Indus Valley Script Mystery: સિંધુ ઘાટી લિપિનું રહસ્ય ઉકેલવા માટે 8.7 કરોડનું ઇનામ, રાજ્યએ કર્યુ એલાન
Indus Valley Script Mystery: સિંધુ ખીણની સભ્યતાની લિપિ હજુ પણ એક મોટું રહસ્ય છે. તમને જાણીને નવાઈ લાગશે કે આ લિપિ 5000 વર્ષ પહેલાં લખાઈ હતી, પરંતુ આજ સુધી કોઈ તેનો અર્થ સમજી શક્યું નથી. આ લિપિ સિંધુ ખીણના લોકો દ્વારા તેમના વેપાર અને ધાર્મિક પ્રવૃત્તિઓમાં ઉપયોગમાં લેવાતા પ્રતીકોથી બનેલી છે. પરંતુ આજે પણ દુનિયાભરના વૈજ્ઞાનિકો અને પુરાતત્વવિદો આ નિશાનીઓને સમજવા માટે કામ કરી રહ્યા છે. હવે, તમિલનાડુ સરકારે એક ખાસ જાહેરાત પણ કરી છે – જે કોઈ આ લિપિનો અર્થ સમજાવશે તેને 1 મિલિયન ડોલરનું ઇનામ આપવામાં આવશે!
સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિ અને લિપિનો ઇતિહાસ
સિંધુ ખીણની સંસ્કૃતિ, જે ભારતના પશ્ચિમ ભાગમાં લગભગ 3000 થી 1500 બીસીઈ વચ્ચે વિકસેલી હતી, તેને વિશ્વની સૌથી જૂની સંસ્કૃતિઓમાંની એક માનવામાં આવે છે. ૧૯૨૪માં બ્રિટિશ પુરાતત્વવિદ્ સર જોન હર્બર્ટ માર્શલ દ્વારા આ બાબત સૌપ્રથમ વિશ્વના ધ્યાન પર લાવવામાં આવી હતી. જોકે, પહેલા એવું માનવામાં આવતું હતું કે આ સભ્યતાની લિપિ સંસ્કૃત સાથે સંબંધિત હશે, પરંતુ જોન હર્બર્ટ માર્શલના સંશોધનથી સાબિત થયું કે આ સભ્યતા આર્યો પહેલા પણ અસ્તિત્વમાં હતી અને તે સમયે દ્રવિડ ભાષા પ્રચલિત હતી.
સિંધુ ખીણની લિપિનો દ્રવિડ ભાષાઓ સાથે શું સંબંધ છે?
સિંધુ ખીણની સભ્યતાની લિપિ અને આજની દ્રવિડ ભાષાઓ વચ્ચે એક મોટો સંબંધ જોવા મળ્યો છે. જ્યારે વૈજ્ઞાનિકોએ સિંધુ ખીણની સીલ પર લખેલા પ્રતીકોનો અભ્યાસ કર્યો, ત્યારે તેમને તમિલનાડુમાં જોવા મળતા જૂના પ્રતીકો સાથે 60 ટકા સમાનતા જોવા મળી. આનો અર્થ એ થયો કે બંને વચ્ચે થોડી સમાનતા હોઈ શકે છે, પરંતુ હજુ પણ તે સંપૂર્ણપણે સાબિત થઈ શક્યું નથી કે આ લિપિ કઈ ભાષા સાથે સંબંધિત હતી.
નિષ્ણાતો શું કહે છે?
ઇતિહાસ અને પુરાતત્વના નિષ્ણાતો માને છે કે સિંધુ ખીણની લિપિ અને દ્રવિડિયન લિપિ વચ્ચે કંઈક જોડાણ હોઈ શકે છે. વિલુપ્પુરમ જિલ્લાના કીલવલઈ વિસ્તારમાં મળેલા શિલાલેખોએ આ સિદ્ધાંતને વધુ મજબૂત બનાવ્યો છે. આ શિલાલેખોમાં સિંધુ ખીણની લિપિ અને દ્રવિડિયન લિપિ વચ્ચે સમાનતા સ્પષ્ટપણે દેખાય છે. જોકે, હજુ સુધી એ સ્પષ્ટ નથી કે આ લિપિ જમણેથી ડાબે લખાતી હતી કે ડાબેથી જમણે.
પુરાતત્વવિદો સિંધુ ખીણની લિપિના રહસ્યને ઉકેલવા માટે સંઘર્ષ કરી રહ્યા છે
આ રહસ્યને ઉકેલવા માટે દુનિયાભરના વૈજ્ઞાનિકો, ભાષાશાસ્ત્રીઓ અને પુરાતત્વવિદો અથાક મહેનત કરી રહ્યા છે. આમાંના કેટલાક વૈજ્ઞાનિકો કોમ્પ્યુટર ટેકનોલોજીનો પણ ઉપયોગ કરી રહ્યા છે, જ્યારે કેટલાક જૂના શિલાલેખો અને સીલનો અભ્યાસ કરી રહ્યા છે. અત્યાર સુધી આ અંગે કોઈ નક્કર જવાબ મળ્યો નથી, પરંતુ દરરોજ નવા સંશોધનો થઈ રહ્યા છે. આ જ કારણ છે કે તમિલનાડુ સરકારે આ કાર્યમાં મદદ કરવા માટે 1 મિલિયન ડોલરનું ઇનામ જાહેર કર્યું છે.
