દેશના નવા મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અંગે પીએમ મોદીની અધ્યક્ષતામાં એક બેઠક યોજાઈ હતી. જેમાં કેન્દ્રીય ગૃહમંત્રી અમિત શાહ અને કોંગ્રેસના નેતા અને લોકસભામાં વિરોધ પક્ષના નેતા રાહુલ ગાંધીએ ભાગ લીધો છે. તમને જણાવી દઈએ કે વર્તમાન મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર રાજીવ કુમારનો કાર્યકાળ આવતીકાલે (18 ફેબ્રુઆરી) સમાપ્ત થઈ રહ્યો છે. એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે સીઈસી રાજીવ કુમાર પછી, સૌથી વરિષ્ઠ ચૂંટણી કમિશનર જ્ઞાનેશ કુમારને આગામી મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર બનાવવામાં આવી શકે છે.
નવા મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનરની પસંદગી કેવી રીતે થાય છે?
અત્યાર સુધી ફક્ત સૌથી વરિષ્ઠ ચૂંટણી કમિશનરને જ મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર તરીકે બઢતી આપવામાં આવતી હતી. જોકે, ગયા વર્ષે મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને ચૂંટણી કમિશનરોની નિમણૂકો પર એક નવો કાયદો અમલમાં આવ્યો. આ અંતર્ગત, એક સર્ચ કમિટીએ આ પદો પર નિમણૂક માટે પાંચ સચિવ સ્તરના અધિકારીઓના નામ શોર્ટલિસ્ટ કર્યા હતા જેથી વડા પ્રધાનની આગેવાની હેઠળની સમિતિ તેમના પર વિચાર કરી શકે. પ્રધાનમંત્રી, લોકસભામાં વિરોધ પક્ષના નેતા અને પ્રધાનમંત્રી દ્વારા નામાંકિત કેબિનેટ મંત્રી નામને મંજૂરી આપે છે. આ પછી રાષ્ટ્રપતિ નવા મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનરની નિમણૂક કરશે.
સીઈસીની પસંદગી અંગેની બેઠક અંગે કોંગ્રેસની પ્રેસ કોન્ફરન્સ
આ અંગે કોંગ્રેસ દ્વારા એક પ્રેસ કોન્ફરન્સ યોજાઈ હતી, જેને કોંગ્રેસના નેતાઓ અભિષેક મનુ સિંઘવી અને અજય માકને સંબોધિત કરી હતી. આ દરમિયાન કોંગ્રેસના નેતાઓએ જણાવ્યું કે આજે મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનરની ચૂંટણી સંબંધિત એક બેઠક યોજાઈ હતી. સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું હતું કે આ મામલાની સુનાવણી 19 ફેબ્રુઆરીએ કરવામાં આવશે અને સમિતિનું બંધારણ કેવું હોવું જોઈએ તે અંગે નિર્ણય આપવામાં આવશે. આવી સ્થિતિમાં, આજની બેઠક મુલતવી રાખવી જોઈતી હતી. કોંગ્રેસના નેતા અભિષેક સિંઘવીએ કહ્યું કે ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશને પસંદગી સમિતિમાંથી દૂર કરીને સરકારે સ્પષ્ટ કરી દીધું છે કે તે ચૂંટણી પંચ પર નિયંત્રણ ઇચ્છે છે, તેની વિશ્વસનીયતા જાળવી રાખવા નહીં.
आज चीफ इलेक्शन कमिश्नर (CEC) के चुनाव से जुड़ी बैठक हुई।
सुप्रीम कोर्ट ने कहा था कि 19 फरवरी को इस विषय में सुनवाई होगी और फैसला सुनाया जाएगा कि कमेटी का कांस्टीट्यूशन किस तरीके का होना चाहिए।
ऐसे में आज की बैठक को Postpone करना चाहिए था।
: कांग्रेस कोषाध्यक्ष श्री… pic.twitter.com/qLMW03ObYf
— Congress (@INCIndia) February 17, 2025
કોંગ્રેસે કેન્દ્ર સરકાર પર આરોપ લગાવ્યો
આ દરમિયાન કોંગ્રેસના નેતા અભિષેક મનુ સિંઘવીએ કહ્યું કે મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનરની પસંદગી માટે 2023 માં એક કાયદો આવ્યો. મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને અન્ય ચૂંટણી કમિશનર અધિનિયમ. આ મુજબ વડા પ્રધાન, ગૃહ પ્રધાન અને વિપક્ષના નેતાની સમિતિ મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનરની પસંદગી કરે છે, પરંતુ તેમાં ઘણી બંધારણીય અને કાનૂની સમસ્યાઓ છે. આ સમસ્યાઓ સુપ્રીમ કોર્ટ સમક્ષ ઉઠાવવામાં આવી હતી અને સુપ્રીમ કોર્ટે 2 માર્ચ 2023 ના રોજ ચૂકાદો આપ્યો હતો.
मुख्य चुनाव आयुक्त के चयन के लिए 2023 में एक एक्ट आया- The Chief Election Commissioner And Other Election Commissioners Act
इसके अनुसार- प्रधानमंत्री, गृहमंत्री और नेता विपक्ष की समिति मुख्य चुनाव आयुक्त का चयन करती है, लेकिन उसमें बहुत सारी संवैधानिक और कानूनी समस्याएं हैं।… pic.twitter.com/g1A8MbzFlx
— Congress (@INCIndia) February 17, 2025
તેમણે કહ્યું કે આ ચૂકાદામાં સુપ્રીમ કોર્ટે કહ્યું કે લોકશાહી અને તેની નિષ્પક્ષતા માટે, વડા પ્રધાન, ભારતના મુખ્ય ન્યાયાધીશ (CJI) અને વિરોધ પક્ષના નેતા CEC અને EC પસંદગી સમિતિમાં હોવા જોઈએ. પરંતુ આ ચૂકાદાની ભાવના અને હેતુને સમજ્યા વિના, મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર અને અન્ય ચૂંટણી કમિશનર અધિનિયમ ઉતાવળમાં લાવવામાં આવ્યો. આ નવો કાયદો સુપ્રીમ કોર્ટના ચૂકાદાનો સીધો વિરોધાભાસ કરે છે જેમાં કારોબારી તંત્રને મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર (CEC) ની સંપૂર્ણ પસંદગી કરવાની મંજૂરી આપવામાં આવી હતી.
