CERNના વૈજ્ઞાનિકોએ સીસામાંથી સોનામાં રૂપાંતરણ કર્યું: એક વૈજ્ઞાનિક સિદ્ધિ
CERNના ALICE પ્રયોગ દ્વારા સીસાના અણુઓમાંથી સોનાના અણુઓનું નિર્માણ
CERN યુરોપિયન ઓર્ગેનાઈઝેશન ફોર ન્યુક્લિયર રિસર્ચ (CERN) ના વૈજ્ઞાનિકોએ લાર્જ હેડ્રોન કોલાઈડર (LHC) નો ઉપયોગ કરીને સીસાના અણુઓને સોનાના અણુઓમાં રૂપાંતરિત કરવાની વૈજ્ઞાનિક સિદ્ધિ હાંસલ કરી છે. આ પ્રયોગ ALICE (A Large Ion Collider Experiment) પ્રોજેક્ટ હેઠળ કરવામાં આવ્યો હતો, જેનું મુખ્ય ઉદ્દેશ્ય બ્રહ્માંડની શરૂઆતની પરિસ્થિતિઓને સમજવું છે.
પ્રયોગની પ્રક્રિયા:
LHCમાં, સીસાના અણુઓને 99.999993% પ્રકાશની ગતિએ દોડાવવામાં આવ્યા હતા. આ અણુઓ એકબીજા સાથે નજીકથી ટક્કર કર્યા, પરંતુ સીધી ટક્કર કર્યા વગર. આ ‘નિયર-મિસ’ અથડામણો દરમિયાન, સીસાના અણુઓના ન્યુક્લિયસમાંથી ત્રણ પ્રોટોન દૂર થઈને સોનાના ન્યુક્લિયસનું નિર્માણ થયું. આ પ્રક્રિયાને “ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક ડિસોસિએશન” કહેવામાં આવે છે. ALICE ડિટેક્ટર દ્વારા આ સોનાના અણુઓનું નિરીક્ષણ અને વિશ્લેષણ કરવામાં આવ્યું.
પરિણામ અને મહત્વ:
આ પ્રયોગ દરમિયાન, લગભગ 86 બિલિયન સોનાના અણુઓનું નિર્માણ થયું, જેનું કુલ વજન માત્ર 29 પિકોગ્રામ હતું. આ સોનાના અણુઓ માત્ર થોડી ક્ષણો માટે અસ્તિત્વમાં રહ્યા, પરંતુ આ સિદ્ધિ વૈજ્ઞાનિક દૃષ્ટિએ મહત્વપૂર્ણ છે. આ પ્રયોગ “ક્રાયસોપોઇઆ” (Chrysopoeia) એટલે કે સીસામાંથી સોનામાં રૂપાંતરણના પ્રાચીન સ્વપ્નને સાકાર કરે છે
વિજ્ઞાનિક દૃષ્ટિએ મહત્વ:
આ પ્રયોગથી, વૈજ્ઞાનિકોને ન્યુક્લિયર ફિઝિક્સ અને બ્રહ્માંડની ઉત્પત્તિ અંગે નવી સમજણ મળી છે. આ પ્રયોગ ભવિષ્યમાં વધુ પ્રયોગો માટે માર્ગદર્શનરૂપ સાબિત થશે અને LHC જેવા કૉલાઈડર્સની કાર્યક્ષમતામાં સુધારો લાવશે.
CERNના ALICE પ્રયોગ દ્વારા સીસામાંથી સોનામાં રૂપાંતરણ કરવું એ વૈજ્ઞાનિક દૃષ્ટિએ એક મોટી સિદ્ધિ છે. જ્યારે આ પ્રક્રિયા વાણિજ્યિક રીતે ઉપયોગી નથી, ત્યારે પણ આ પ્રયોગ ભૌતિકશાસ્ત્રના ક્ષેત્રમાં નવી દિશાઓ ખોલે છે.
