Shiv Navratri 2025: શિવ નવરાત્રી ફક્ત ઉજ્જૈનમાં જ કેમ ઉજવવામાં આવે છે? મહાકાલને વરરાજાની જેમ સજાવવામાં આવે છે, જાણો આ ખાસ પરંપરાનું રહસ્ય
શિવ નવરાત્રી 2025: હિન્દુ ધર્મમાં નવરાત્રીનું વિશેષ મહત્વ છે. નવરાત્રી વર્ષમાં ચાર વખત ઉજવવામાં આવે છે. પરંતુ ઉજ્જૈનમાં આ તહેવાર પાંચ વખત ઉજવવામાં આવે છે. આ તહેવાર ફક્ત ઉજ્જૈનના મહાકાલેશ્વર મંદિરમાં જ ઉજવવામાં આવે છે. જે મહાશિવરાત્રીના નવ દિવસ પહેલા શરૂ થાય છે. આ નવ દિવસો દરમિયાન, ભગવાન મહાકાલને ચંદનની પેસ્ટ અને મહેંદી લગાવવામાં આવે છે.
Shiv Navratri 2025: નવરાત્રી હિન્દુ ધર્મના સૌથી પવિત્ર તહેવારોમાંનો એક છે. હકીકતમાં, ભારતમાં નવરાત્રીનો તહેવાર ચાર વખત ઉજવવામાં આવે છે. પરંતુ ધાર્મિક નગરી ઉજ્જૈનમાં આ તહેવાર પાંચ વખત ઉજવવામાં આવે છે. તમને જણાવી દઈએ કે વિશ્વ પ્રસિદ્ધ મહાકાલ જ્યોતિર્લિંગ ભારતના 12 જ્યોતિર્લિંગોમાંનું એક છે, જે ત્રીજા નંબરે આવે છે. અહીંની પરંપરા અન્ય સ્થળો કરતાં અલગ છે. મહાકાલેશ્વર જ્યોતિર્લિંગ મધ્યપ્રદેશના ઉજ્જૈનમાં શિપ્રા નદીના કિનારે આવેલું છે. અહીં કુંભ મેળાનું પણ આયોજન થાય છે. ૧૨ જ્યોતિર્લિંગોમાં મહાકાલેશ્વર જ્યોતિર્લિંગનું વિશેષ મહત્વ છે. મહાકાલ વિશે એવું કહેવામાં આવે છે કે તે પૃથ્વી પરનું એકમાત્ર માન્ય શિવલિંગ છે. દક્ષિણમુખી હોવાથી તેનું મહત્વ વધુ વધી જાય છે. અહીં શિવરાત્રી નહીં પણ શિવ નવરાત્રી ઉજવવામાં આવે છે, જાણો શું ખાસ છે?
મહાકાલ મંદિરના પૂજારી પંડિત મહેશ શર્માએ જણાવ્યું હતું કે મહાશિવરાત્રી પર્વ અંગે એવી માન્યતા છે કે આ દિવસે શિવના લગ્ન દેવી પાર્વતી સાથે થયા હતા. આ લગ્ન પહેલાનો ઉત્સવ શિવ નવરાત્રી છે. આ ઉત્સવ ફક્ત ઉજ્જૈનના મહાકાલેશ્વર મંદિરમાં જ ઉજવવામાં આવે છે, જે મહાશિવરાત્રીના નવ દિવસ પહેલા શરૂ થાય છે. આ નવ દિવસો દરમિયાન, ભગવાન મહાકાલને ચંદનની પેસ્ટ અને મહેંદી લગાવવામાં આવે છે. આ સાથે, ભગવાન મહાકાલને આકર્ષક આભૂષણોથી શણગારવામાં આવે છે અને નવ દિવસ સુધી તેમની પૂજા, અભિષેક અને વિધિઓ સાથે પૂજા કરવામાં આવે છે.
મહાકાલ વરરાજાનો વેશ ધારણ કરે છે
જેમ લોકો પરિવારમાં લગ્ન ઉજવે છે. તેવી જ રીતે, મહાકાલ નગરીમાં પણ શિવના લગ્ન પર ઉજવણી કરવામાં આવે છે. આ એક પરંપરા છે. અવંતિકા પ્રદેશનું પણ અહીં મહત્વ છે. એટલા માટે અવંતિકા શહેરને ધાર્મિક શહેર પણ કહેવામાં આવે છે. નવ દિવસ સુધી, મહાકાલ પોતાના ભક્તો સમક્ષ વિવિધ સ્વરૂપોમાં દેખાય છે અને છેલ્લા દિવસે, બાબાના સેહરા શણગારવામાં આવે છે અને દુહાળા બનાવવામાં આવે છે.
પાંચ વખત કેમ મનાવાય છે અવંતિકા માં નવરાત્રી
અવંતિકા નગરમાં માતા હરસિદ્ધિનું મંદિર પણ છે, જે 51 શક્તિ પીઠોમાંથી એક છે, તેથી અહીંની માન્યતા વધુ વધે છે, કેમકે અહીં શિવ સાથે શક્તિ પણ વિરાજમાન છે. આ કારણે અહીંનું મહત્વ પણ વધે છે. તેથી અહીં માતાની નવરાત્રીનો તહેવાર પણ વિશાળ ધૂમધામથી મનાવા આવે છે. સાથે સાથે અહીં શિવ નવરાત્રી પણ મનાય છે. અહીં મહાકાલ મંદિરમાં શિવરાત્રી તો ઉજવાય છે, પરંતુ અહીં નવ દિવસની નવરાત્રી મનાવવાની પરંપરા છે, જેને આપણે શિવ નવરાત્રી કહેતા છીએ. આ પરંપરા સમગ્ર દેશમાં ફક્ત ઉજ્જૈનમાં જ મનાવાય છે.
શિવ નવરાત્રીમાં દર્શનનું છે વિશેષ મહત્ત્વ
જે કોઇ ભક્ત આ 9 દિવસના અંતરાલમાં બાબા મહાકાલના દર્શન માટે આવે છે, પૂજન માટે આવે છે અને સાથે સાથે પોતાની અનેક મનોકામનાઓ લઈને આવે છે. ઘણા લોકો શિવરાત્રી પર વ્રત રાખે છે અથવા શિવનો વિશેષ પૂજન કરે છે. જો તેઓ શિવ નવરાત્રીમાં આવીને ભગવાન મહાકાલના દર્શન અને પૂજન કરે તો તે ભક્તને શિવરાત્રીના મહત્વ જેટલું બાબાનું દર્શનનો આશિર્વાદ પ્રાપ્ત થાય છે. આ કારણે અહીં શિવ નવરાત્રી મનાવવાની પરંપરા છે.
