Aadhaar: આધાર બનાવતી વખતે ખોટી માહિતી આપવી અથવા આધારના ઉપયોગમાં છેતરપિંડી કરવી ખૂબ મોંઘી પડી શકે છે. UIDAI એ આધાર સંબંધિત ગુનાઓ માટે સજા અને દંડ બંનેની જોગવાઈઓ કરી છે.
આધાર આજે સૌથી મહત્વપૂર્ણ દસ્તાવેજોમાંથી એક છે.
ઓળખ કાર્ડ તરીકે, તમે ઘણી બધી વસ્તુઓ માટે આધાર કાર્ડનો ઉપયોગ કરો છો. જેમ તમે જાણો છો, આધાર એ ભારત સરકાર વતી યુનિક આઇડેન્ટિફિકેશન ઓથોરિટી એટલે કે UIDAI દ્વારા જારી કરાયેલ 12 અંકનો વ્યક્તિગત ઓળખ નંબર છે. આ નંબર ભારતમાં ગમે ત્યાં ઓળખ અને સરનામાના પુરાવા તરીકે કામ કરે છે. ઈન્ડિયા પોસ્ટ દ્વારા મેળવેલ આધાર કાર્ડ અને UIDAI વેબસાઈટ પરથી ડાઉનલોડ કરેલ ઈ-આધાર સમાન રીતે માન્ય છે. પરંતુ ઘણી વખત આધાર સાથે જોડાયેલ છેતરપિંડીના કિસ્સાઓ પણ પ્રકાશમાં આવે છે. આધાર સાથે સંબંધિત ગુનાઓ માટે સજા અથવા દંડની જોગવાઈ પણ છે. આવો, અહીં આ બાબતોની ચર્ચા કરીએ.
આધાર સંબંધિત ગુનાઓ અને દંડ
આધાર બનાવતી વખતે ખોટી વસ્તી વિષયક અથવા બાયોમેટ્રિક માહિતી આપવી એ ગુનો છે. જો તે દોષિત સાબિત થાય તો તેને 3 વર્ષ સુધીની કેદ અથવા રૂ. 10,000/- સુધીનો દંડ અથવા બંને થઈ શકે છે
આધાર નંબર ધારકની વસ્તી વિષયક અને બાયોમેટ્રિક માહિતીમાં ફેરફાર કરીને અથવા તેને બદલવાનો પ્રયાસ કરીને આધાર નંબર ધારકની ઓળખને ખોટી બનાવવી એ ગુનો છે. આ માટે 3 વર્ષ સુધીની કેદ અને 10,000 રૂપિયા સુધીનો દંડ ભરવો પડી શકે છે.
નિવાસી વિશેની ઓળખ માહિતી એકત્રિત કરવા માટે અધિકૃત એજન્સી હોવાનો ડોળ કરવો એ ગુનો છે. જો કોઈ વ્યક્તિ આ ગુનામાં દોષી સાબિત થાય છે, તો તેને 3 વર્ષ સુધીની કેદ અથવા 10,000 રૂપિયા સુધીનો દંડ અથવા કંપનીને 1 લાખ રૂપિયા સુધીનો દંડ અથવા બંને થઈ શકે છે.
નોંધણી/પ્રમાણીકરણ દરમિયાન એકત્રિત કરેલી માહિતી જાણી જોઈને કોઈપણ અનધિકૃત વ્યક્તિને મોકલવી/જાહેર કરવી અથવા આ કાયદા હેઠળના કોઈપણ કરાર અથવા વ્યવસ્થાનું ઉલ્લંઘન કરવું એ ગુનો છે. આ ગુના માટે, સજા 3 વર્ષ સુધીની કેદ અથવા 10,000 રૂપિયા સુધીનો દંડ થઈ શકે છે. આમાં વ્યક્તિ માટે રૂ. 10,000/- સુધીનો દંડ અથવા કંપની માટે રૂ. 1 લાખ અથવા બંનેનો સમાવેશ થાય છે.
સેન્ટ્રલ આઇડેન્ટિટી ડેટા રિપોઝીટરી (CIDR)ની અનધિકૃત ઍક્સેસ અને હેકિંગ એ ગુનો છે. UIDAI અનુસાર, આવા કેસમાં 10 વર્ષ સુધીની જેલ અને 10 લાખ રૂપિયાનો લઘુત્તમ દંડ નક્કી કરવામાં આવ્યો છે.
સેન્ટ્રલ આઇડેન્ટિટી ડેટા રિપોઝીટરીમાં ડેટા સાથે ચેડા કરવો એ પણ ગુનો છે. આ ગુનાની સજા 10 વર્ષ સુધીની કેદ અને 10,000 રૂપિયા સુધીનો દંડ છે.
વિનંતી કરતી સંસ્થા અથવા ઑફલાઇન વેરિફિકેશન ઇચ્છતી એન્ટિટી દ્વારા વ્યક્તિની ઓળખની માહિતીનો દુરુપયોગ કરવો એ પણ ગુનો છે. વ્યક્તિના કિસ્સામાં 3 વર્ષ સુધીની કેદ અથવા રૂ. 10,000/- સુધીનો દંડ અથવા કંપનીના કિસ્સામાં રૂ. 1 લાખ સુધીનો દંડ અથવા બંનેની જોગવાઈ છે.
એવા ગુના માટે સજા કે જેના માટે અન્યત્ર કોઈ ચોક્કસ સજા આપવામાં આવી નથી. આવા કિસ્સાઓમાં, સજામાં વ્યક્તિના કિસ્સામાં 3 વર્ષ સુધીની કેદ અથવા 25,000 રૂપિયા સુધીનો દંડ અથવા કંપનીના કિસ્સામાં 1 લાખ રૂપિયા સુધીનો દંડ અથવા બંનેનો સમાવેશ થાય છે.
