Cyber Crime Pg Diploma : સૌરાષ્ટ્ર યુનિવર્સિટીમાં નવા સત્રથી હ્યુમન રાઈટ્સ અને સાયબર સિક્યુરિટીમાં PG ડિપ્લોમા
Cyber Crime Pg Diploma : સૌરાષ્ટ્ર યુનિવર્સિટીમાં વર્ષ 2025-26ના નવા શૈક્ષણિક સત્રથી માનવ અધિકાર અને આંતરરાષ્ટ્રીય માનવીય કાયદા ભવન દ્વારા “પોસ્ટ ગ્રેજ્યુએશન ડિપ્લોમા ઇન હ્યુમન રાઇટ્સ એન્ડ સાઇબર સિક્યુરિટી લો” નામક અભ્યાસક્રમ શરૂ કરવામાં આવી રહ્યો છે. અભ્યાસક્રમના માધ્યમથી વિદ્યાર્થીઓ ડિજિટલ એરેસ્ટ, હનીટ્રેપ, ઓનલાઈન બેન્કિંગ અને મોબાઇલ એપ્સ દ્વારા થતા છેતરપિંડી સહિત વિવિધ સાયબર ગુનાઓ પર સંશોધન કરશે.
આ કોર્સ હેઠળ વિદ્યાર્થીઓને સાયબર ગુનાઓની રીતો, મનોવિજ્ઞાનિક પ્રભાવ, ટેક્નિક્સ, અને સોશિયલ મીડિયા દ્વારા થતા ફ્રોડ વિશે વિસ્તૃત અભ્યાસ કરાવવામાં આવશે. સાથે જ તેમને કોમ્પ્યુટર અને લેપટોપ પર થનારા વાયરસ એટેક, સંબંધિત કાયદાઓ અને સુરક્ષાના પગલાં વિશે પણ માહિતગાર કરવામાં આવશે.
પાછળનો ઇતિહાસ અને પહેલ
કોર્સ શરૂ કરવાની વિચારણા ગત વર્ષે થઈ હતી. ભવનના અધ્યક્ષ ડો. ભગીરથસિંહ માંજરીયાએ જણાવ્યું કે, તેમની સાયબર ક્લબ અંતર્ગત નિયુક્તિ બાદ તેમને સાયબર પોલીસ સાથે મળવાનું થઈ રહેલું, જેના પરિણામે વધતી ઘટનાઓને લઈને કોર્સ અંગે વિચારણા કરવામાં આવી હતી. કુલપતિ ડો. ઉત્પલ જોશી દ્વારા હવે તેની મંજુરી આપવામાં આવી છે.
અભ્યાસક્રમની રચના
આ પિ.જી. ડિપ્લોમા કોર્સ એક વર્ષની સમયમર્યાદાવાળો છે જેમાં બે સેમેસ્ટર રહેશે. પહેલા સેમેસ્ટરમાં બે વિષયો હશે:
Concept and Development of Human Rights
Crimes in Cyberspace: A Threat to National Security
બીજા સેમેસ્ટરમાં વિદ્યાર્થીઓએ ડિઝર્ટેશન રિસર્ચ રાઈટિંગ (લઘુશોધ નિબંધ) તૈયાર કરવો પડશે. સંશોધનમાં વિદ્યાર્થીઓ પ્રશ્નાવલીઓ દ્વારા લોકોના અભિપ્રાયો એકત્ર કરીને ડેટાનું વિશ્લેષણ કરશે, અને કયા પ્રકારના ગુનાઓ કેવી રીતે અટકાવી શકાય તેનું માર્ગદર્શન કરશે.
પોલીસ વિભાગ સાથે સહયોગ
સાયબર ક્રાઈમમાં અનુભવ ધરાવતા અધિકારીઓને એક્સપર્ટ લેકચર માટે આમંત્રિત કરવામાં આવશે. ઉપરાંત વિદ્યાર્થીઓને સાયબર પોલીસ મથકની મુલાકાત પણ અપાશે જેથી તેઓ પ્રાયોગિક જાણકારી મેળવી શકે. આ અભ્યાસક્રમના પરિણામરૂપે મળતા ડેટા અને તારણો પોલીસ વિભાગ માટે ઉપયોગી સાબિત થશે.
પ્રવેશ અને ફી માળખું
કોર્સના પ્રથમ તબક્કામાં 15 વિદ્યાર્થીઓને પ્રવેશ અપાશે અને વાર્ષિક ફી રૂ. 12,000 રહેશે. પ્રવેશ માટે GCAS (ગુજરાત કોમન એડમિશન સર્વિસ) દ્વારા અરજી કરવી પડશે. 75 ટકા હાજરી ફરજિયાત રહેશે.
ક્રેડિટ અને માર્કિંગ પદ્ધતિ:
Concept and Development of Human Rights – 6 ક્રેડિટ (100 માર્ક્સ, 90 કલાક)
Crimes in Cyberspace – 6 ક્રેડિટ (100 માર્ક્સ, 90 કલાક)
Dissertation Research – 9 ક્રેડિટ (150 માર્ક્સ, 135 કલાક)
Viva & Presentation – 3 ક્રેડિટ (50 માર્ક્સ, 45 કલાક)
કુલ: 24 ક્રેડિટ, 400 માર્ક્સ, 360 કલાક
આ અભ્યાસક્રમના માધ્યમથી વિદ્યાર્થીઓ માત્ર સૈદ્ધાંતિક જ નહીં પરંતુ વ્યવહારિક દૃષ્ટિએ પણ સશક્ત બનશે અને ડિજિટલ યુગમાં માનવ અધિકારોના રક્ષણ માટે મહત્વપૂર્ણ યોગદાન આપી શકશે.
