Heatwave Alert: હવામાન પરિવર્તનને કારણે ઉનાળો વહેલો આવવા લાગ્યો છે અને માર્ચ-એપ્રિલ મહિનામાં જ હીટવેવ દેખાવાનું શરૂ થઈ ગયું છે. તે વિવિધ પાકોની ઉપજને અસર કરી શકે છે.
ભારતમાં ભલે છૂટક મોંઘવારી ધીમી પડવાની શરૂઆત થઈ હોય, પરંતુ તેના પછી પણ સામાન્ય લોકોની મુશ્કેલીઓ વધી શકે છે. સામાન્ય લોકોને આગામી દિવસોમાં થાળી જમવા માટે વધુ ભાવ ચૂકવવા પડી શકે છે. તેનું કારણ વધી રહેલી ગરમી અને વાતાવરણમાં ફેરફાર છે.
ગયા વર્ષ કરતાં ડબલ હીટવેવ દિવસો
વાસ્તવમાં જળવાયુ પરિવર્તનની અસર હવે સ્પષ્ટ દેખાઈ રહી છે. દર વર્ષે ઉનાળો પહેલા કરતા લાંબો થઈ રહ્યો છે. આ વખતે હવામાન વિભાગે ચોમાસું સામાન્ય રહેવાની આગાહી કરી છે, પરંતુ તે પહેલા જ લોકોને આકરી ગરમીનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. એપ્રિલ મહિનામાં જ દેશના ઘણા વિસ્તારોમાં હીટવેવનો પ્રકોપ જોવા મળી રહ્યો છે. ભારતીય હવામાન વિભાગે એમ પણ કહ્યું છે કે આ વર્ષે એપ્રિલથી જૂન વચ્ચેના અતિશય હીટવેવના દિવસોની સંખ્યા 10-20થી વધુ હોઈ શકે છે. ગયા વર્ષની સરખામણીમાં આ લગભગ બમણું છે.
ઘઉંથી માછલી સુધીના જોખમો
આવી અતિશય ગરમી માત્ર માનવ શરીરને જ નહીં, ખાદ્ય પદાર્થો પર પણ અસર કરી શકે છે. બિઝનેસ સ્ટાન્ડર્ડના એક અહેવાલમાં નિષ્ણાતોના હવાલાથી કહેવામાં આવ્યું છે કે ભારે ગરમીના મોજાને કારણે ઘઉં તેમજ કોફી અને ડેરી અને હિલ્સા માછલી જેવા આવશ્યક અનાજના પુરવઠાને અસર થઈ શકે છે. પુરવઠામાં વિક્ષેપને કારણે, બજારમાં તેમની ઉપલબ્ધતા પર અસર થશે, જેની સીધી અસર ફૂડ પ્લેટો પર પડશે.
ઘઉંનું ઉત્પાદન ઓછું થઈ શકે છે
અહેવાલમાં અનચાર્ટેડ વોટર્સના એક સંશોધનને ટાંકવામાં આવ્યું છે. સંશોધન કહે છે કે આત્યંતિક ઉનાળો પછી ભારે શિયાળાને કારણે, મહત્વપૂર્ણ ઉત્પાદક રાજ્યોમાં ઘઉંની ઉપજને 20 ટકા સુધી અસર થઈ શકે છે. જેના કારણે ઘઉંના કુલ ઉત્પાદનમાં 5 થી 10 ટકાનો ઘટાડો થઈ શકે છે. તેનું કારણ એ છે કે શિયાળાના અંતમાં ઘઉંની વાવણીમાં વિલંબ થાય છે અને પછી ઉનાળાની શરૂઆતના કારણે પાક તૈયાર થાય તે પહેલા જ પાકવા લાગે છે.
ભારત માટે વધુ ગંભીર સ્થિતિ
સંશોધન મુજબ, શાકભાજીથી લઈને કઠોળ સુધીના પાક પર પણ આવી જ અસર જોવા મળી શકે છે. ભારે હવામાનથી માછલીઓ પણ પ્રભાવિત થઈ શકે છે અને લોકોની સવારની કોફી મોંઘી થઈ શકે છે. એકંદરે એમ કહી શકાય કે જો આ રીતે જળવાયુ પરિવર્તનની અસર ચાલુ રહેશે અને હવામાન ચક્રની અસર ચાલુ રહેશે તો આવનારા દિવસોમાં ભૂખ નાબૂદી એક મોટો પડકાર બની શકે છે. ખાસ કરીને ભારત જેવા દેશોમાં સ્થિતિ ગંભીર બની શકે છે, જ્યાં હાલમાં લગભગ 80 કરોડ લોકોને સરકારી અનાજ યોજનાનો સહારો લેવો પડે છે.
અત્યારે છૂટક ફુગાવો આટલો છે
માર્ચ મહિનામાં ભારતમાં છૂટક ફુગાવાનો દર ઘટીને 4.85 ટકા થયો હતો. ઘણા મહિનાઓ પછી રિટેલ મોંઘવારી દર 5 ટકાની નીચે આવી ગયો છે. જો કે, તે હજુ પણ રિઝર્વ બેન્કના 4 ટકાના લક્ષ્યાંકથી ઉપર છે.
