મનુષ્ય તે છે જે પોતાના વ્યવહાર, વાણી, સંયમ અને સત્યના માર્ગ પર ચાલે છે. આવા વ્યક્તિને માત્ર સમાજમાં જ આદર મળતો નથી, પરંતુ તે પોતાના જીવનમાં પણ સફળતા અને શાંતિ પ્રાપ્ત કરે છે.
