Hanuman jayanti 2025: મંગળવારના દિવસે પવનપુત્ર પર લાલ ચોળો કેમ ચઢાય છે? જાણો રહસ્ય, કથા અને મંત્ર
હનુમાન જયંતિ 2025: ઘણા લોકો એ રહસ્યથી અજાણ છે કે પવનપુત્રને સિંદૂર કેમ ચઢાવવામાં આવે છે. અંજનીના દીકરાને લાલ સિંદૂર કેમ ગમે છે? તેઓ સંપૂર્ણપણે લાલ અને ખુશ કેમ થઈ જાય છે? તો ચાલો જાણીએ કે હનુમાનજીને લાલ સિંદૂર કેમ ગમે છે.
Hanuman jayanti 2025: હિન્દુ ધર્મમાં મંગળવાર હનુમાનજીને સમર્પિત છે. આ દિવસ હનુમાનજીની પૂજા કરવાનો છે. આ દિવસ તેને ખુશ કરવાનો અને તેની મનપસંદ વસ્તુઓ તેને અર્પણ કરવાનો છે. આ દિવસે ભગવાન હનુમાનને સિંદૂર ચઢાવવામાં આવે છે. લોકો પોતાની મનોકામના પૂર્ણ થયા પછી ભગવાન હનુમાનને ચોલા ચઢાવે છે. પણ શું તમે જાણો છો કે આવું શા માટે કરવામાં આવે છે? જો નહીં, તો ચાલો તમને જણાવીએ.
હનુમાનજી શારીરિક, માનસિક અને આધ્યાત્મિક શક્તિના મૂર્ત સ્વરૂપ છે, જ્યારે મંગળ દેવતાઓનો સેનાપતિ છે, તે સ્વભાવે ઉગ્ર છે. ધાર્મિક ગ્રંથોમાં, લાલ રંગને રજોગુણના પ્રતીક તરીકે સ્વીકારવામાં આવ્યો છે, તેથી બજરંગ બલી લાલ રંગનું પ્રતીક છે, જે રજોગુણ શક્તિનું કેન્દ્ર છે. હનુમાનજી શક્તિનું જગત છે. સિંદૂર લાલ રંગ અને સીસાને ભેળવીને બનાવવામાં આવે છે. લાલ રંગ શક્તિનું પ્રતીક છે, સીસું શક્તિનું કેન્દ્ર છે, તેથી બંનેને ભેળવીને બનાવેલ સિંદૂર સૌથી શક્તિશાળી દેવતા એટલે કે બજરંગ બલિને અર્પણ કરવામાં આવે છે. મંગળવારે હનુમાન લાલાને સિંદૂર ચઢાવવાની પરંપરા છે.
બજરંગ બલીને સિંદૂર ચઢાવવાની પ્રચલિત કથા
આપ્રતિને પાછળ એક પ્રખ્યાત કથા છે. એક વખત હનુમાનજીને ભગવાન શ્રીરામની શ્રીસીતામાતાની માંગમાં સિંદૂર લગાવતી જોઈને આશ્ચર્યમાં મુકાઈને પૂછ્યું, “માતાજી, તમે આ લાલ પદાર્થ તમારા મસ્તક પર કેમ લગાવાય છે? એનું શું કારણ છે?”
સીતાજી હનુમાનજીની આ સીધી-સાદી વાત સાંભળીને ખૂબ જ ખુશ થઈ અને ખુશીથી કહ્યું, “પુત્ર! હું મારા સ્વામી શ્રીરામની લાંબી આયુષ્ય અને સ્વસ્થ જીવન માટે આ સિંદૂર મારી માંગમાં લગાવું છું. આથી તેમના જીવનમાં સદાકાળ સજીવતા અને સુખમયતા રહે.”
આ જવાબ સાંભળી હનુમાનજી ગહન વિચારમાં પડે. તેમણે વિચાર્યું કે “જ્યારે આ નાની-મોટી માત્રા એટલા મોટા સ્વામી શ્રીરામ માટે લાભદાયક છે, તો જો હું આ સિંદૂરને પોતાના સંપૂર્ણ શરીર પર લગાવું તો મારા સ્વામી શ્રીરામ અનંતકાળ સુધી અમર થઈ જશે.”
આ સીધો અને ભરોસાપાત્ર વિચાર કરીને, હનુમાનજી પોતાના સમગ્ર શરીર પર સિંદૂર રગડીને શ્રીરામજીની સામે ગયા. તેઓએ આ વિચિત્ર રૂપ જોયું તો ભગવાન શ્રીરામ ખૂબ પ્રસન્ન થયા અને હનુમાનજીના આ શ્રદ્ધા અને ભાવનાના કારણે તેઓ ખૂબ દ્રાવિત થઈ ગયા.
હનુમાનજીને માતા સીતાના વચનોમાં ઊંડો વિશ્વાસ મળ્યો અને આ સાથે, તે દિવસથી બજરંગ બલીને સિંદૂર ચઢાવવાની પરંપરા શરૂ થઈ. આ પરંપરા આજે સુધી દરેક હનુમાન ભક્ત દ્વારા અનુસરાઈ રહી છે.
સિન્દૂર ચઢાવવાનો એક એવું શ્રદ્ધાપૂર્વક આદેશ છે જે હનુમાનજીની શક્તિ, ભક્તિ અને પ્રેમનો પ્રતીક છે.
માતા સીતાએ હનુમાનજીને સિંદૂર કેમ લગાવ્યો?
આ વિષયમાં એક બીજી પ્રચલિત કથા છે. જ્યારે લંકાવિજય બાદ ભગવાન શ્રીરામ, સીતામાતા સાથે અયોધ્યા પરત ફરી આવ્યા, ત્યારે વાનર સેનાને વિદાય આપવામાં આવી. માતા સીતાએ તેમના ગળેથી અમૂલ્ય માલા ઉતારીને હનુમાનજીને ભેટમાં આપી. પરંતુ હનુમાનજી એ માલા પ્રાપ્ત કરીને કોઈ વિશેષ આનંદ વ્યક્ત કર્યો નહોતો, કેમ કે તે માલામાં ભગવાન શ્રીરામના નામનો કોઈ મનકા ન હતો.
આને જોઈને સીતામાતાએ વિચાર કર્યો અને તેમના માથામાં લાગેલા સિંદૂરને હનુમાનજીની લલાટ પર લગાવી દીધો. તે સમયે સીતામાતાએ જણાવ્યું, “આ સિંદૂરથી વધારે મહત્વપૂર્ણ કોઈ વસ્તુ મારા પાસે નથી.”
આ ઘટનાઓ પછી હનુમાનજીને સિંદૂર ચઢાવવાનું પરંપરા શરૂ થઈ અને આજે પણ હનુમાનજીના મંદિરોમાં આ પરંપરા ચાલુ છે.
સિંદૂર ચઢાવવાથી ભકતો પર વરસે છે કૃપા
હનુમાનજી શક્તિ, બુદ્ધિ અને વિદ્યા આપે છે. સિંદૂર તેમને અત્યંત પ્રિય છે. જે ભક્ત સચ્ચા દિલથી હનુમાનજીને સિંદૂર ચઢાવે છે, બજરંગ બલિ તેમના દરેક મનોઇચ્છાઓને પૂર્ણ કરી દેછે. સિંદૂર સુખ અને શક્તિનું પ્રતીક છે, જેની ઉપાસના માત્રે એક શારીરિક રીતે નબળા ભક્તમાં પણ ઊર્જાનું સંચાર થાય છે.
હનુમાનજીની પ્રતિમા પર સિંદૂર ચઢાવતી વખતે આ મંત્રનો જાપ જરૂર કરો
સિન્દૂરણં રક્તવર્ણં ચ સિન્દૂરતીલકપ્રિયે।
ભક્તયાં દત્તં મયા દેવ સિન્દૂરેં પ્રતિગ્રહ્યતામ્।।
આ ઉપાયને અનુસરવાથી પવનપુત્ર તમારા તમામ કષ્ટો દૂર કરે છે અને તમારા જીવનમાં સકારાત્મક ઊર્જાનો સંચાર કરે છે.
