Caste Census જાતિ વસ્તી ગણતરી પર મોદી સરકારનો મોટો નિર્ણય, કોંગ્રેસે કર્યું સ્વાગત: નિર્ણય મોડો પણ આવકારદાયક
Caste Census મોદી સરકારે આગામી વસ્તી ગણતરીમાં જાતિ આધારિત ગણતરીનો સમાવેશ કરવાનો મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય લીધો છે. આ પગલાંની રાજકીય વિમર્શમાં તાત્કાલિક અસર જોવા મળી છે, ખાસ કરીને કોંગ્રેસ પક્ષ તરફથી. કોંગ્રેસના વરિષ્ઠ નેતા જયરામ રમેશે જણાવ્યું કે આ નિર્ણય “મોડું તો છે, પણ જરૂરિયાતભર્યું છે” અને “ક્યારેય ન થાય તેના કરતાં મોડું સારું”.
કેન્દ્રીય મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે કહ્યું કે રાજકીય બાબતોની કેબિનેટ સમિતિએ વસ્તી ગણતરીમાં જાતિગત તથ્યોને સમાવિષ્ટ કરવાનો નિર્ણય લીધો છે. તેમણે સ્પષ્ટ કર્યું કે કેટલીક રાજ્ય સરકારોએ સર્વેના નામે જાતિગત ગણતરીના પ્રયાસો કર્યા છે, પરંતુ હવે આ પ્રક્રિયા કેન્દ્ર સરકારના અધિકારક્ષેત્ર હેઠળ પારદર્શક રીતે હાથ ધરાશે.
આ અંગે કોંગ્રેસના મહાસચિવ જયરામ રમેશે 9 એપ્રિલ 2025ના રોજ અમદાવાદમાં થયેલા કોંગ્રેસ અધિવેશનનો ઉલ્લેખ કર્યો. તેમણે ‘X’ પર Congressના ઠરાવનો ઉલ્લેખ કરતા લખ્યું, “સામાજિક ન્યાયની હકિકત સમજીને જાતિગત વસ્તી ગણતરી હવે દેશની આવશ્યકતા બની ગઈ છે. 9 એપ્રિલના ઠરાવમાં અમે પહેલેથી જ આ મુદ્દો ઉઠાવ્યો હતો. હવે જો કેન્દ્ર સરકારે તે અપનાવ્યો છે તો આવકાર્ય છે.”
કોંગ્રેસ પાર્ટી લાંબા સમયથી એવો દાવો કરતી આવી છે કે જાતિગત વસ્તી ગણતરીથી પછાત, દલિત અને વંચિત વર્ગોની વાસ્તવિક સ્થિતિ પ્રકાશમાં આવશે, જેના આધારે આરક્ષણ અને વિકાસની નીતિઓ વધુ ન્યાયી રીતે ઘડી શકાય. જયરામ રમેશે જણાવ્યું કે “સામાજિક ન્યાયનો આધાર માત્ર આંકડાઓથી જ મજબૂત થાય છે.”
હવે જો કે કેન્દ્ર સરકારે જાતિગત વસ્તી ગણતરી કરવાનો નિર્ણય લીધો છે, ત્યારે ચર્ચા એ છે કે આ પ્રક્રિયા કઈ રીતે હાથ ધરાશે, તેના ધોરણ શું હશે અને શું આ સમગ્ર પ્રક્રિયા સુપ્રીમ કોર્ટની દેખરેખ હેઠળ થશે કે નહીં – એ રાજકીય અને નીતિગત ચર્ચાનો વિષય બનશે.