માત્ર 60 દિવસમાં તૈયાર થતી વટાણાની ખાસ જાતો
પૂર્ણિયા જિલ્લામાં વટાણાનો પાક સતત નફાકારક સાબિત થઈ રહ્યો છે. ઘરમાં બનતી વાનગીઓથી લઈને મોટા હોટેલ અને રેસ્ટોરન્ટ સુધી મટર પનીરની માંગ વર્ષભર રહેતી હોય છે, જેના કારણે વટાણાના ભાવ સામાન્ય રીતે ઊંચા જ રહે છે. આવકની આ સ્થિરતા ખેડૂતોને વટાણાની ખેતી તરફ આકર્ષે છે. કૃષિવિદો દ્વારા પણ સૂચન આપવામાં આવી રહ્યું છે કે હાલના સમયમાં પૂર્ણિયામાં વટાણાના ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા બીજ અપનાવવાથી ખેડૂતો સારો નફો મેળવી શકે છે.
પૂર્ણિયાનું હવામાન વટાણાની ખેતી માટે અનુકૂળ
કૃષિ મહાવિદ્યાલય પૂર્ણિયાના કૃષિ શાકભાજી નિષ્ણાત ડૉ. વિકાસ કુમાર જણાવે છે કે અહીંનું હવામાન વટાણાની ખેતી માટે ખૂબ જ યોગ્ય છે. ખાસ કરીને ઓછા સમયમાં વધુ ઉપજ આપતો આ પાક ખેડૂતોની આવક ઝડપથી વધારવામાં મદદરૂપ બને છે. વટાણાની માંગ રોજબરોજ વધતી જતી હોવાથી ઉત્પાદનકારો માટે આ પાક એક સારો વિકલ્પ બની રહ્યો છે.
કાળજીપૂર્વકની વાવણીથી મળે ઉત્તમ પાક
વટાણાની ખેતી સાદી હોવા છતાં, તેમાં શરૂઆતથી અંત સુધી સંભાળ જરૂરી બને છે. બીજ પસંદગી, યોગ્ય વાવણી અને સમયસરની દેખભાળ દ્વારા પાકનું ઉત્પાદન વધારે સારું મળે છે. ડૉ. વિકાસના જણાવ્યા મુજબ નવેમ્બર અંત સુધી વાવણી કરવાથી ઉત્તમ ગુણવત્તાવાળો પાક 60 થી 70 દિવસમાં તૈયાર થઈ જાય છે. ઘરેલુ વપરાશથી લઈ હોટેલ ક્ષેત્ર સુધી સતત માંગ રહેવાના કારણે ઉગાડેલા દાણા સારા ભાવમાં વેચાઈ જાય છે.
પૂર્ણિયામાં અનુકૂળ જાતોની પસંદગી
વિશેેષજ્ઞો વટાણાની કેટલીક પ્રખ્યાત અને સ્થિર જાતોની ભલામણ કરે છે, જેમ કે આઝાદ P2, જવાહર P83, જવાહર P15, અર્કા અજીત, અર્કા કાર્તિક અને અર્કા સંપૂર્ણ. આ જાતો ઝડપથી વિકસે છે અને ઓછી સંભાળમાં પણ સારી ઉપજ આપે છે. માત્ર બે મહિનામાં પાક તોડવા યોગ્ય થઈ જવાથી ખેડૂતને વાવણી વચ્ચે લાંબો સમય રાહ જોવો પડતો નથી.
ઓછા ખર્ચમાં વધુ નફો
વટાણાની ખેતીમાં ખાતર અથવા સિંચાઈની મોટી જરૂરિયાત પડતી નથી, જેના લીધે ખર્ચ પણ નોંધપાત્ર રીતે ઓછો રહે છે. યોગ્ય જાતના બીજથી વાવણી કરવામાં આવે તો વટાણાના દાણા મજબૂત, સ્વાદિષ્ટ અને ઉચ્ચ ગુણવત્તાવાળા બને છે. આ ગુણવત્તા બજારમાં તેના ભાવ વધારવામાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવે છે અને ખેડૂત માટે પાક વધુ નફાકારક થાય છે. કુલ મળીને વટાણાની ખેતી પૂર્ણિયા જિલ્લાની કૃષિ વ્યવસ્થામાં મહત્વપૂર્ણ ફાયદો આપતી સાબિત થઈ રહી છે.
