Cow Diseases in Summer: ઉનાળામાં ગાયની યોગ્ય સંભાળ કેમ રાખવી? જાણો સામાન્ય રોગો, લક્ષણો અને સારવારના ઉપાયો
Cow Diseases in Summer: ભારતમાં ગાય પાળવું સમૃદ્ધ પરંપરા સાથે જોડાયેલું છે. પૂર્વ સમયમાં શહેરી અને ગ્રામ્ય બંને વિસ્તારોમાં ગાયોને ઘરે રાખવામાં આવતી હતી, પરંતુ આજના ઝડપી શહેરીકરણ અને જીવનશૈલીમાં ફેરફારને કારણે હવે ગાયના પશુપાલનનો કેન્દ્રબિંદુ ગ્રામ્ય વિસ્તારો સુધી સીમિત રહ્યો છે. ઉનાળાની ઋતુમાં ગાયની સંભાળ વધુ પડકારજનક બની જાય છે, કારણ કે ઉંચા તાપમાને કારણે અનેક પ્રકારના રોગો વધુ ઝડપથી ફેલાય છે.
અહીં આપણે ઉનાળામાં ગાયોમાં જોવા મળતા કેટલાક સામાન્ય રોગો, તેમના લક્ષણો અને સારવારના ઉપાયો વિશે માહિતી આપી રહ્યા છીએ:
1. માસ્ટાઇટિસ (આંચળમાં ઇન્ફેક્શન)
માસ્ટાઇટિસ એ ગાયના આંચળનો રોગ છે જેમાં આંચળમાં સોજો આવે છે અને દૂધમાં ગાંઠ કે ગોળીઓ જોવા મળે છે. આ રોગ સમયે ઓળખવા માટે નિયમિત રીતે દૂધની ચકાસણી કરવી જરૂરી છે. એન્ટિબાયોટિક દવાઓથી તેની સારવાર શક્ય છે.
2. ડિપ્થેરિયા તાવ
આ રોગમાં ગાયને શ્વાસ લેવામાં તકલીફ થાય છે અને ગળામાં સોજો આવતો હોય છે. તેનો ઉપચાર સમયસર એન્ટિબાયોટિક દવાઓ અને ઇન્જેક્શનો દ્વારા થઈ શકે છે. બચાવ માટે વારંવાર રસી અપાવવી ખૂબ મહત્વપૂર્ણ છે.
3. મિલ્ક ફીવર
આ રોગ પ્રસૂતિ પછી જોવા મળે છે, જેમાં ગાયનું તાપમાન ઘટી જાય છે અને તે ગંભીર રૂપ લઈ શકે છે. ખોરાકમાં કેલ્શિયમ યુક્ત ચીજવસ્તુઓનો સમાવેશ તથા પૂરક પૌષ્ટિક તત્ત્વ આપવાથી તેનું નિયંત્રણ થઈ શકે છે.
4. લંગડા તાવ
જો ગાયને વધુ તાવ આવે અને તે લંગડાતા ચાલતી હોય તો તે લંગડા તાવનું લક્ષણ છે. આ રોગ ખુબજ ચેપી હોય છે, એટલે એવી ગાયને અલગ રાખવી જોઈએ. સમયસર રસી અપાવવી અને પશુચિકિત્સકની સલાહ લેવી જરૂરી છે.
અંતિમ સલાહ
- ગાયના તાપમાન અને આરોગ્ય પર નિયમિત નજર રાખવી.
- સમયસર રસીકરણ કરાવવું.
- સ્વચ્છ અને ઠંડુ પાણી સતત ઉપલબ્ધ કરાવવું.
- ઘાસ અને ચારો તાજો અને પોષક હોય એ ધ્યાન રાખવું.
ઉનાળાની ઋતુમાં થોડું ધ્યાન અને યોગ્ય માહિતી ધરાવશો તો ગાયોને રોગોથી દૂર રાખી શકશો અને તેમનું આરોગ્ય જાળવી શકશો.
