CBSE માં મોટો બદલાવ, હવે ગોખવા પર નહીં, સમજવા પર થશે વિદ્યાર્થીઓની પરીક્ષા
CBSE એ શિક્ષણની રીત બદલી: ગોખવાને બદલે સમજ પર ફોકસ, SAFAL સિસ્ટમ શું છે?
CBSE નવી રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ 2020 (NEP 2020) હેઠળ અભ્યાસ અને પરીક્ષા પ્રણાલીમાં મોટો બદલાવ કરી રહ્યું છે. હવે વિદ્યાર્થીઓનું મૂલ્યાંકન ગોખવાને બદલે સમજ, વિચાર અને જ્ઞાનના ઉપયોગની ક્ષમતાના આધારે થશે. નવું ઑનલાઈન પ્લેટફોર્મ અને SAFAL પરીક્ષા સિસ્ટમ શિક્ષણની ગુણવત્તા સુધારવામાં અને શિક્ષણની રીતોને બહેતર બનાવવામાં મદદ કરશે.
કેન્દ્રીય માધ્યમિક શિક્ષણ બોર્ડ (CBSE) હવે અભ્યાસ અને પરીક્ષાની પદ્ધતિમાં મોટો બદલાવ કરવા જઈ રહ્યું છે. નવી રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ (NEP 2020) હેઠળ બોર્ડ એવી સિસ્ટમ બનાવી રહ્યું છે, જેનાથી વિદ્યાર્થીઓની સમજ, વિચાર અને વાસ્તવિક જીવનમાં જ્ઞાનના ઉપયોગની ક્ષમતાનું સાચું મૂલ્યાંકન કરી શકાય. આ બદલાવ વિદ્યાર્થીઓને ગોખણપટ્ટીથી હટાવીને સમજણ પર આધારિત શિક્ષણ તરફ લઈ જશે.
રાષ્ટ્રીય શિક્ષણ નીતિ 2020 માં કહેવામાં આવ્યું છે કે પરીક્ષાનો હેતુ માત્ર યાદશક્તિની તપાસ નહીં, પરંતુ બાળકોની યોગ્યતા અને સમજનું મૂલ્યાંકન હોવો જોઈએ. આ જ દિશામાં CBSE પહેલાથી જ ધોરણ 6 થી 10 સુધીના વિદ્યાર્થીઓ માટે કૌશલ્ય-આધારિત મૂલ્યાંકન માળખું (Competency-Based Assessment Framework) લાગુ કરી ચૂક્યું છે, જેમાં ગણિત, વિજ્ઞાન અને અંગ્રેજી જેવા વિષયો પર વિશેષ ધ્યાન આપવામાં આવે છે.
SAFAL: વિદ્યાર્થીઓની વાસ્તવિક કાબિલિયતની તપાસ
હવે CBSE ધોરણ 3, 5 અને 8 માટે SAFAL (Structured Assessment for Analyzing Learning) નામની નવી પરીક્ષા શરૂ કરવા જઈ રહ્યું છે. આનો ઉદ્દેશ્ય બાળકોની બુનિયાદી સમજ, લોજિકલ વિચારસરણી અને જ્ઞાનના ઉપયોગની ક્ષમતાનું મૂલ્યાંકન કરવાનો છે. આ પરીક્ષા સંપૂર્ણપણે ઑનલાઈન હશે, જેનાથી પરિણામો ઝડપી અને સચોટ મળશે.
શિક્ષણની રીતોમાં સુધારો
આનાથી શાળાઓને એ માહિતી મળશે કે કયા વિદ્યાર્થીઓને કયા વિષયોમાં વધારે ધ્યાન આપવાની જરૂર છે. શિક્ષકો SAFAL ના પરિણામોના આધારે પોતાની શિક્ષણની રીતોમાં સુધારો કરી શકશે અને વાલીઓને બાળકોની પ્રગતિની સચોટ જાણકારી આપી શકશે.
શિક્ષણની ગુણવત્તામાં સુધારો
CBSE નું આ પગલું એકવારનો સુધારો નથી, પરંતુ શિક્ષણની ગુણવત્તામાં સતત સુધારો લાવવાની યોજના છે. ભવિષ્યમાં, આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (AI) જેવા ટૂલ્સની મદદથી વિદ્યાર્થીઓની પ્રગતિ પર નજર રાખવામાં આવશે અને તેમને યોગ્ય કારકિર્દીની દિશા પસંદ કરવામાં સહાયતા મળશે.
