Kashmir Apple Pesticides Linked to Cancer: કાશ્મીરમાં સફરજનના બગીચા બન્યા કેન્સરનું કારણ, ઝેરી જંતુનાશકોનું વધતું જોખમ
Kashmir Apple Pesticides Linked to Cancer: કાશ્મીર ઘાટી તેની સુંદરતા અને સફરજનના બગીચાઓ માટે જગવિખ્યાત છે. અહીંનું સફરજન ઘણા સમયથી ઘાટીના ગૌરવ અને અર્થતંત્રની મજબૂત કડી રહ્યું છે. પરંતુ હવે એ જ સફરજન, ઘાટીના રહેવાસીઓ માટે ગંભીર આરોગ્યસંકટનું કારણ બની રહ્યું છે. તાજેતરના સંશોધન અનુસાર, આ બગીચાઓમાં વ્યાપક પ્રમાણમાં વપરાતા ઝેરી જંતુનાશકો કાશ્મીરના સ્થાનિક લોકોમાં કેન્સરનું મુખ્ય કારણ બનતા જણાયાં છે.
જોખમમાં માનવ આરોગ્ય
વૈજ્ઞાનિક પુરાવાઓ દર્શાવે છે કે ઘાટીમાં ભારે પ્રમાણમાં ઝેરી જંતુનાશકોનો ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે. આ જંતુનાશકો ન માત્ર માળીઓ અને ખેડૂતોએ સંસર્ગમાં આવે છે, પણ હવામાં તથા જમીનમાં રહેલા અંશો પણ સામાન્ય નાગરિકોને અસર કરે છે. સ્થાનિક લોકોનું માનવું છે કે સફરજનના વધતા ઉત્પાદન સાથે કેન્સરના કેસોમાં પણ નોંધપાત્ર વધારો થયો છે.
ભયજનક તારણો
ઈન્ડિયન જર્નલ ઓફ ઓક્યુપેશનલ એન્ડ એન્વાયર્નમેન્ટલ મેડિસિનમાં પ્રકાશિત અભ્યાસ મુજબ, 2010માં કાશ્મીરના પ્લાન્ટેશન વિસ્તારોમાં મગજના ટ્યુમરના 90 ટકા દર્દીઓ એવા લોકો હતા જેમણે જંતુનાશકોનો સીધો સંપર્ક અનુભવ્યો હતો. ખાસ કરીને અનંતનાગ, બડગામ, બારામુલ્લા, કુલગામ અને શોપિયાનાં વિસ્તારોમાં આ કેસો વધુ જોવા મળ્યા છે.
ખતરનાક જંતુનાશકો
મેનકોઝેબ, કેપ્ટન અને ક્લોરપાયરીફોસ જેવા જંતુનાશકોનો મોટા પાયે ઉપયોગ થતો જોવા મળે છે. ખાસ કરીને મેનકોઝેબ, જેને યુરોપિયન યુનિયન દ્વારા કેન્સરજનક હોવાનું જણાવીને પ્રતિબંધિત કરવામાં આવ્યું છે, તે કાશ્મીરમાં હજુ પણ દળતંત્ર વગર વપરાય છે. આ જંતુનાશકો ફળની ગુણવત્તા પર પણ નકારાત્મક અસર કરે છે અને ખેતપેદાશના લાંબા ગાળાના ટકાઉપણાને જોખમમાં મૂકે છે.
વાર્ષિક નુકસાન અને નુકશાનકારક છંટકાવ
અંદાજે દર વર્ષે 3,400 મેટ્રિક ટન મેનકોઝેબ, 4,350 મેટ્રિક ટન કેપ્ટન અને 3,186 મેટ્રિક ટન ક્લોરપાયરીફોસનો છંટકાવ કાશ્મીરના સફરજન બગીચાઓમાં થાય છે. આ માત્ર પર્યાવરણ માટે નહીં પણ માનવ સ્વાસ્થ્ય માટે પણ અત્યંત ગંભીર સંકેત છે.
માર્ગ શોધવાની જરૂર
કૃષિમાં કેમીકલ્સના વધતા ઉપયોગ સામે તાત્કાલિક પગલાં લેવાની જરૂર છે. સરકાર અને ખેતીવાડી વિભાગે સુરક્ષિત વિકલ્પો પર કામ કરવું અને ખેડૂતોને જંતુનાશકના જ્ઞાનપૂર્ણ ઉપયોગ માટે માર્ગદર્શન આપવું જરૂરી બની ગયું છે, જેથી ઘાટીનું આરોગ્ય અને કુદરતી સંતુલન બચી શકે.
