GK દેશના ક્યા રાજ્યમાં લોકો કરે છે સૌથી વધુ કામ? દિલ્હી નંબર વન, યુપીમાં લિંગનો ભેદભાવ, ગુજરાતની સ્થિતિ શું?
GK જો તમને લાગે કે તમે આખો દિવસ કામમાં વ્યસ્ત છો, અને તમે દિલ્હીમાં રહો છો, તો તમે બિલકુલ સાચા છો. આંકડા અને કાર્યક્રમ અમલીકરણ મંત્રાલય (MoSPI) દ્વારા બહાર પાડવામાં આવેલા નવા સમય ઉપયોગ સર્વેક્ષણ અહેવાલ મુજબ, દિલ્હીના લોકો સમગ્ર દેશમાં નોકરી અથવા કાર્ય સંબંધિત પ્રવૃત્તિઓમાં સૌથી વધુ સમય વિતાવે છે.
આ અહેવાલ મુજબ, ભારતમાં એક વ્યક્તિ સરેરાશ રોજ 455 મિનિટ (લગભગ 7.5 કલાક) કામ સંબંધિત પ્રવૃત્તિઓમાં વિતાવે છે, જ્યારે દિલ્હીમાં આ સમય વધીને 571 મિનિટ એટલે કે લગભગ 9.5 કલાક થાય છે. આમાં ઓફિસ આવવા-જવામાં વિતાવેલો સમય પણ સામેલ છે.
અન્ય રાજ્યોમાં શું પરિસ્થિતિ છે?
દિલ્હી પછી, હરિયાણા બીજા સ્થાને છે જ્યાં સરેરાશ વ્યક્તિ 493 મિનિટ (લગભગ 8.2 કલાક) કામ કરે છે. તમિલનાડુમાં આ સમય 484 મિનિટ એટલે કે લગભગ 8 કલાક છે. જ્યારે ઓડિશા, બિહાર, મધ્યપ્રદેશ અને રાજસ્થાન જેવા રાજ્યોમાં લોકો સરેરાશ સાત કલાક કામ પર વિતાવે છે.રિપોર્ટ કહે છે કે ગુજરાતના લોકો સરેરાશ 6થી 7 કલાક જ કામં કરવા ટેવાયેલા છે. કેટલાક શહેરોમાં આ સ્થિતિ ખૂબ જ ઓછી અંકાય છે જ્યારે ગામડાના લોકો ખેતરોમાં રોજના 8-10 ક્લાક કામ કરે છે. 
લિંગ અસમાનતાનું ચિત્ર
આ અહેવાલનો એક મહત્વપૂર્ણ પાસું લિંગ અસમાનતા સંબંધિત છે. પુરુષો અને સ્ત્રીઓ વચ્ચે કામના કલાકોમાં સૌથી વધુ તફાવત ઉત્તર પ્રદેશમાં જોવા મળ્યો, જ્યાં સ્ત્રીઓ પુરુષો કરતાં 72 ટકા ઓછો સમય કામ પર વિતાવે છે. આ પછી બિહાર આવે છે, જ્યાં આ તફાવત 71.6 ટકા છે.
દિલ્હી અને કેરળમાં આ તફાવત પ્રમાણમાં ઓછો છે. અહીં પુરુષો અને સ્ત્રીઓના કામકાજના સમયમાં માત્ર 22 ટકાનો તફાવત છે. ગોવા શ્રેષ્ઠ પ્રદર્શન કરનાર રાજ્ય હતું, જ્યાં તફાવત ફક્ત 8 ટકા જોવા મળ્યો.
ગ્રામીણ અને શહેરી ભારત વચ્ચેનો તફાવત
ગ્રામીણ ભારતમાં, 15 થી 59 વર્ષની વયની વ્યક્તિ કામ સંબંધિત પ્રવૃત્તિઓમાં સરેરાશ 424 મિનિટ વિતાવે છે, જ્યારે શહેરી વિસ્તારોમાં આ સમય વધીને 494 મિનિટ થાય છે. આનાથી સ્પષ્ટ થાય છે કે શહેરી ભારતમાં કાર્યભાર પ્રમાણમાં વધારે છે.
આ અહેવાલ માત્ર કામના કલાકોની સ્થિતિને જ પ્રતિબિંબિત કરતું નથી, પરંતુ એ પણ દર્શાવે છે કે ભારતમાં લિંગ અસમાનતા હજુ પણ એક મોટો પડકાર છે.જ્યારે દિલ્હી જેવા મેટ્રો શહેરોમાં વધુ પડતું કામનું ભારણ કાર્ય-જીવન સંતુલનને અસર કરી શકે છે, જેના પર ગંભીર ધ્યાન આપવાની જરૂર છે.
